Дәрістер Химия пәні және мақсаттары. Химияның негізгі түсініктері мен стехиометриялық заңдары


↓Сu(ОН) 2 t 0 СuО + Н 2 О  ↓



Pdf көрінісі
бет8/71
Дата22.02.2024
өлшемі2.16 Mb.
#492785
түріҚұрамы
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   71
лекции химия

Сu(ОН)
2
t
0
СuО + Н
2
О 
2Al(OH)
3
t
0
Al
2
O

+ 3Н
2
О 
Амфотерлi оксидтерге амфотерлi негiздер сәйкес келедi: 
Амфотерлі оксид 
Сәйкес амфотерлі негіз 
ZnO 
Zn(OH)
2
Al
2
O
3
Al(OH)
3
Cr
2
O
3
Cr(OH)
3
Амфотерлiктi (қос қасиеттiлiктi) дәлелдейтiн реакциялар: 
а) Zn(OH)
2
+ 2HCl = ZnCl
2
+ H
2

амфотерлi қыщқыл тұз 
негiз 
б) Zn(OH)

+ 2NaOH = Na
2
ZnO
2
+ 2H
2

амфотерлi
негiз тұз
негiз 
Амфотерлi негiздер суда ерiмейдi. Сiлтi ерiтiндiсiнде лакмус көгереді, фенолфталеин қызыл 
- күлгiн түске боялады. 
 
Қышқылдар 
 
Сулы ерiтiндiде диссоциацияланғанда оң ион ретiнде тек сутек катионын 
түзетiн қосылысты қышқыл деп атайды. Мысалы: 
HCl ↔ H
+
+ Cl
-
тұз 
қышқылы 
HNO
3
↔ H
+
+ NO
3
-
азот 
қышқылы
Құрамындағы металға ауыса алатын сутек атомдарының саны қышқылдың негiздiгiн 
көрсетедi:
HNO
3
, HCl, HCN, HCOOH бiр негiздi қышқылдар 
H
2
SO
4
, H
2
CO
3
, H
2
S
екi негiздi қышқылдар 
H
3
PO
4
, H
3
BO
3
, H
3
AsO

үш негiздi қышқылдар 


Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті
 
Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus)
 
Басылым: екінші
 
Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым 
Көп негізді қышқылдар сатылап диссоциацияланады: 
I саты H
3
PO
4
↔ H
+
+ H
2
PO
4
-
II саты H
2
PO
4
-
↔ H
+
+ HPO
4
2-
III саты HPO

2 -
↔ H
+
+ PO
4
3-
Қышқыл ерiтiндiлерiнде лакмус қызарады, метилоранж малина түске боялады.
Қышқылдардың жiктелу түрлерi: 

Құрамына қарай: 
а) Оттектi (HNO
3
, H
2
SO
4
, H
2
CO
3
, H
3
PO

б) Оттексiз (HCl, HJ, H
2
S, HBr, HCN) 

Күшiне қарай: 
а) Күштi (HNO
3
, HCl, H
2
SO
4
, HClO
4
, HI) 
б) Күшi орташа (H
3
PO
4
, H
2
SO
3
, HF) 
в) Әлсiз (H
2
CO
3
, H
2
S, HCN) 

Тұрақтылығына қарай: 
а) тұрақты (HCl, H
2
SO
4
, H
3
PO
4

б) тұрақсыз (H
2
CO
3
, H
2
SO
3


Ұшқыштығына қарай:
а) Ұшқыш (HCl,CH
3
COOH, H
2
S, HNO
3

б) Ұшпайтын (H
2
SO
4
, H
3
PO
4

 
Қышқылдарға тән реакциялар: 
а) қышқыл + негiз = тұз + су 
б) қышқыл + негiздiк оксид = тұз + су 
в) қышқыл + металл = тұз + сутек 
г) қышқыл + тұз = жаңа қышқыл (әлсіз) + жаңа түз 
Қышқылдардың металдармен әрекеттесуi тотығу-тотықсыздану реакцияларына 
жатады, себебi – реакция нәтижесiнде элементтердiң тотығу дәрежелерi өзгередi. 
Ерiтiндiлерде реакция иондар арасында жүредi, сондықтан қышқылдар тұздармен 
алмасу реакциясына түседi, егер иондардың өзара әрекеттесуi нәтижесiнде аз 
диссоциацияланатын заттар (нашар еритiн тұз, әлсiз қышқыл) түзiлетiн болса. 
Реакциялардың иондық теңдеулерінде нашар еритiн тұздар, әлсiз қышқылдар, газдар
молекула түрiнде, ал күштi электролиттер иондар түрiнде жазылады. Мысалы: 
HCl + AgNO
3
= HNO
3
+ AgCl

- молекулалық теңдеу 
H
+
+ Cl
-
+Ag
+
+ NO
3
-
= H
+
+ NO
3
-
+ AgCl - толық иондық теңдеу 
Ag
+
+ Cl
-
= AgCl - қысқаша иондық теңдеу 
Қысқаша иондық теңдеу реакция қандай иондардың арасында жүргендiгiн айғақтайды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   71




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет