Монография / Аида Сағынтаева, Әсел Қамбатырова, Лаура Қарабасова
жүктеу/скачать 2.17 Mb. Pdf көрінісі
|
| Рефлексия
Рефлексия бұл іс-әрекетке негізделген зерттеудің ажырамас бөлігі болып табылады (Heinikken et al., 2012). Нарратив тәсілін қолдана отырып, зерттеуші объективті шындық елесін жасауға тырыспайды, ол зерттеудің конструктивтік сипатын үнемі мойын- дай отырып, оның құрылу үдерісіне жан-жақты түсініктеме береді (Winter, 2002). Осылайша, зерттеушінің дүниетанымы, мақсатта- ры мен міндеттері деректердің негізгі көзіне айналды, сондықтан, зерттеуші баяндаушы ретінде оқиғаларға әр түрлі көзқараспен қа- рауы маңызды. Бұған зерттеушінің ішкі сезімдері, сыртқы жағдай- лар мен олардың уақытшылдығы туралы рефлексияны талап етеді, ал ол өз алдына аталмыш оқиғаларды олардың өткенімен және 110 Білім беру зерттеулеріне кіріспе: теория, әдістер және тәжірибелер болашағымен байланыстыруды қажет етеді (Polkinghorne, 1995; Clandinin and Connely, 2000; Gill, 2014). Осылайша, бұл әңгімеде- гі эпизодтар белгілі бір уақыт кезеңіне, нақты жағдайларға және зерттеушінің әрекеті мен ойыларына тәуелді болады. Зерттеуші нарративті (әңгімені) бірінші жақтан («мен») ұсынғанымен, басты кейіпкер ретінде көрінбейді (Etherington, 2004; Bochner, 2012). Өзін зерттеуге қатысушылармен бірге негізгі агенттердің бірі ретінде көрсетеді және жеке тұлғағалар емес, үдеріске баса назар аударады (Van Maanen, 2011). Іс-әрекетті зерттеу сапалы зерттеу әдіснамасының қатарына жатады. Зерттеуде ұстаз, өз тәжірибесін немесе ортасын өзгерткісі келетін практик маман да зерттеуші бола алады. Іс-әрекетті зертте- ушілер көбіне қатысушылар ретінде зерттеу үдерісінің бір бөлігіне айналып, басқалармен араласады. Ол мәселені анықтау, шешімін іздеу, алынған ақпаратты ой елегінен өткізу және жаңа шешімдерді қолдану секілді циклдерден құралады. Аталмыш үдерісте, зерт- теуші жаңа тәжірибені қолдануға бағыт-бағдар беру үшін әрекет жоспарын қолданады. Зерттеу нәтижелерін басқалармен бөліседі, мысалы әріптестермен, мектеп басшыларымен және қоғамдастық мүшелерімен. Аталмыш әрекеттер арқылы зерттеуші қоғамға пай- далы білімнің негізін қалап, тәжірибе мен ортада қалыптасқан нормаларды қайта қарап, өзгертуге мүмкіндік бере алады. жүктеу/скачать 2.17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|