1. Химиялық термодинамика жəне оның міндеттері. Термодинамиканың негізгі



Pdf көрінісі
бет25/59
Дата13.03.2024
өлшемі3.08 Mb.
#495349
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   59
РК химия

,
моль/л
[OH]
,
моль/л
рН
рОН
бейтарап
10
-7
10
-7
7
7
қышқылдық
>10
-7
<10
-7
<7
>7
сілтілік
<10
-7
>10
-7
>7
<7
Ағзадағы түрлі биологиялық сұйықтықтар мен ұлпалардың рНтарының
мəндері
Биологиялық сұйықтық
рН
Қан іркіті
7,40±0,05
Сілекей
6,35-6,85
Таза асқазан сөлі
0,9-1,1
Зəр
4,8-7,5
Жұлын сұйықтығы
7,40±0,5
Ұйқы безі (панкреатиттік) сөлі
7,5-8,0
Аш ішектің сөлі
7,0-8,0
Өт жолы
7,4-8,5
Өттің қалтасы
5,4-6,9
Сүт
6,6-6,9
Көз жасы
7,4±0,1
тері (жасушааралық сұйықтық, түрлі
қабаттары)
6,2-7,5


Бауыр (жасушааралық сұйықтық): -
купфферов жасушалары
- бөліктердің сыртқы жағындағы
жасушалар
- бөліктердің орта шеніндегі жасушалар
6,4-6,5
7,1-7,4
6,7-6,9
25.Буферлік жүйелер. Буферлік жүйелердің жіктелуі. Буферлік жүйелердің рН-ын
есептеу:
Гендерсон-Гассельбах теңдеуі. Буфердің рН-ын анықтайтын факторлар
Буферлік жүйелер – сырттан əсер болғанда өзінің қандай да бір
параметрінің шамасын өзгертпей, тұрақты қалпында сақтайтын жүйелер.
Протолиттік буферлік жүйе:
сұйылтқанда;
аздаған мөлшерде күшті қышқыл қосқанда;
аздаған мөлшерде күшті негіз қосқанда рН-тың мəнін тұрақты қалпында
сақтайтын жүйе.
Протолиттік буферлік жүйелердің басты сипаттамалары
рН;
буферлік сиымдылық.
Протолиттік буферлік жүйелердің жіктелуі:
қышқылдық буферлер;
негіздік (сілтілік) буферлер.
қышқылдық
ацетатты
CH
3
COOH; CH
3
COONa
гидрокарбонатты H
2
CO
3
; NaHCO
3
фосфатты
NaH
2
PO
4
; Na
2
HPO
4
ақуызды
PtCOOH; PtCOONa
Негіздік (сілтілік)
аммиакты
NH
4
OH; NH
4
Cl
Қышқылдық буферлер – əлсіз қышқыл мен оның күшті негізбен əрекеттескенде
түзілген тұзынан тұратын ерітінділер.
Сілтілік буферлер – əлсіз негіз бен оның күшті қышқылмен əрекеттескенде түзілген
тұзынан тұратын ерітінділер.
Бір немесе бірнеше буферлік жүйелерден тұратын ерітіндіні буферлік ерітінді дейді.
Буферлік ерітінділерді екі жолмен дайындауға болады:
1) элсіз электролитті күшті электролитпен біршама (толык емес) бейтараптау аркылы:


СН3СООН (артык) + NaOH; NH3 (артык) + HC1
2) элсіз электролит ерітінділерін олардың тұздарымен араластыру аркылы (немесе екі
түздың ерітінділерін):
СНзСООН жəне NaCH3COO; NH3жэне NH4C1; NaH2P04+ Na2HP04.
Ерітінділердің жаңа қасиеттерінің пайда болу себебі — буферлік əрекет(эсер) —
бірнеше протолиттік тепе-теңдіктердің қатар жүруіне байланысты.
Ле Шателье принципіне сəйкес элсіз кышкылдың ерітіндісіне күшті қышкылды немесе
ЕГ аниондары бар тұзды косқанда
НВ + Н20 - Н30 ++ В'
тепе-тендік солга карай ығысады (ортақ ион əсері), ал сілтіні (ОН-) косканда — оңға
ығысады, себебі бейтараптау реакциясының нэтижесінде гид-роксоний иондарының
концентрациясы төмендейді. Күшті негіздің жэне əлсіз кышкылдың түзген тұзының
ерітіндісіне сілті немесе элсіз кышкыл НВ косканда В- + Н20 = НВ + ОН- тепе-теңдік
солға карай ығысады (ортак ион эсері), ал күшті кышқыл косканда — бейтараптау
реакциясының есебінен оңға карай ығысады Буферлік жүйенің теңдеуі буферлік
ерітінді рН-ының буферлік жүйе кұрамына тəуелділігін өрнектейді:
pH - рК, + lg с(негіз)с(кышкыл)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   59




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет