Кешенді қосылыстарды
бұзу. Валенттік байланыстар теориясы тұрғысынан кешенді
қосылыстардағы
байланыстың сипаты.
Еріткіштердің қатысында кешендер қандай да бір дəрежеде болсын диссоци-
ацияланады, яғни металдың бастапқы ионы мен лиганд түзе ыдырайды. Ме-
талдың ионы бос күйінде емес, сольватталган түрде болатыны анық. Көп
жағдайда полюстігі томен еріткіштерде кешенді бөлшектер полюсті еріткіш-
терге караганда төменірек дəрежеде диссоциацияланады, себебі полюсті еріт-
кіштердің молекулалары кешен түзукешен түзуші ион мен лигандгардың
арасындағы электрстатикалық əрекетгесуді элсіретеді. Егер кешеннің
дисссоциациялануы суда жүретін болса, онда нэтижесінде металдың
аквакешені түзіледі. Кешенді бөлшектің диссоциациялану үдерісін сызба
түрінде былайша көрсетуге болады:
[М(Ь)„Г га+ mH20 ^ [M(H20)mf + n V
Кешенді иондар мен көптеген молекулалык кешендердің беріктігін суға
қатысты, ягни аквакешендердің беріктігімен салыстырады. Сондыктан метал-
дың гидратталган ионын шартты түрде «бос», яғни кешенмен байланыспаған
деп санайды, ал кешендердің диссоциациялану тецдеуін аквакешендер түзі-
луін ескермей-ақ, яғни мына түрде жазады:
[М (Ц ,г* * » * Г + я і/-
Кешенді қосылыстың беріктігін сипаттайтын көрсеткіш ретінде тұрақсыз-
дык константасы алынады:
к a ( M - ) a ( L n (16Л)
тракс а([МЬ]2 ПХ) '
Кешенді қосылыстың тұраксыздык константасы томен болган сайын ол
берігірек болып келеді; бірак мұндай зандылык тек кана бірдей типті кешен-
дерге, ягни ішкі сферадағы лигандтарының саны бірдей кешендерге қатысты.
Құрамында бірнеше лигандтары бар кешенді косылыстар көпнегізді
қышқылдар сияқты сатылап диссоциацияланады.
32. s-, p- жəне d-элементтерінің кешентүзу қабілеті. Лигандтардың дентаттылығы.
Биолигандтар. Металлоферменттер туралы түсінік. Кешенді қосылыстарды
Достарыңызбен бөлісу: |
