80
қышқылдық.
Сілтілік бөлігі екі
көмірқышқыл содасы ерітіндісімен
сипатталады (натрий биокарбонат
NaHCO
3
). Сілтілік ерітінді көпіршіктік
аз ғана мөлшерін қосады. Қышқылдық
бөлігі –күкірт қышқылы H2SO4,темір
оксиді сульфаты Fe
2
(SO
4
)
3
немесе
алюмин
сульфаты Al
2
(SO
4
)
3
қоспасы.
Оны арнайы полиэтиленді стақанда
сақтайды. Сілтілік ерітіндіні баллонға
құяды.
Сілтілік
ерітінді
мен
қышқылдық
ерітінділердің
қосылуында
реакция
жүреді.
нəтижесінде шыққан СО
2
сілтілік
ерітінді қарқынды көбіктенеді жəне
оның сыртқа шығаруға күш
беріп
атқылатады.
Темір
гидрооксид
Fe(OH)
3
реакциясында
түзілген
көпіргіштік
көбіктің
сапасын
жақсартады. ХКӨ өрт сөндіру əрекетін
іске асыру үшін ілмек 180 С бұрылады,
корпусты аударып-төңкереді, атылып
шыққан көбік қатты заттың өртену ошағына тікелей бағытталады
немесе жақын маңайдан бастап жанғыш сұйықтықтың бетін толықтай
жабуға ұласады.
Көмірқышқылды (газды) өрт сөндіргіш (КӨ)
оттексіз жанып
жатқан электр қондырғыларының, материалдардың аз ғана ошағын
сөндіруге
арналған.
Көмірқышқылды
өрт
сөндіргіш
əмбебаптылығымен, ыңғайлылығымен жəне тиімділігімен кең тараған.
Өрт сөндіру қасиеті ретінде СО
2
жанбайтын, жандырмайтын,
электрге қарсы қасиеті бар əлсіз иісті түссіз газ қолданылады.
Көмірқышқыл диоксиді сұйық газ тəріздес
жағдайда өрт болған
жерге тисе, оттек шоғырлануын төмендетеді, жанған заттарды
салқындатады жəне нəтижесінде жану тоқталады. СО
2
көмегімен
сыртқы жақтармен қатар жабық объектілердегі жануларды да тоқтата
аламыз. СО
2
-
ның 12-15 % құрамы қоршаған ортадағы өртті тоқтатуға
жетіп жатыр.
5.4-
сурет. ОВП-10 ауа-көбікті
өр сөндіргіштер
81
Көмірқышқыл өрт сөндіргішін
пайдалануда
газдың шықпағанын
тексеру керек. Егер газ шығу тесігі
табылса,
арнайы
шеберханаларға
жөндеуге жіберіледі.
Токқа
қосылған
электр
қондырғыларын жəне басқа да қатты
заттарды
жəне
жанғыш
сұйық
заттардың жануын тоқтатуда ОУ-2,
ОУ-5(сурет
5.5.)
жəне
ОУ-8
көмірқышқыл өрт сөндіру құралын
пайдаланады.
Қолмен жасайтын көмірқышқыл өрт
сөндіру
құралы
170
кг/см
2
қысымындағы сұйық көмірқышқылы
бар металлдық баллоннан,
сифондық түтігі жəне түтікшесі бар вентилдер (шұрадан) тұрады.
Вентиль 50 С температурада атылатын жəне баллонда 220кг/см
2
қысымы көтерілген сақтандыру мембранасымен жабдықталған.
Өрт сөндіргішті іске қосқанда құралдың кеңаузын жанған затқа
қаратып вентильді ашады. Тез арада өртті сөндіру жəне
температурасын -55 С дейін төмендетудің арқасында сұйық
көмірқышқыл қар тəрізді шашылады. Көмірқышқылды өрт сөндіру
құралының əрекет ету уақыты 25-60с, ары кеткенде 1,5-3,5 м.
Достарыңызбен бөлісу: