№
3 зертханалық жұмыс
Өткізгіштің меншкті кедергісін анықтау
Мақсаты: приборларды және өткізгіштің кедергісін
өлшеу әдістерін меңгеру,
өткізгіштің меншікті кедергісін анықтау.
Құрал- жабдықтар: «өткізгіш кедергісі» миниблогы, реттеуші бар тұрақты кернеу
көзі, мультиметр, кедергілер магазині, «кедергі» миниблоктары.
КІРІСПЕ:
Электр кедергісі өткізгіштегі токтың жүруіне қарсы әсер береді. Тұрақты ток үшін
Ом заңына сәйкес:
(1)
Бұл актив кедергі өткізгіштің пішіні мен өлшемдеріне тәуелді:
(2)
Көлденең қимасы S және ұзындығы 𝑙 біртекті өткізгіш үшін:
Меншікті электр кедергісі өткізгіш тегіне тәуелді. Формулаға сәйкес 𝜌 шамасын
өлшеу тұрақты ток жүретін өткізгіш кедергісі мен
өткізгіштің ұзындығы және
қашықтығы геометрияның параметрлерін өлшеуге негізделеді.
ӨЛШЕУ ӘДІСТЕРІ:
Жұмыста өткізгіштің кедергісін өлшеудің 3 әдісін ұсынады:
1) Техникалық әдіс - ток пен кернеу мәндерін өлшеу арқылы;
2) Омметрді қолдану;
3) Уитсон көпірің көмегімен;
Техникалық әдісті 1-суреттегі сызба арқылы жүзеге асырылады.
Кедергі арқылы
өтетін ток пен қорытқы кернеу дәл өлшенеді:
Бұл амперметрдің кедергісі белгілі 𝑅
𝐴
, жағдайда белгісіз кедергіні табуға мүмкіндік
береді
(3)
Омметрді қолдану қарапайым әдіс болып табылады: ол үшін
өлшенетін кедергіні
омметрдің кедергісіне жалғау керек.
1 сурет. Электр сызбасы:
«0…+15 B» реттеуіші
бар тұрақты кернеу көзі, 2-
мультиметр (режім V…
̅ 20 B, кірістер COM, VΩ). 3-
мультиметр (режім A…
̅200мA, кірістер COM, mA); 4
- кедергісі R «Өткізгіштің кедергісі» миниблогы;
Омметрдің жұмыс
істеу негізіне техникалық
жуықтау әдісі жатады:прибордың шкаласын (3) формуланы қолданып, элементтер
батареясының берілген U кернеуіне градуигулейді.
Бұл әдіс өте жоғары өлшеу
дәлдігі қажет болмаған жағдайда қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: