Оқу сауаттылығЫ 1022-нұсқа Нұсқау
жүктеу/скачать 2.73 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1169-нұсқа
1-мәтін Бір үзім Нан Подъезден шыққан кішкентай қыз қолындағы жұқа дорбаны әрең көтеріп, қоқыс жәшігіне әкелді де, аудара салды. Жапырақтан-жапырақтай кесілген, жартылай желінген аппақ нандар! Мұны көзі шалып калган Ғаббас кария: - Әй, балам-ау, обал смес пе? - дегеише қыз подъезд есігінс зып бсріп кіріп кетті. Нұржан мектептен қайтып келе жатқан. Көрші қарияның ренжим, басын шайқап отырғанын көріп: - Ата, кімге ренжіп отырсыз? - деп сұрады. - Е-ей, балам-ай! Біреу тонып секіреді, біреу тоңып секіреді. Сонау сұрапыл Ұлы Отан соғысы жылдары біз он-он бір жастагы бала едік. Қарнымыз тойып тамақ та ішпейміз. Нанды мөлшерлеп береді. Жегіміз кеп, тәбетіміз тартып тұрса да сұрамаймыз... Қазір ше? Нанды қадірлемейміз. Қатып қалса, қоқыс жәшігіне әкеп тастаймыз. Ысырапқа жол беріп, аяқасты етеміз. Олай жасауға болмайды. 1. Қарияны ренжіткен, жағдай А)Жастардын ысырапка жол беруі В) Заманның уақыттың өзгергендігі С) Нанды мөлшерлеп бергені Д) Сұрапыл соғыстың есіне түсуі Е) Қ ЫЗДЫҢ қарт адамга көніл бөлмеуі 2.Әңгіменің дұрыс реті 1.Кішкентай кыз 2.Нан үзімдері 3.Нұржан 4.Ғаббас қария 5.Естелік A)2.3.4.5.1 B)3.4.5,і.2 C)1.2.4,3.5 Д)4.5.1.2.3 Е) 1.2.3.4.5 2-мәтін Домалақ ананың қадір-қасисті ертеден-ақ танылған. Ел аузында ол кісі жөнінде аңыз-әнгіме көп. Бірде Алатау асып келген қалың жау Қаратау жонын жайлап отырған Бәйдібектің ауылын шауыл, сан мын жылқысын айдап кетеді. Бәйдібек бастаған ел азаматтары ауылда болмаса керек. Содан «жау шапты» деген хабарды естіп, 'Бәйдібек елден жасақ жиып, қасына үлкен айелі Сары бәйбішеден туған алты ұлын алып, жауға аттанғалы жатқанда Нұрила (Домалақ ана); «Бай-еке, малдың құты, жылқының иесі - құла айғыр қолда қалды. Амандық болса, алты күннен кейін жылқы жауға қайыру бермей, өзі 87474320427 142 ауылға келеді. Жауды қума, азаматтар аман болсын, осы тілегімді беріңіз», - деп, өз отауының белдеуінде байлаулы тұрған, жүген-кұрық тимегей шу асау айғырды көрсетіпті. Бірақ жауға кектенген батыр әйелінің тілін алмай, жасағын бастап жүріп кетіпті. Бәйдібек жасағы жауға Күйік асуында жетіп, қырғын ұрыс салыпты. Алайда жасанып келген жау «аттанға» ілесіп атқа қонған аз жасақка теңдік бермепті. Осы соғыса қаза тапқан алты ұлын Үшқарасай жазығына жерлеп, батыр кері қайтыпты. Арада алты күн өткенде, байлаулы тұрған құла айғыр жер куңіренте дүлей күшнен кісінепті. Сол күні кеш шамасында шығыстан қалың шаң кетеріліп, ұзамай Бәйдібектің қалың жылқысы көрінеді. Ереуілдеп барып, кері қайтара алмаған жылқыны Домалак ана осылайша үйде отырып-ақ түгел қайтарып алса керек. 3. Белдеуде байлаулы түрған шу асау айғырдын айдауда кеткен жылқыларға қатысы А) Жылқының ең асауы В) Жылқы ішіндегі ен кәрісі С) Жылқының жорғасы Д) Жылкы ішіндегі ең жүйрігі Е) Жылқының кұты, иесі 4. Мәтіндегі Бәйдібек байдың әрекетін ашатын мақал-мәтел A) Алысқан жауға арқаңды көрсетне. B) Қорқақгы коп қусан, батыр болады. C) Асығыс түбі - қып-қызыл шоқ. D) Жауды аяган жаралы. Е) Жау кұтырса, шанырағына қобыз тартар. 5. Домалак ананың; «А МАНДЫҚ болса алты куннен кейін жылқы жауға қайтару бермей өзі ауылға келеді- деуінің мәні A) Құла айғырсыз жылкылар баска уйірге косылмай. тойынған сон оралатыны н білді. B) Малдың құты кұла айғыр унде калған, ал жылқы кұла айгырдың дауысын естіп кері кайтарын білді. C) Жылкылар жат жерді құла айгырсыз жереінбейді деп жорамалдады. Д) Жылқыкың барлығы айдауға көнбейтін жүген-құрық тимеген асау болғандыктан, Е) Құла айғырдың үйірінің ауылда кұлындары калганына карап осылай айтты. 6. Мәтіннің басты идеясы А) Домалақ ананың көріпкелдігін таныту В) Жаугершілік заман қиындығын көрсету С) Құла айғырдың құдіретін көрсету Д) Құла айғырдың құдіретін көрсету Е) Бәйдібек байдың сабырсыздығын сынау жүктеу/скачать 2.73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|