Оқу сауаттылығЫ 1022-нұсқа Нұсқау
жүктеу/скачать 2.73 Mb. Pdf көрінісі
|
|
1133-нұсқа 1-мәтін Тасын жүргенім жок... Сырым Нұралыға наразы болып жүргенде: «Аз бен көпті, ақ нен қараны, нашар мен мықтыны теңгере алмадың, біреу біреуді шауып жеп жатыр, оны басқара алмадың», - деп өкпелепті. Нұралыға бір кез келгенде Сырым амандаспай жүре береді. Сонда Нұралы: - Батыр, қайырылып сәлем бергің келмейді, тасып жүрсің-ау! - депті. Сонда Сырым: — Хан, тасып жүргенім жоқ, алты алаштың басын қоса алмаіі сасып жүрмін, - депті. 1.Мәтінде қолданылмайтмн қарама-карсы ұғымдар А)Тасу-сасу В)Ақ пен қара С)Тату мен араз Д)Аз бен кеп Е)Нашар мен мықты 2.Сырым Нұралы ханның қандай әрекетіне өкпелі? А)Әділетсіздігіне В)Қаталдығына С)Өктемдігіне Д)Көпшілдігіне Е)Тілінің қыршаңдығына 2-мәтін Албанның Алжан руынан шыққан көкжал Хангелді батырдай атасынан тәлім алған Райымбектің жаужүректілігі жастайынан байқалған Жиендерінің жанарынан от байқаған Жалайыр Орақ батыр ұрпақтарына бәсірсге жүйріктін тұқымын, қолга ұстарға шымболаттан құйылған қылыш сыйлауы содан болса керек. Әке, баба, нағашы жұрт ортасында бұлаң салған баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандағаны жұртқа аян. Осы өр рух кейіннен жоңғарға қарсы алдаспан боп сермілді. Он жеті жасынан Көкойнағын ойнатып, қалмаққа қырғын салған Райымбек Түкеұлы ерліктерінің арасында ерекше аталатыны - қазірде Алматы- Нарынқол тасжолының 167 шақырымында тұрған Ойрантебеде қалың қалмақты жекпе-жекке шақырып, бөрі төген қойдай дүрліктіруі. Бадам өзені туралы естігендер кеп. Бірақ, соның Райымбек батырдан жеңілген калмақ нояны Бадам-бахадүрдің есімімен байланысты екенін кеп адам біле берменді. Кеген деген жер атауын да қаламақ тайшысы Гегенге теңейді. Кей деректерде Геген діни лауазым дейді. Райымбек батыр 1729 жылы Аңырақайдағы шайқаста Наурызбай, Өтеген, Кабанбай, Бегенбай сынды қазақ ерлерімен үзеңгі түйістіре отырып, Сары Мыңжанын әскерін талқандаған. 3.Баланың бәйгеде өз атын өзі ұрандаған әрекеті нені білдіреді? A)Баланың атаққұмарлығын В)Баланыңөрлігі мен рухының биіктігін С)Баланың бәйгеге деген сүйіспеншілігін Д)Баланың бәйгеде озгандығын Е)Баланың өзімшілдігін 4.Райымбектің ерекше ерлігін танытқан шайқас А)Ойрантөбедегі шайқас B)Гегенмен шайқас C)Аңырақай шайқасы Д)Сары-Мыңжанмен шайқас Е) Бадам-бахадүрмен шайқас 5.Орақ батыр Райымбекке кім болады? А)Нагашы B)Аға C)Әке Д)Жиен Е)Бала 6. Мәтіннің екінші азатжолы бойынша туйін А)Алматы-Нарынқол тасжолының бойында тарихи деректер көп. В)Қазақтың кейбір жер атаулары жоңғар-қалмақ шапқыншылығымен байланысты. С) Қазақтың көптеген жер атауларына елін қоргаган батырлар есімі берілген. Д) Алматы жақта Райымбек есімімен аталатын елді мекен бар. Е) Райымбек батырдың жастайынан байқалған жаужүректілігі. жүктеу/скачать 2.73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|