1. Физика пәні және оның басқа ғылымдармен байланысы. Физикалық шамалардың ӛлшемділігі және ӛлшеу бірліктері


үдеудің нормаль құраушысы деп аталады және траекторияға



Pdf көрінісі
бет5/59
Дата25.04.2024
өлшемі2.69 Mb.
#499822
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59
Механика

үдеудің нормаль құраушысы деп аталады және траекторияға 
нормаль бойынша оның қисығының центріне қарай бағытталады 
(сондықтан оны центрге тартқыш 
деп те атайды). Дененің толық 
үдеуі тангенциал және нормаль құраушыларының геометриялық 
қосындысына тең (суретті қара): 
⃗⃗=
⃗⃗⃗
⃗⃗⃗⃗⃗
⃗⃗⃗⃗⃗ 
Үдеудің 
тангенциал 
құраушысы 
жылдамдық 
өзгерісінің 
шашаңдығын модулі бойынша сипаттайды (траекторияға жанама 
бойымен бағытталады), ал үдеудің нормаль құраушысы жылдамдық 
өзгерісінің шапшаңдығын бағыты бойынша сипаттайды (траектория 
қисығының центріне қарай бағытталады).
Үдеудің тангенциал және нормаль құраушыларын ескере отырып
қозғалысты келесі түрлерге классификациялауға болады: 
1)
- түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс; 


2)
- түзу сызықты бірқалыпты айнымалы 
қозғалыс. Мұндай қозғалыс кезінде:
Егер бастапқы уақыт мезеті
, ал бастапқы жылдамдық
болса, онда
және
деп белгілеп, 
аламыз, осыдан 
Осы формуланы нӛлден қандай да бір уақыт мезеті шектерінде 
интегралдап, бірқалыпты айнымалы қозғалыс жағдайындағы жүрілген жол 
формуласын аламыз: 


3)
,
- түзу сызықты айнымалы үдемелі қозғалыс; 
4)
,
болғанда жылдамдық модулі бойынша 
ӛзгермейді, керісінше бағыты бойынша ӛзгереді.
формуласынан 
қисықтық радиусы тұрақты болуы керек екенін кӛреміз. Осыдан 
жылдамдығы модулі бойынша тұрақты шеңбер бойымен қозғалысты кӛреміз; 
5)
,
- модулі бойынша жылдамдығы тұрақты қисық 
сызықты қозғалыс; 
6)
- қозғалыс жылдамдығы модулі бойынша қисық 
сызықты бірқалыпты айнымалы қозғалыс; 
7)
-– қисық сызықты айнымалы үдемелі қозғалыс 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет