1. Физика пәні және оның басқа ғылымдармен байланысы. Физикалық шамалардың ӛлшемділігі және ӛлшеу бірліктері


Бірқалыпты айнымалы түзу сызықты қозғалысты өрнектейтін



Pdf көрінісі
бет6/59
Дата25.04.2024
өлшемі2.69 Mb.
#499822
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59
Механика

Бірқалыпты айнымалы түзу сызықты қозғалысты өрнектейтін 
теңдеулер: 
мұндағы «–» таңбасы бірқалыпты кемімелі қозғалысқа, «+» таңбасы 
бірқалыпты үдемелі қозғалысқа сәйкес келеді. 
1.6 Қозғалыстың графиктік кескіні
Түзу сызықты бірқалыпты қозғалысты қарастырайық ⃗ егер 
жылдамдықтың бағыты мен модулі тұрақты болса. 


Берілген жағдайда орташа жылдамдық шамасы лездік жылдамдық 
шамасына тең 
Жол мен жылдамдықтың арасындағы тәуелділік келесі теңдеумен 
анықталады 
бұған келесі график сәйкес келеді 
Егер дене бірқалыпты түзу сызықты (Ох осі бойынша) қозғалатын болса, 
онда оның координата теңдеуі былай жазылады: 
мұндағы «–» таңбасы Ох ӛсіне қарама - қарсы қозғалысқа сәйкес келеді 
Берілген алгоритм тәуелділігінің кез келген сипаттамасы 
кезінде жарамды бола алады 
Мысалы, берілген график үшін  
және 
уақыт аралығында 
жүрілген жол штрихталған бөліктің ауданына тең (қозғалыс графигімен 
шектелген фигура).
1.7 Денелердің еркін тусуі. Еркін тусу үдеуі.


Дененің вертикаль бағыттағы Жердің ауырлық өрісіндегі 
қозғалысының кинематикалық теңдеуі мына түрде жазылады: 
мұндағы g=9,81 м/с2 – еркін түсу үдеуі. Қозғалыс түзусызықты 
бірқалыпты айнымалы болып табылады. 
Егер де ауа кедергісін ескермесек, онда барлық денелер Жер бетіне 
бірдей үдеумен келіп түседі және де ол еркін түсу үдеуіне тең болады. 
Кӛкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дене қозғалысы жайлы есеп жиі 
кездесетін есептердің бірі болып табылады. 
Бастапқы жылдамдығы
тең дене кӛкжиекке 
бұрыш жасай 
лақтырылған. h кӛтерілу биіктігін, s ұшу алыстығын, қозғалысқа кеткен t 
уақыт ұзақтығын анықта. Ауа кедергісі ескерілмейді. Еркін түсу үдеуі g. 
Шешуі: Дене қозғалысы вертикаль жазықтықта ӛтеді. Оны екі 
құраушыға бӛліп тастауға болады: Ох ӛсі бойымен қозғалыс құраушысы 
және Oy ӛсі бойымен құраушысы. Денеге Ох ӛсі бойында күштер әсер 
етпейді, сондықтан ол бірқалыпты қозғалады: 
Мұндағы t – қозғалысқа кеткен уақыт ұзақтығы; 
-кӛтерілу уақыты; 
-уақыты, мұнда 
Жылдамдықтың горизонталь құраушысы тұрақты 
Денеге Oy ӛсі бойында 
⃗ ⃗ тең ауырлық күші әсер етеді. Сонда бұл 
қозғалыс құраушысы В нүктесіне дейін бірқалыпты кемімелі, В нүктесінен кейін 
бірқалыпты үдемелі болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   59




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет