Сражиева Гаухар Мухиддинқызы Бекболаева Гулнюра Әшімқызы Арысбаева Жарқынай Асетуллақызы Н32 н әтижеге бағытталған сабақ

1. Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның Үшінші жаңғыруы: 
жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты Қазақстан халқына жолдауы. 2017 жыл 
31 қаңтар. http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1700002017 
2. С.Б.Бабаев. Бастауыш мектеп педагогикасы. Оқу құралы. Алматы. 2007. 413 
бет.
3. М.Жұмабаев. Педагогика. 1922 жыл, 15 сентябрь, Қызылжар. 
https://qamba.info/site/book/online/maghzhan-zhumabaev 
pedaggika/content/content_1.xhtml/ 
4. А.Байтұрсынов. Тіл тағылымы. Алматы. Ана тілі. 1992. 442б.
9. Саралап оқыту ауыл мектебінде сабаққа қызығушылықты тәрбиелеу құралы. 
Қашықтықтағы 
семинар. 
14 
қаңтар 
2011 
жыл. 
https://burabay.akmoedu.kz/documents/view/F9D97E1FB2988BAA.html  
НӘТИЖЕГЕ БАҒЫТТАЛҒАН САБАҚ: ЖОСПАРЛАУ МЕН САРАЛАУ 
ТӘСІЛДЕРІН ҚОЛДАНУ 
 
Омиртаев Мухит Калярович
Т.Рысқҧлов атындағы №25 мектеп-гимназиясының 
 қазақ тілі мен әдебиеті пәні мҧғалімі 
 Шымкент қаласы 
Нәтижеге бағытталған сабақтардағы саралау - сабақта оқу процесін 
құрудың дидактикалық негіздерінің бірі. Бұл қоғам дамуының нақты 
кезеңіндегі оқу міндеттерімен, сондай-ақ білімді игерудің психологиялық 
заңдылықтарымен байланысты. 
Оқытуды саралаудың мақсаттары келесідей. Педагогикалық тұрғыдан 
алғанда, 
әр 
оқушының 
бейімділігі 
мен 
қабілеттерін 
анықтауға, 
қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға оңтайлы жағдай жасауға 
негізделген оқытуды даралау [1]. 
Әлеуметтік тұрғыдан алғанда-қоғамның шығармашылық, зияткерлік, 
кәсіби әлеуетін қалыптастыруға мақсатты ықпал ету. 
Дидактикалық тұрғыдан - түбегейлі жаңа мотивациялық негізге 
негізделген оқушыларды сараланған оқытудың жаңа әдістемелік жүйесін құру 
арқылы оқытудағы ӛзекті мәселелерді шешу. 
Қазіргі 
заманғы мектеп барлық балаларды теңестіреді, бір 
деноминаторға әкеледі, бәрін бір қысқышта ұстайды. Әр түрлі таланттар 
осындай 
монотонды 
мектепте 
тұншығып, 
тиісті 
жаттығулардың 
жетіспеушілігінен бас тартуы керек. Сабақтың қабілеттеріне сәйкес келмейтін 
адамдар оларға деген жеккӛрушілікті ғана шешеді, бұл кӛбінесе ӛмір бойы 
ӛтпейді". 
Ақыл-ой қабілеті айқын болған, бірақ қазіргі мектеп жағдайында ғана 
дамымаған балалардың тағдыры да алаңдаушылық тудырды. 
Біздің мұғалімдерімізге болашақ мектебі оқытуды даралау тұрғысынан 
қалай кӛрінді? Мысалы, А. Н. Острогорский оны балалардың әртүрлі ақыл-ой 
қабілеттеріне "қолданудың" маңызды қасиеті деп санады. "Саралау" термині 
қолданылмады, бірақ конструктивті іздеу дәл осы тұжырымдамаға сәйкес келді. 

Екі тәсіл белгіленді. Біріншісі-білім беру мазмұнынан саралау, бір сынып, 
мектеп ішіндегі оқу жоспарларын даралау. Екінші тәсілдің мәні-тікелей оқу 
процесін саралау. Мұны В. П. Вахтеров нақты тұжырымдады: мектеп 
оқушыларды қабілеттері мен бейімділіктеріне қарай бӛлу, оқыту әдістері мен 
әдістерін әртүрлі жеке сипаттамаларға бейімдеу арқылы қалыпты балалардың 
барлық жеке мүмкіндіктеріне бейімделуі керек. Бұған жету үшін мұғалім 
практикалық психологияның мәліметтеріне сүйене отырып, әр оқушының 
психикалық дамуының ерекшеліктерін анықтауы керек.
Ғалымдардың 
бірқатар 
еңбектері 
психикалық 
даралықты 
диагностикалау мәселелеріне арналды. 
Педагогикалық процесті саралау идеясы, педагогиканың шығу тегіне 
қарай, онда ерекше орын алады, психологиялық білімнің берік негізіне 
қойылады. 
Даралау-қандай ерекшеліктер мен қандай нысанда ескерілетініне 
қарамастан, барлық нысандар мен әдістердегі оқушылардың жеке 
ерекшеліктерін оқыту процесінде ескеру. 
Саралау-оқушылардың жеке ерекшеліктерін оқушыларды жеке оқытудың 
кез-келген ерекшеліктеріне сүйене отырып топтастырылған түрде есепке алу: 
яғни саралау – бұл дараландырудың бір түрі, онда олар құрылады. 
Тұрақты сыныптар мен оқушылар топтары оларға тән кез-келген жалпы 
белгілерге негізделген. Саралау оқыту әдісі ретінде даралау негізінде пайда 
болды. 
Дараландырудың психологиялық негізі, демек, оқытуды саралау - бұл 
оқушылардың жеке психикалық ерекшеліктерін ескеру. Мұнда оқу іс-әрекетіне 
әсер ететін және оқу нәтижелері байланысты болатын ерекшеліктер 
кӛрсетілген. Бұл әртүрлі физикалық және психикалық болуы мүмкін тұлғаның 
қасиеттері, есте сақтаудың танымдық процестерінің ерекшеліктері, жүйке 
жүйесінің 
қасиеттері, 
мінез-құлық 
белгілері, 
ерік-жігер; 
қабілеттің 
мотивациясы, дарындылық. 
Оқушылардың оқу іс-әрекетіне әлеуметтік факторлар әсер етеді 
(сыныптағы мәртебе, үй жағдайлары және т.б.). Оқытуды даралау әр түрлі 
ерекшеліктердің жиынтығын немесе қандай да бір жеке ерекшелікті ескеруді 
қамтиды. Кӛбінесе практикада дұрыс диагноз қою қажет білім, дағдылар, 
дағдылар мен танымдық қабілеттер деңгейі басым болатын кешен ескеріледі. 

жүктеу/скачать 4.1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: