Замены для облегчения некорых сложностей. Рассмотрим метод параллельного переноса геометрических преобразований
Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar
жүктеу/скачать 426.92 Kb. Pdf көрінісі
|
| Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions Кластер педагогического образования: проблемы и решения Chirchik, Uzbekistan 508 International Conference аlmashtirishlarni o’rganishda parallel ko’chirish metodida judayam keng imkoniyatlar bor. O’quvchilar parallel ko’chirish metodi yordamida geometric figuralarning bir vaziyatdan ikkinchi vaziyatga va bir shakldan ikkinchi shaklga o’tib o’zgarib turishini ongida tasavvur etishga va bundan tegishli xulosalar chiqarishni o’rganadilar. Agar tekislikda ixtiyoriy υ vektor berilgan bo’lsa, tekislikdagi har bir A nuqtaga ĀA I = υ shartni qanoatlantiruvcha bittagina A I nuqtani mos keltirish mumkin. Shunga ko’ra tekislikning biror A nuqtasini ĀA I = υ (1) Shartni qanoatlantiruvchi A I nuqtaga keltirishni ma’lum υ vektor qadar parallel ko’chirish deb ataladi. Eslatma. O’zaro parallel va bir xil yo’nalishdagi hamda teng kesmalar to’plamiga vektor deb atalsa ham, biz qulaylik nuqtai nazaridan bunday to’plamning birgina elementini, ya’ni ma’lum yo’nalishdagi va ma’lum uzunlikdagi kesmani vektor deb yuritishni shartlashib olamiz. A nuqatni υ vektor yo’nalishida uning uzunligi qadar masofaga ko’chirishi, qisqacha υ vektor qadar parallel ko’chirish deyiladi. Buni ba’zan shartli ravishda υ vektorga parallel ko’chirish deb ham ataladi. Parallel ko’chirishning quyidagi xossalari mavjud. Birinchi xossa. Tekislikda parallel ko’chirish tekislik nuqtalarini o’zaro bir qiymatli almashtirishlar, ya’ni parallel ko’chirishda, tekislikning bitta nuqtasida o’sha tekislikning bittagina nuqtasi mos keladi va umuman F figurani parallel ko’chirishdan hosil bo’ladigan F I obrazining har bir M I nuqtasi F figuraning bittagina M nuqtasini ko’chirishdan hosil bo’ladi. Haqiqatan, agar F I obrazining bitta M I nuqtasiga F proobrazining ikkita M 1 va M 2 nuqtasi mos keladi deb faraz qilinsa, bu holda ĀA I = υ ga ko’ra quyidagi munosabatlarni bo’lishamiz. M 1 M I =M 2 M I = υ Ya’ni bir nuqtadan vektorga parallel qilib ikkita to’g’ri chiziq o’tkazish mumkin degan noto’g’ri xulosaga kelib qolamiz. Demak yuqorida qilgan farazimiz no’tog’ri. Ikkinchi xossa. Parallel ko’chirish harakatdir, ya’ni har bir figurani parallel ko’chirishdan unga teng figura hasil bo’ladi. |