Асанова с. С., Калманова н. М
жүктеу/скачать 1.93 Mb. Pdf көрінісі
|
|
11.3 ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕЛЕРДІҢ ҚҰРАМЫН ТАЛДАУ Серпіндегі табыс құрамы бойынша салық салуға дейінгі қаржылық нәтижелердің қалыптасуын талдау ұйымда активті басқару мақсаты үшін, сондай-ақ сыртқы ақпарат пайдаланушылар үшін, яғни бизнес бойынша серіктестер немесе акционерлер үшін жүргізілуі мүмкін. Осындай талдаудың ақпараттық көзі «Пайда және залал туралы есеп» болып табылады. Қаржы- лық нәтижелердің құрамдас элементтерінің серпіні бойынша зерттеу келесіні бағалауға мүмкіндік береді: • ұйымның бәсекелестік жайғасымын (мысалы, сатудан түскен пайданың өсуі ұйымның және оның өнімдерінің бәсекелестігінің өсуін көрсетеді.); • ұйымның активтерін басқару стратегиясын (мысалы, бір мезгілде опе- рациялық табыстардың өсуімен қатар өнімді өткізуден түсетін пайданың азаюы мүлікті жалға беру немесе активтерді сатумен байланысты операция- лардың өсуімен бірге іс әрекеттің негізгі түрінің қысқаруын білдіреді); • ұйымдағы шаруашылық-құқықтық қызметтің «сапасын» (мысалы , сатудан тыс табыстардың өсуі кінәрат-талабы бойынша жұмыстар сапасының өсуін немесе бұрын үмітсіз деп есептелінген дебиторлық қарыздарды өндіріп алуын көрсетеді). Деңгейлес немесе уақытша талдау салық салуға дейінгі пайданың абсо- люттік және салыстырмалы көрсеткіштер серпінінің және оның құрамдас бөліктерінің негізінде жүргізіледі. Сатылы (құрылымдық) талдау пайда 168 құрамындағы құрылымдық өзгерістерді және есептің әр жайғасымының нәтижеге әсерін келесі аддитивті үлгіні қолдану арқылы анықтайды: П сд = П сату +Т оп – З оп +Т өт – З өт (11.1) мұнда П сд - салық салғанға дейінгі пайда (залал); П сату – сатудан түскен пайда (залал) ; Т оп - операциялық табыстар; З оп - операциялық залалдар; Т өт — өткізуден тыс табыстар; З өт — өткізуден тыс залалдар. Ұйымның қаржылық жағдайын талдау үшін коэффициенттік талдауды пайдаланады. Осымен қатар ұйым қызметінің әртүрлі қырын (аспект) сипат- тайтын көрсеткіштер жеті топқа бөлінеді (15.5-кесте): 1. Жалпы көрсеткіштер: орташа айлық табыс (К 1 ); табыстағы ақшалай қаражаттың үлесі (К 2 ); жұмыскерлердің орташатізімдік саны (Кз). 2.Төлемқабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылықтың көрсеткіштері (К 4 - Кз). 3. Айналым капиталын пайдалану және іскерлік белсенділіктің тиімділігі көрсеткіштері (К 14 – К 16 ). 4. Табыстылық көрсеткіштері (К 17 – К 18 ). 5. Өндірісті үдерісін қарқындандыру көрсеткіштері (К 19 , К 20 ). 6. Инвестициялық белсенділіктің көрсеткіші (К 21 ). 7. Әртүрлі деңгейдегі бюджет және мемлекеттік бюджеттен тыс қор ал- дындағы берешектің орындалу көрсеткіштері (К 22 – К 26 ). жүктеу/скачать 1.93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|