Ресейдегі АСЕТ ұйымының жұмысы туралы

Ресейдегі АСЕТ ұйымы (Aids Care, Education, Training — ЖҚТБ: күтім, ағарту ісі, дайындау) Угандада, Танзанияда, Румынияда, Чехияда, Словакияда, Болгарияда, Үндістанда, Таиландта, Австралияда және АҚШ-та жұмыс істейтін халықаралық АСЕТ ұйымының партнері. АСЕТ ұйымы UNICEF және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы сияқты халықаралық ұйымдармен бірігіп жұмыс істейді.

ANPO АСЕТ автономды коммерциялық емес ағартушылық ұйымы мектептерде, балалар клубтарында, балалар лагерьлерінде, реабилитация орталықтарында және қауымдарда АҚТҚ инфекциясының алдын алумен айналысады. Біздің мақсатымыз балалар мен жасөспірімдердің құндылықтары мен ойлау қабілеттеріне әсер етіп, солайша олардың болашағы мен еліміздің болашағына ықпал жасау. АСЕТ ұйымының сенуші лекторлары мектепте оқитындарға ЖҚТБ пен есірткінің алдын алу лекцияларын оқиды. Бұл лекциялар Киелі кітап құндылықтарына негізделген және жасөспірімдерді өнегелі әрі салауатты өмір салтына шақырады. Мектеп басшысының және мұғалімдердің келісімімен оқылатын лекциялар әдетте екі 40 минуттық сабақтан тұрады. Лекция барысында қызықты материалдарды, фотосуреттерді және түрлі түсті плакаттарды көрсетуге болады. Лекцияның материалдарын қазіргі замандағы сенбеуші жасөспірімдерге жеңіл әрі түсінікті болатындай етіп сенуші дәрігерлер мен психологтар дайындаған.

ЖҚТБ-ның алдын алу туралы осы лекциялар Иркутскідегі ЖҚТБ-орталығының дәрігерлерімен келісілген. Ресейдегі ең алғашқы лекторларды дайындау семинары Иркутскіде өткізілді. Онда жергілікті сенуші лекторлар Иркутск облысының әр түрлі мектептерінде өздерінің алдын алу жұмыстарын бастаған. Бұл лекциялар мектеп басшыларының, мұғалімдердің сонымен қатар оқушылардың да ойларынан шығып, жақсы пікірге ие болған. Бұндай семинар Ресейдің өзге де облыстарында, Украинада, Қазақстанда … өткізілді.

Семинарға қатысушылардың қағазға басып шығарылған лекциялармен бірге аурудың алдын алу туралы нұсқауды, мектептерде қолдануға болатын түрлі түсті слайдтардың жинағын, лекцияда келтірілген мысалдар қамтылған бейнетаспаны және керекті әдебиеттерді алуына мүмкіндігі бар. Бұл материалдардың бір жинағы 400 рубль (2000 тенге) тұрады. Оны пошта арқылы тапсырыспен АСЕТ ұйымынан алуға болады. Материалдардың бір жинағын бірнеше лектор пайдалана алады.

Біз сонымен бірге жергілікті сенушілер қауымдармен бірігіп сенбеуші жасөспірімдерге арнап «ЖҚТБ-ға қарсы ұйымдастырылған жастар кеші» атты алдын алу акциясын өткіземіз. Егер сіздің қауымыңыз мектептерде ЖҚТБ-ның алдын алу жұмыстарымен айналысқысы келетін адамдарға арнап арнайы семинар өткізгісі келсе, онда сіз бұл семинар жайында көбірек мәліметті біздің веб-беттерімізден немесе бізге тікелей хабарласу арқылы таба аласыз.

Ресейдегі АСЕТ ұйымы туралы қосымша мәліметті интернеттен таба аласыз:

http://www.acet-international.com/acetrussia/index.htm

немесе

www.acetrussia.ru

Ресей

г.Тольятти, а/я 1324

Марек Сланский
E-mail: hop@attack.ru

ACET@attack.ru
«Жол айрығындағы жастар» атты алдын алу бағдарламасы

«Жол айрығындағы жастар» — бұл некеге дейінгі төсек қатынасынан бас тарту және отбасындағы ерлі-зайыптылардың адалдығын сақтауға негізделген ЖҚТБ-ның алдын алудың халықаралық бағдарламасы. Оның негізі мәсіхшілік құндылықтардан тұрады. Некеге дейінгі төсек қатынасынан бас тарту өмір құндылықтарын өзгертуді көздейтін мінез-құлықтардан арылуды талап етеді.

Мәсіхшілік құндылықтар бағдарламада тыңдаушыларды Киелі кітап материалдарын зерттеп, өз тұжырымдарын жасауға түрткі салатын қысым салып зорламайтын еркін мәнермен берілген.

Бағдарлама мектеп оқушыларының бақытты әрі мәнді өмір кешуге көмегін тигізетін ой түйіндеп, шешім қабылдауына бағытталған. Ол некеге дейінгі және некеден тыс жыныстық қатынастардың теріс зардаптарын айрықша атап көрсетеді. Бағдарламаға ЖҚТБ және басқа да жыныстық қатынастан жұғатын аурулар мен олардың таралу жолдары жайлы ең тың мәліметтер енгізілген. Бұл мәліметтер тыңдаушыларға сыпайы формада әрі түсінікті ғылыми тілмен жеткізіледі. Тыңдаушылардың алған жаңа білімдері, шешімдері және мінез-құлықтары қызметтің барлық саласында да тиімді болуы үшін қарым-қатынас жасау барысына жасөспірімдердің қоршаған ортасы мен ата-аналары қатыстырылады. Бағдарламаның негізгі назарында жасөспірімнің ішкі құндылықтарын өзгерту арқылы мінез-құлқын қалыптастыру.

Бағдарлама әлемнің қырық екі елінде ойдағыдай жүзеге асырылуда. 1998-жылдан бастап Самара қаласы мен Самара облысында «Жол айрығындағы жастар» атты оқыту-үйрету жаттығуы өткізіліп келеді. Онда Самара облысының 1000-нан астам мектеп мұғалімдері білім алған.

«Жол айрығындағы жастар» стратегиясы екі негізгі кезеңнен тұрады: бастапқы жаттығу және мамандарды даярлау.

Бастапқы жаттығу кезеңін білім беру мен медицина саласындағы ресейлік мамандар өткізеді. Ол «Өмірдің ауытқуы» атты оқу бағдарламасын оқытушылар нәтижелі пайдалануы үшін мұғалімдерге қажетті білім беріп, педагогикалық әдістемемен және тәжірибемен қамтамасыз ететін 30 сағаттық 4 күндік дайындықтан тұрады.

Бұл бағдарламаны мектептерде, балалар үйінде, жастар клубтарында, училищелерде, техникумдарда, жоғарғы оқу орындарының бастауыш курстарында және 14-20 жас аралығындағы жасөспірімдер мен жастар болатын барлық жерлерде пайдалануға болады.

Бағдарламаны психологтар, мұғалімдер, интернаттар мен балалар үйіндегі тәрбиешілер, студенттер топтарының кураторлары және жастар жатақханаларының тәрбиешілері оқыта алады.

30-сағаттық дайындықтан тұратын бастапқы жаттығуды тәмәмдаған әрбір тыңдаушы өз қалауынша қосымша оқи алады. Бастапқы жаттығуды аяқтағаннан кейінгі мамандарды даярлау кезеңі бір жылға созылады.

Бұл кезеңнің мақсаты — «Өмір ауытқуы» бағдарламасын қолдануда педагогтарға өз шеберліктерін шыңдауына, олардың бағдарламамен жұмыс істеу кезінде кездесетін қиындықтарды жеңуіне көмектесу үшін дем беріп және өзара қарым-қатынас жасап, тәжірибе алмастыруына мүмкіндік жасау.

Мамандарды даярлау үшін әр квартал сайын семинарлар жүргізіледі және тәжірибелі жетекшілер сабақ беріп, тыңдаушылар олардың сабақтарына қатысып, оқытудың стилі мен тиімділігін бақылайды.

Бағдарламаның негізгі идеясы некеге дейінгі төсек қатынасынан бас тарту өмірде әрқашанда дұрыс шешім екендігінде. Ол өсіп-жетіліп келе жатқан адамның аса өнегелі болып қалыптасуына көмектеседі. «Кешірім сұраудың еш қажеті жоқ...» бағдарламасын 49 мемлекеттің үкіметі қабылдап, мақұлдаған. Кейбір елдерде бұл бағдарлама оқу орындарында оқушылар мен студенттерді некеге дейінгі жыныстық қатынастың сезімдік, тәндік және қаржылық жағынан қандай қауіп төндіретіндігін ескерте отырып, мемлекеттік деңгейде жұмыс істеуде.

• 
  Қазіргі заманда жыныстық қатынастан некеге дейін бас тарту мүмкін бе?
  
• 
  Неліктен кейбіреулер некеге дейінгі төсек қатынасынан бас тартуға ұйғарған?
  
• 
  Мен өзімнің сүйетінімді қалай түсінемін? Ал мені сүйетіндерін қайдан біле аламын?
  
• 
  Қазіргі заман қалайша менің махаббат және жыныстық қатынас туралы түсініктеріме ықпалын тигізеді?
  
• 
  Некеге дейінгі төсек қатынасына түсуге азғыратын нәрселерге қалай «жоқ» деп айтуға болады?
  
• 
  Болашақта жақсы жұбай болу үшін мен қазір не істей аламын?
  
• 
  Жақсы күйеуді /әйелді қайдан табуға болады?
  
• 
  Сол адамның бойында қандай қасиеттер болуға тиіс?
  

Бұл материал мектептердегі, әр түрлі қоғамдық мекемелердегі, қауымдардағы балалармен және жасөспірімдермен жұмыс істеуге ұсынылады.

Бағдарламаның жетекшілері: Лэнс М. Корли және Стейси Шопп

«Рухани қайта өркендеу» бірлестігінің қолдау көрсетуімен

«Кешірім сұраудың еш қажеті жоқ — өмір, махаббат және жыныстық қатынас жайлы шындықтар» — Ресей.
Мекенжайы: 117420 Москва, 29-30 квартал, Новые Черемушки, Наметкина к-сі, 5-корп.

т. (095) 719-79-45, факс (095) 719-78-90

E-mail: lanc@asr.ru

stas@asr.ru

ЖҚТБ эпидемиясы тек медициналық қана мәселе емес, сонымен қатар қоғам дамуының да мәселесі. АҚТҚ-ны, көбінесе, жыныстық қатынасқа түсетін адамдар жұқтырып алады. Ал олар, сондай-ақ, қоғам экономикасына қажетті мүшелері болып табылады. Эпидемия кезінде қоғам ЖҚТБ-дан жазым болатын, еңбекке жарамды жастағы адамдардан, білімді адамдардан, отбасы мүшелерінен, балалардан және жасөспірімдерден айырылады. Қоғамның денсаулық сақтауға көп қаржы бөлуіне тура келеді және адамдардың еңбекке жарамсыз болып қалғандығынан бюджетке түсетін кірістерінің да мөлшері азаяды. Әке-шешесі ЖҚТБ-дан қайтыс болған жетім балаларға және балалары қайтыс болған қарттарға күтім көрсету мәселелері туындайды. ЖҚТБ эпидемиясы қоғамның құлдырауына әкеп соқтырады және ол, әсіресе, экономикалық жағдайы нашар елдерде өте тез таралады.

Тиімді жобалар мен бағдарламалар қоғамдағы ЖҚТБ мәселесін жан-жақты шешетін эпидемиямен күресуші басқа да құрамдас бағдарламалармен бірігуі тиіс. Қоғам бұл аурумен әр түрлі деңгейде және әр түрлі әдістермен күресуі керек: ЖҚТБ-ның алдын алу бағдарламаларын қолдану, ЖҚТБ-ға шалдыққан науқастарға күтім көрсету, АҚТҚ жұқтырғандар мен олардың отбасыларына қолдау көрсету, медицина қызметкерлерін оқыту-үйрету бағдарламаларын, АҚТҚ жұқтырғандардың құқықтарын қорғау және экономиканы дамыту бағдарламаларын пайдалану. Сондықтан да эпидемиямен күресуде комплексті әрі біртұтас амал қажет.

Ауруға шалдыққан науқастарға қамқорлық көрсетудің ең тиімді бағдарламалары тек науқастардың ғана емес, сонымен бірге оларды қоршаған адамдардың да тәндік, әлеуметтік, рухани, экономикалық және психологиялық мұқтаждықтарын қамтамасыз етуді қамтиды. Бұны осы мәселемен күресетін барлық мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдарды, отбасылары мен қоғамның әр түрлі бөліктерін жұмылдыра ат салысқанда ғана жүзеге асыруға болады. Науқастарға күтім медициналық қызмет көрсетілуі пациенттердің тәндік мәселелерінің шешілуіне көмектеседі. Бірақ АҚТҚ жұқтырғандардың шынайы сезім әрекетіне бой алдыру қиындықтары да бар, бұндай адамдар ескі ұғымдарға сену және аластатылу мәселелеріне тап болады. Бұған қоса ажалының жақындап қалғанын білгенде, ЖҚТБ-мен ауыратын адамдарда рухани мәселелер басталады.

АҚТҚ/ЖҚТБ-ға қатысты сенушілердің бағдарламалары адамдардың әр түрлі мұқтаждықтарына бағытталуы мүмкін. Бұл жобалардың табысты болуы үшін осы бағдарламалар бағытталған адамдар топтарымен және сол аймақта жұмыс істейтін (сенбеушілердің ұйымдарын қоса есептегенде) басқа да ұйымдармен бірігіп қызмет еткен абзал.

Жобаны құрмас бұрын өзіңізге төмендегідей сұрақтар қойғаныңыз жөн:

• 
  Бағдарламалары жүзеге асуы үшін жоба жергілікті сенушілер қауымдарымен, әр түрлі мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдармен қалайша бірлесіп қызмет ете алады?
  
• 
  Осы аймақта басқа адамдар, басқа мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар не істеуде және осы мәселелерді олар қалай шешуде?
  

Бағдарлама мен жобаны дайындау барысында «Жобаның циклі» схемасын қолданған пайдалы.

1. 
   Мәселе мен мұқтаждықтарды зерттеп білу
   

• 
  Қандай мұқтаждықтарды таптыңыз және оларды қандай адамдардан таптыңыз? Бұл мұқтаждықтар неліктен пайда болған?
  
• 
  Бұл мұқтаждықтарды АҚТҚ-ны жұқтырып алған науқастар қалай білдіреді? Олар нені өзгертуді қалайды?
  
• 
  Науқастар қандай ресурстардан көмек ала алады?
  
• 
  Қауым адамдардың белгілі бір қажеттіліктерін қанағаттандыруды қалай ма және олар мәсіхшілік құндылықтарға қаншалықты сай келеді?
  
• 
  Осы аймақта басқа да жобалар мен ұйымдар не істеуде? Олардың тәжірибесі қандай? Жаңа жоба ресурстардың үнемсіз шығындалуына әкеліп соқтырмай ма?
  
• 
  Тиімділікті арттыру үшін сол жобалармен бірігіп жұмыс істеуге бола ма?
  

2. 
   Мұқтаждықтар мен жағдайды анық сипаттау дұрыс әрі сол жағдайға лайықты жоба жасауға көмектеседі
   

3. 
   Жобаны дайындау және жоспарлау
   

Жобаны дайындауда келесі сұрақтарды шешу керек:

• 
  Жобаның негізгі мақсаттары не? Ал түпкі (ақырғы) мақсаты ше?
  
• 
  Бұл мақсаттарға қандай әдістермен қол жеткізілмек? Жоба қай жерде және қалай жүзеге аспақ?
  
• 
  Жобаға кім қатысады?
  
• 
  Жоба бағдарламасы қанша мерзімге арналған?
  
• 
  Жоба қысқа мерзімдік және ұзақ мерзімдік мақсаттарға қашан жетпек?
  
• 
  Өздеріне арналған жобаны дайындауға адамдар қалай қатыстырылған?
  
• 
  Қоғам өзінен бөлектеп аластатқан немесе шеттеткен адамдарға жоба
  

• 
  Жергілікті тұрғындар мен аластатылған не шеттетілген адамдар
  

• 
  Ұйымдастырушылық құрылым ұйымның барлық қызметкерлеріне қызмет етуі әрі мәлім болуы керек. Адамдардың өз мәселелері бойынша кімге бара алатынын және кімнің неге жауапты екенін білгені өте маңызды.
  
• 
  Еріктілердің ниеттері дәлелді болуға тиіс.
  
• 
  Машықтанған қызметкерлердің міндетті түрде қажетті тәжірибелері мен қабілеттері болуы керек.
  
• 
  Қызметкерлерді бастапқы тиісті дайындықтан өткізіп, әрі қарай оларды жүйелі түрде үйретіп отыру аса маңызды.
  
• 
  Барлық қызметшілер — штаттағылар болсын, еріктілер болсын — жобаны дамытуға өз ұсыныстарын қоса алуы үшін олардың қолдаушылары болуы тиіс және қызметтері жүйелі түрде бағаланып отырулары қажет.
  

АҚТҚ/ЖҚТБ саласында ең тиімді еңбек ететіндер — мемлекеттік емес ұйымдар. Олар осы топтағы адамдармен бірге қызмет етіп қана қоймай, оларға өздері қызмет көрсетеді. Басқаларға қызмет ету жетекшіліктердің де ниетіне айналуы керек. Жақсы үлгі көрсететін кішіпейіл жетекші өзгелерге қарағанда басқалардың мұқтаждықтарына қызмет ететін команданы әлдеқайда жақсырақ құрып, ұйымдастыра алады.

• 
  Жетекшіні сайлаған кезде оның жетекшілікте қаншалықты тәжірибелі және басқаларды жұмылдыруда қаншалықты нәтижелі екендігіне мән беріп, қарастырған жөн.
  
• 
  Жетекші өз қызметкерлері арасында және олар қызмет көрсететін адамдармен жақсы қарым-қатынастың орнығып, дамуы бағытында ат салысуға тиіс. Жетекші сол аймақта жұмыс жасап жатқан басқа да жобалармен және ұйымдармен дұрыс қарым-қатынас құра білуге міндетті. Штаттағы қызметкерлермен жақсы қарым-қатынаста болып жіберілген қателер мен көңіл қалушылық жағдайларды ескеру нәтижелі еңбек ете алатын тиімді жұмыс тобын құруға негіз болады.
  
• 
  Жақсы қарым-қатынас жетекшіге адамдарды дұрыс ынталандыруға мүмкіндік береді әрі бұйрық пен әмірдің күшімен басқарудың қажеттілігін азайтады.
  
• 
  Жақсы жетекші адамдардың қабілеттері мен дарындарын дамытады. Осылайша олар сол ерекшелектерін істеген жұмыстарында тиімді пайдалана алады.
  
• 
  Жетекшінің бәріне түсінікті, анық әрі нақты мақсаты болғаны абзал.
  
• 
  Жетекші өзін өзгелердің орнына қойып, олардың ішкі жан дүниесін сезіне білгені шарт.
  

Мәсіхші жетекшілерде Исаның мінез-құлқын бейнелейтін көрнекі қасиеттер болуы тиіс: Киелі кітапқа сай ойлауы, кішіпейілділігі, мінез-құлқының біртұтастығы және өзгеге қызмет етуге құлшынысы. АҚТҚ/ЖҚТБ саласында бұл қасиеттер кез келген басқа қабілеттерден гөрі әлдеқайда маңызды. Бұндай тұлғалар басқа адамдарды, қауымдарды ЖҚТБ эпидемиясы мәселесіне сырт қарамай, белсене араласуға жұмылдыра алады.

4. 
   Қаржы және басқа да қорларды іздестіру
   

Мына нәрселерді бірден анықтап алған жөн:

• 
  Біздің қоғамымыздан және жоба арнайы жасалған адамдар тобы арасынан қандай ресурстардың (қаржы, адам, транспорт, техника) көзін табуға болады?
  
• 
  Қоғамнан тыс қандай ресурстарды іздеу керек? Қайдан және кімнен іздеуге болады?
  
• 
  Уақыт өте жергілікті ресурстардың өсуі мен сырттан келетіндерінің кемуі немен байланысты?
  
• 
  Жоба қандай ұзақ мерзімді өзгеріс енгізеді?
  
• 
  Қасірет шеккен адамдар жоба аяқталғаннан кейін де одан пайда көре ме? Қандай пайда көреді және неге?
  

5. 
   Жобаны жүзеге асыру және бақылау /мониторинг
   

6. 
   Атқарылған жұмыстарға талдау жасау және нәтижелерді бағалау
   

• 
  Осы бағдарлама адамдардың мұқтаждықтарына қаншалықты жауап бере алады?
  
• 
  Бағдарлама алға қойған мақсаттарына қаншалықты жете алды?
  
• 
  Оның мықты жақтары қандай?
  
• 
  Бағдарламаның әлсіз жақтары мен кемшіліктері қандай?
  
• 
  Осы жоба өздеріне арналып жасалған адамдар жоба туралы не ойлайды және оған қалай қарайды?
  
• 
  Бағдарлама жұмысына АҚТҚ/ЖҚТБ-мен ауыратындардың өздері қаншалықты белсенді араласты және неліктен?
  
• 
  Бағдарламаны жүзеге асыруда қаражат қаншалықты тиімді жұмсалды?
  
• 
  Бағдарлама қандай қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді нәтижелер әкелді?
  

Бағдарламаның мықты және әлсіз жақтарын анықтап, содан соң онымен жұмыс істеу үшін талдау керек. Бағдарламаның нәтижелерін бағалап және талдап болғаннан кейін, қайтадан жоба таңдап, бүкіл циклді басынан бастап жүргізу керек.

АҚТҚ-ның Орталық Азия, Кавказ республикаларында пайда болуы өте төмен күйінде (0,3%-дан төмен) қалып отыр. Ал індеттің жалпы таралуы тіркелгендер санына қарағанда барлық жерде де өсу, көбею үстінде. Мысалы, Өзбекстанда осы қауіпті індет соңғы жылдарда ғана, яки, жаңадан таралуда. Барлық мәлімденген АҚТҚ деректерінің 91%-ы 2001-2003 ж.ж. аралығында анықталған. 22 кестеде көрсетілгендей, 2500-ден астам адамның ауру жұқтырғаны мәлімденді.

Қазір індет Өзбекстанда кең жайылу үстінде. Бұған коммерциялық секс үлкен роль атқаруда.

АҚТҚ жұқтырғандар арасындағы әйелдердің ара қатынасы жыл сайын ұлғайып келеді. Ол 2001 жылғы 12%-дан 2003 жылы 18%-ға көтерілді. Елдің барлық аймағынан дерлік ауру жұқтырғандар тіркелген. Эпидемия, әсіресе, ел астанасы Ташкент (48%) пен оның айналасындағы елді мекендерде (20%) шоғырланған.

Қырғызстанда Қазақстанмен салыстырғанда індет айтарлықтай төмен және ол негізінен есірткіні тамырға шаншу арқылы тарауда. Көп тараған жері Ош пен Чу облыстары және Бішкек қаласы. Ересек тұрғындардың ең кем дегенде 2%-ы есірткіні тамырға (шаншумен) егіп қолданады деп ресми болжанған елде АҚТҚ-ның жылдам және кең жайылуына зор мүмкіндік бар.

Кавказ аймағында жүргізілген жаңа зерттеулер бұл індеттің Азербайжанда шұғыл дамып жатқанын көрсетті. Баку қаласындағы көшеде есірткіні тамырға шаншитындардың әрбір төртіншісі АҚТҚ-ны жұқтырғандар. Бұл көресткіш көшеде тәнін сататындар арасында 11%-ды, ал олардың бұл кәсіппен кафе-мейрамханаларда, саунада айналысатын әріптестері арасында 6% құрайды. (WHO Regional Office for Europe, 2004, ДДСҰ — дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы).

Қазақстан республикасында эпидемия шетелдік студенттердің арасында 1987 жылдан басталды. Ауруды жұқтырудың тіркілген саны ең күрт көбейген кезі 2001 жыл (1175 адам) болды. 1987-2004 ж.ж аралығында Қазақ Республикасы тұрғындарының арасында АҚТҚ-ны жұқтырудың динамикасын көрсететін кесте.

Эпидемия (індет) басталғаннан бері 01.01.05-ж. мәлімет бойынша АҚТҚ-ны жұқтырғандардың ресми түрде тіркелгендерінің саны 4696, алайда ғалымдардың болжамы бойынша іс жүзінде шамамен 13000 адам АҚТҚ/ЖҚТБ-мен ауырады.

Республикамыздағы АҚТҚ-ны жұқтырғандардың 100 мың тұрғынға шаққандағы көрсеткіші 38,3-ті құрайды.

Басқа да ТМД елдеріндегі сияқты, Қазақстан Республикасындағы АҚТҚ-ның ең басты берілу жолы — есірткіні тамырға шаншу. Ауруды жұқтырудың тамырға шаншу арқылы берілуі 77,5 % құрайды. (Мәлімет бойынша елде 200 000 есірткі қолданушы адам бар)

Алайда аурудың жыныстық жолмен берілуінің де ұлғайып келе жатқаны байқалады. Оның арасалмағы 2004 жылы 29,3% құрады. Аурудың жыныстық жолмен берілуінің ұлғаюы үдеп келеді:

2001 ж — 5%

2002 ж — 16,7%

2003 ж — 21,6%

2004 ж — 29,3%

Қазақстанның барлық аймақтарында да індет бар. АҚТҚ-ны жұқтыру көрсеткіштері Қарағанды, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан, Қостанай облыстары мен Алматы қаласында жоғары. Осы жағдайға байланысты Алматы қаласы алдыңғы орында. 2004 жылғы көрсеткіш — 199, ол 2003 ж. көрсеткіштен (187) 1,1 есе артқан. (таблица).

Қазақстан Республикасындағы АҚТҚ/ЖҚТБ індеті өзінің шоғырланған дәрежесінде (бұл оның үш: бастапқы, шоғырланған және жалпы жайылған дәрежесінің екіншісі). Павлодар, Қарағанды, Теміртау, Шымкент қалаларында қоғамның шетке шыққан топтары арасында АҚТҚ-ның тарауы 5%-дан тұрақты жоғары, ал жүкті әйелдер арасында әлі де 1%- дан төмен.

Халықтың жас шамасына қарай бөлінген топтарына көз салсақ, ауруға ең көп шалдыққан (ауруды ең көп жұқтырған)) топ — 15-29 жас аралығындағы жастар, олар барлық ауру жұқтырғандардың 64%-ын құрайды.

АҚТҚ-ны жұқтырудың жас мөлшеріне қарай арасалмағы (01.01.05ж мәлімет бойынша)
Таблица

0-1 жас 60 жас және одан жоғары жасы беймәлім

Әлемде Дүние жүзі бойынша 20 млн. адам ЖҚТБ ауруынан көз жұмды.

2004 жылы дүние жүзі бойынша өлгендердің 5%-ын ЖҚТБ туындатқан.

2004 жылы ЖҚТБ-дан 3млн., 2004 жыл 5млн. адам ауру жұқтырған.

Дүние жүзі бойынша 39млн. адам АҚТҚ-ны жұқтырған.
Әрекет жасайтын мезгіл жетті
Енді сіздер ЖҚТБ-ға қарсы күрестің амалдарын білесіздер. Сізде мен жеткілікті түрде дайын емеспін немесе осы мәселені шешуде өз-өзіме көмектесу мүлдем қолымнан келмейді деген сезім болуы мүмкін. Бірақ ең бастысы — әйтеуір бір нәрсе істеу. Көмекке мұқтаж жақыныңыздың үйіне барып немесе АҚТҚ-ны жұқтыру қаупі туралы жанұяңызбен сөйлесіп, әлдекімге осы кітапты оқуға беріп, я болмаса іске кірісіп жатқан бағдарламаға ат салысу керек.

ЖҚТБ-ға қарсы күресте өте жақсы бағдарлама жеңіске жетпейді. Бұл күресте осы әлемде бір нәрсені өзгертуге қалауы жанып тұрған, ЖҚТБ мәселесіне мән бере қарайтын, бір адамдай жұмыла әрекет ететін әр елден шыққан миллиондаған ерлер мен әйелдер жеңіске жетеді. Бізде — Мәсіхтің ізбасарларында — күш пен үміт, сонымен қатар денсаулық пен сауығу жайлы Ізгі хабар бар.