«Павлодар облысының білім беру басқармасы, Ақсу қаласының білім беру бөлімінің «Сарышығанақ ауылының орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
Зepттeyдiң тәжipибeдeгi мaңыздылығы
жүктеу/скачать 30.06 Kb.
|
| Зepттeyдiң тәжipибeдeгi мaңыздылығы: Жұмыcтa ұcынылғaн aмaл- тәciлдepдi opтa жәнe жoғapғы cыныптapдa тapиxи caлaлapын мeңгepтyдe қoлдaнyғa бoлaды. Oқyшылapдың бiлiм дeңгeйiн көтepyгe, жaңa тaқыpыпты тeз мeңгepyгe мүмкiндiк бepeдi.
ХІХ ғасырдың ұлы ұстазы К.Д. Ушинский: «Сіз адамға өмір бойы сабақ бере алмайсыз, оны өмір бойы үйренуге үйрету керек!» деген. Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту - Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында бұны мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығы қалыптасып, дамыған жағдайда жүзеге асыру мүмкін деп санайды.[4] Тұңғыш Президент 2012 жылы мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған бес жылдық іс-қимыл жоспарын енгізу туралы шешім қабылдады. Ел үшін осы стратегиялық маңызды міндеттің жағдайында индивидтің негізгі функционалды қасиеттері - бастама, шығармашылықпен ойлау және инновациялық шешімдер табу, кәсіби жолды таңдау мүмкіндігі және өмір бойы білуге, үйренуге дайын болу. Барлық осы функционалдық дағдылар мектеп ортасында қалыптасады. Сондықтан бұл проблема біздің мектепке қатысты. Оқушыларды дербес түрде алуға, талдауға, құрылымдауға және қоғамда пайдалы қатысуға мүмкіндік беретін тиімді пайдалануға үйрету Еуропа мен Азияның бірқатар елдерінде, атап айтқанда Қазақстан Республикасында білім беру жүйесін жаңғыртудың жетекші бағыты болып табылады. Модернизация жағдайында басқа пәндермен бірге көптеген «шекара» бағыттары бар тарихтың рөлі артып келеді және адамдар үшін өмірлік маңызы бар мәселелер мен проблемаларды шешудің тиімді тәсілдері мен құралдарының дамуын қамтамасыз етеді. Бұл процестің өзегі функционалдық сауаттылық болып табылады, өйткені «адамның өмір мен өмірдің әртүрлі салаларындағы өмірлік міндеттерді қолданбалы білім негізінде шешуге қабілеттілігі» деп түсініледі.[1] Функционалдық сауаттылық дегеніміз - оқушылардың мектепте оқу кезінде қол жеткізе алатын білім деңгейі. Функционалдық сауаттылық дегеніміз адамның өмірдің әртүрлі салаларында стандартты міндеттерді шеше алу қабілеттілігін білдіреді.[2] Функционалдық сауаттылықты қалыптастыру барлық білім беру салаларында жүзеге асырылады. Бұл процестің негізгі кезеңдері: - оқу жоспарына сәйкес оқу бағыттарын құру. (Күнтізбелік және тақырыптық жоспарлауды және сабақты жоспарлауды нақты және дұрыс) - нұсқаулық әзірлеу. (Оқу үрдісінде жеке оқушылар да, оқушылар тобы да сабақ барысында да, үйде де қолдануға болатын әдістемелік құралдар) бақылау-өлшеу материалы (студенттерге алған білімін қолдануға мүмкіндік беретін тапсырмалардың әр түрлі түрлері) - нәтижелерді бақылау (мұғалімнің өзі өткізетін аналитикалық есептері, өзі орындаған тапсырмалардың сапасын талдауы, тоқсанның орындалуын бақылау, оның қорытынды жұмыс нәтижелерімен байланысы) Қазіргі замандағы тарих пәнінің міндеті – ақыл-ой потенциалы жетілген, өткенді есте сақтай алатын адамды жасау ғана емес, өзінің ұлттық бастауын жақсы білетін, бұл дүниеде өзінің орнын таба алатын тұлғаны қалыптастыру. Кез келген ортада еркін пікір алмаса алатын, өз көзқарасын дәлелдеп, қорғай алатын белсенді азамат тәрбиелеу үшін оқыту үдерісінде жаңа тәсілдерді тиімді пайдалану арқылы іске асыруға болады. [2] Мен тарих пәні мұғалімдеріне арналған жаңартылған білім беру бойынша курстарына, семинарларға қатыстып, әріптестермен пікір алмасу барысында, тәжірибе алу барысында менің тәжірибемде көп нәрсе өзгерді. Мен өз пәнімді оқытуға бір жағынан қарап, оқушылардың білім алу дағдыларын дамытуға тырыстым. Мен өзімнің сабағымды әр сабақта жаңа тәсілдер пайдалануға болатындай етіп құруға тырыстым: сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқуды бағалау, АКТ қолдану, дарынды және талапты оқушыларды оқыту, «Жіңішке және жуан сұрақтарды» құрастыру және қолдану, топтық жұмыс, сыни ойлауды дамыту, синквейн, кластер, схемалар, жобалар, оқулық мәтінін талдау қабілеті, «БББ» кестесін толтыру, сілтеме құрастыруға ҰБТ-ға дайындық конспекттері, оқушыларды дәлелдемелеуге ынталандыруға баса назар аудардым. Тарих сабақтарында функционалдық сауаттылықты дамыту процесі тапсырмалар, проблемалық жағдайлар, проблемалық сұрақтар түрінде ойлау қабілеттерін қалыптастыруға негізделген. Сонымен қатар, ойлау қабілеттерінің өзі білім, білік және дағды құзыреттіліктерін, яғни функционалдық сауаттылыққа жеткізудің құралы болып табылады. Тарих сабақтарында функционалдық сауаттылықты игеруді келесі кезеңдерді бөлуге болады: 1. Тарихи сауаттылықты игеру процесі - біз зерттелетін кезеңнің уақыт шеңберін, ғасырларға байланысты даталарын, зерттелген оқиғаның аумақтық кеңістігін, тарихи тұлғаның рөлін түсінуге үйренеміз. 2. Оқу процесі - қарапайым білімнен күрделіге, 5-ші сыныптан 9-шы сыныпқа дейінгі тақырыптар бойынша тарихи білім мен дағдыларды кезең-кезеңмен игеру. Біз 10-11 сыныптарда білімімізді кеңейтеміз. Біз оқытудың интерактивті әдістерін қолданамыз. (Миға шабуыл, шағын топтарда жұмыс, шығармашылық тапсырмалар, интерактивті дәріс және т.б.) 3. Тәрбие процесі - оқушылар тарихи мәдениеттің жалпы деңгейіне ие, қазіргі өркениеттің тарихи құндылықтары мен стандарттарымен таныс. (9-сыныпта оқушы ОЖСБ нұсқасын игеріп, 11-сыныпта ҰБТ тесттерін шешуі, дәстүрлі емтиханға билет сұрақтарына жауап беруі керек)[1] Мұғалімнің жұмысында функционалдық сауаттылықты түсіну, ең алдымен, оқушының теориялық материалды қалай игергендігі және оны оны қалай қолдана алатындығы келесі жағдайда мүмкін: 1. Оқу процесінде тұтастай алғанда әр сабақта оқушының танымдық білімпаздық әрекеті белсенділенеді 2. Оқу процесінде өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі тәрбиелеу шеберлігі үздіксіз қалыптасады 3. Барлық мектеп пәндеріне тән жалпыға бірдей білім әрекеттері қалыптасады (есте сақтау қабілеттерін дамыту, аналитикалық және сыни ойлау, өз ойын нақты жеткізе білу) 4. Оқушыға мәтінмен жұмыс жасауға үйренеді, оны талдайды және толықтыра алады. Дереккөздерден қажетті ақпаратты таба алады) 5. Алынған ақпаратты тарихи шындықпен байланыстыра алады.[1] Қазақстан тарихы сабақтарында функционалдық сауаттылықты дамыту үшін әр түрлі интерактивті жұмыс түрлерін қолданамын. Теориялық білімді практикада қолдануды талап ететін логикалық және талдау сипаттағы тапсырмалар оқушыларды ерекше қызықтырады. Осындай тапсырмаларды қолдана отырып, мұғалім оқушылардың білімін түзетеді, өйткені оларды жүзеге асыру қарапайым емес, бірақ оның күрделілігіне қызығушылық тудырады. 8-сыныпта «1867-1868 жылдардағы реформа» тақырыптарын оқып отырып, мен әр топқа тапсырма берілген топтық жұмыс түрін қолданамын. Мысалы: «1867-1868 жылдардағы реформа» тақырыбын зерттегеннен кейін, «ынталандыру» кезеңінде, ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы реформалар туралы айтуды жалғастыру үшін мен келесі тапсырманы аяқтауды ұсынамын. Жоғары білім беру уәжі бар сыныптар бұл жұмысты оқулықсыз жасайды, үлгерім тұрғысынан әлсіз сыныптар «өзін-өзі тексеруді» қолданады. (тапсырманы орындағаннан кейін оқулықты ашып, жауаптарын тауып, оқу жұмысының өз нәтижесін бағалайды) Мысалға келесі тапсырмаларды алайық: жүктеу/скачать 30.06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|