Педагогика


)  Баланың маңайындағы адамдардың құлықты болуы



Pdf көрінісі
бет58/64
Дата24.11.2023
өлшемі2.51 Mb.
#484394
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   64
Педагогика

1) 
Баланың маңайындағы адамдардың құлықты болуы.
Бала ізгі құлық пен жауыз құлықты айыра алмайды. Оларды
бала маңайындағы ересек адамдардың сѳздері һәм істері
бойынша ғана айырады. Солар бойынша ғана ізгі мен жауыз
құлық туралы ұғым жасайды. Мысалы, бала атасының ұрлық
қылғанын білсе, ұрлық қылу ізгі құлықтан саналады екен деп
ұғады. Сондықтан баланың ізгі құлықты болуы үшін оның
маңайындағы адамдар, ата-ана, туған-туысқандары ѳздері ізгі
құлықты болуға тиісті. Ұяда не кѳрсе, ұшқанда соны қылады.
Және баланың бірге ойнайтын жолдастары да дұрыс, ізгі
құлықты болсын. Балаға ересек адамнан ѳзіндей бала жақын.
Бала ѳз құрбысына еліктегіш, ѳз құрбысының тілін алғыш,
құлқына, мінезіне сенгіш келеді. Ѳзінің ізгі, жауыз құлқын
бала құрбылары арқылы жарыққа шығарып әдеттенеді.
Сѳгіседі, ұрысады, тѳбелеседі, ұрласады, ѳтірік айтысады. Осы
себептерден тәрбиеші баланың жолдастарының дұрыс
құлықты болуларына ѳте ықтият қылу керек. Балада құлық
сезімдерінің бекуі, кеңеюі, тереңдеуі үшін балаға әдебиеттен,
127


тарихтан ѳрнек әңгімелер сѳйлеу һәм оқыту керек. Әрбір
ұлттың әдебиетінде ізгі һәм жауыз құлыққа ѳрнек болғандай
әңгімелер толып жатыр. Солармен дұрыс пайдалана білу
керек. Яғни әдепті бол, әділ бол, ѳтірік айтпа деген сықылды.
Құрғақ, жалаңаш сѳзде пайда жоқ. Баланың алдына құлықтың
әрбірі әдейі киініп ѳрнек күйінде ғана келсін. Ѳрнектен
нәтижені бала ѳзі-ақ шығарып алады.
2) 
Үйде һәм мектепте дұрыс тәртіп болу. Үй һәм
мектептегі тәртіп баланы ізгі құлықтарға әдеттендірсін.
Әдеттендіру мынадан табылады. Үй һәм мектептегі тәртіп
құбылмалы болмасын, яғни ата-ананың, мұғалімнің күйіне
қарап тәртіп ѳзгеріп отырмасын. Тәртіп ѳзгермейтін ізгі құлық
заңдарына негізделген болсын. Болмаса, бүгін жараған іс ертең
жарамайтын болып отырса, балада тәрбиешіге сенім
қалмайды. Бұл – бір. Екінші, баланың жаратылысы, табиғаты
тілейтін нәрседен баланы тыю дұрыс емес. Жүгіруден,
ойыннан тыю сықылды. Баланың жаратылысы тілейтін
нәрседен тыйсаң, бала бұл жасама тәртіпті оп-оңай бұрып
кетеді. Яғни бала ѳтірік айтуға, алдауға үйренеді. Баланың
ѳтірік айтуы, алдауы оны жасама тәртіп ішіне қамаудан.
Маңайындағы 
тәртіп, 
тұрмыстың 
құрылысы 
баланың
жаратылысына қайшы болса, бала ондай тәртіпті аттап ѳтеді.
Үшінші, тәрбиеші мен баланың арасы ѳте жақын болуға тиісті.
Екеуі біріне-бірі шет, жат деп қарамасын. Екеуінің арасында
сенбеушілік болмасын. Бала тәрбиешіні мұңын тарқата
алғандай, қуанышына ортақтаса алғандай, сырын шеше
алғандай досым деп білсін. Бала тәрбиешіні осылай деп білсе,
ол уақытта одан ешбір ойын, ешбір ісін жасырмайтын болады.
Жасырмайтын болса, ѳтірік айту, алдау сықылды ұнамсыз
құлықтарға орын да қалмайды.
3) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   64




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет