Әдебиет: [1], [12].
14 Тақырып. Сығылған стерженьдерді орнықтылыққа есептеу.
Жоспар:
1 Сығылған стерженьдерді орнықтылыққа есептеу.
Тапсырма. Ұзындығы ℓ болат када бойлық F күшімен сығылады, есептің келесі шартын анықтау:
Берілген қиманың геометриялық сипаттамаларын анықтау;
Қарапайым сығудың мүмкіндік кернеуін σсadm деп алып, көлденең қиманың өлшемдерін анықтау (алдын ала келтіру коэффицентін φ = 0,5 есептеуді біртіндеп жуықтау әдісімен жүргізу);
Fсr дағдарыс күшін (немесе σ сr кернеуді) анықтау;
nоr орнықтылық қоры коэффицентін анықтау (орнықтылық қоры коэффиценті дағдарыс күштің берілген күшке қатысымен есептеледі).
15 Тақырып. Соққы кезінде, инерция күштерін ескеріп беріктікке есептеу.
Жоспар:
1 Соққы кезінде, инерция күштерін ескеріп беріктікке есептеу.
Тапсырма. Екі қатаң тіректе еркін жатқан, ұзындығы l қоставрлы арқалықта Н биіктіктен салмағы Q жүк құлап түседі. Берілген арқалық үшін:
-
Ең үлкен тік кернеуді анықтау;
-
Оң тірегі отырғыштығы α = 2,5 см/кН серіппемен алмастырылған деп алып, ең үлкен тік кернеуді есептеу; Екі есептің шешімдерін салыстыру.
Берілгені:
Q = 10000 кН
Н = 20 см
l = 1,5 м
α = 7750 см/кН
қоставрдың номері 36
Ix= 13380 см4
Wx = 743см3
Е = 2·105 МПа
- ?
Есепті орындауға әдістемелік ұсыныстар:
Әдебиет: [1], [12].
8. Зертханалық сабақтардың мазмұны
1 Тақырып.
Болат үлгілерді созуға сынау
Жоспар:
-
аз көміртекті болат үлгіні созып, оны үзілуге дейін жеткізу және созу процессіндегі материалдың қасиетін зерттеу.
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
-
аз көміртекті болат үлгіні созып, оны үзілуге дейін жеткізу және созу процессіндегі материалдың қасиетін зерттеу;
-
созу диаграммасы бойынша материалдың беріктік сипаттамаларын анықтау;
-
созылған үлгіні зерттеп, үлгінің қирау жағдайын аныктап, пластикалық сипаттамаларын анықтау.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау материалдың негізгі механикалық және пластикалык сипаттамаларының есептеулерін кестеге еңгізу, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
2 Тақырып.
Үлгілерді сығуға сынау
Жоспар:
-
Үлгілерді сығуға сынау
-
Есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Изотропты пластикалық (аққыштық шегін), морт (беріктік шегін) материалдың және анизотропты материалдың( беріктік шегін) механикалық және анизотропты материалдың( беріктік шегін) механикалық қасиеттерін сынақ жүзінде анықтау;
-
Материалдың қирау сипатына талдау жүргузуге машықтану.
-
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау лабораториялық жұмыс журналына 1.4 түрінде үлгердің өлшемдерін, сынақ нәтежелері мен есептеулерді түсіріңіз, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
3 Тақырып.
Ағашты жаруға сынау
Жоспар:
-
Ағашты жаруға сынау
-
Есептемені жасау.
Тапсырма:
1) Ағаштың жарылу беріктік шегін сынақ жүзінде анықтау.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау сынақтың, 1.7 кесте түрінде келтіру, бақылау мен есептеу нәтижелерін әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
4 Тақырып.
Болат үлгілерді кесуге сынау
Жоспар:
-
Болат үлгілерді кесуге сынау
-
Есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Кесіле деформацияланған материалдың беріктік шегін анықтау,
2 Материалдың кесілу беріктік шегін созылу беріктік шегімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау сынақ нәтижесін 1.5 кестесіне түсіріңіз, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
5 Тақырып.
Шойын үлгіні иілуге сынау
Жоспар:
-
Шойын үлгіні иілуге сынау
-
Есептемені жасау.
Тапсырма:
1) шойынның иілу беріктік шегін анықтау;
2) анықталған беріктік шегін сығу беріктік шегімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау сынақ нәтижесін 1.10 кестесіне түсіріңіз, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
6 Тақырып.
Металдың соққы тұтқырлығын анықтау.
Жоспар:
1) металдың соққы тұтқырлығын аңықтау әдісімен танысу;
2) есептемені жасау.
Тапсырма:
1) металдың соққы тұтқырлығын аңықтау әдісімен танысу;
2) стандартты металл үлгіні маятникті коперде сынап оның соққы тұтқыырлығын анықтау.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау сынақ нәтижесін 1.20 кестесіне түсіріңіз, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
7 Тақырып.
Жұмыстар мен орын алмастырулардың тәуелділігі туралы теореманы тәжірибе жүзінде тексеру
Жоспар:
-
Жұмыстар мен орын алмастырулардың тәуелділігі туралы теореманы тәжірибе жүзінде тексеру
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Бетти теоремасьшың дұрыстығын тәжірибе жүзінде тексеру;
-
тәжірибе нәтижесі мен теориялық мәндерді салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау көрсеткіштерді 2. 6 - кестеде көрсетілгендей түрмен зертханалық жұмыс журналына түсіріледі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
8 Тақырып.
Жұмыстар мен орын алмастырулардың тәуелділігі туралы теореманы тәжірибе жүзінде тексеру
Жоспар:
-
Жұмыстар мен орын алмастырулардың тәуелділігі туралы теореманы тәжірибе жүзінде тексеру
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Бетти теоремасьшың дұрыстығын тәжірибе жүзінде тексеру;
-
тәжірибе нәтижесі мен теориялық мәндерді салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау көрсеткіштерді 2. 6 - кестеде көрсетілгендей түрмен зертханалық жұмыс журналына түсіріледі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
9 Тақырып.
Иілу теориясын сынақ жүзінде тексеру
Жоспар:
-
Иілу теориясын сынақ жүзінде тексеру
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Жазық иілген қоставрлы арқалықтың қимасындағы тік кернеудің таралу заңдылығын сынақ жүзінде тексеру және арқалықтың орта сызығындағы бас кернеудің шамаларын анықтау.
-
Сынақ нәтижесінде анықталған кернеулердін шамасын теориялық өрнектермен есептелген шамалармен салыстыру.
-
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 2.2 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
10 Тақырып.
Иілген арқалықтың көлденең кималарының орын алмастыруларын анықгау
Жоспар:
-
Иілген аркалықтың көлденең кималарының орын алмастыруларын анықгау
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
1) тәжірибе жүзінде статикалық анықталған арқалықтың көлденең қималарының иілудегі орын алмастырулары мен олардың озара бүрылу бұрыштарын анықтау;
2) иілген арқалықтың тәжрибелік орын ауыстыру шамаларьщ оның теориялық мәндерімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 2.5 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
11 Тақырып.
Иілген арқалықтың көлденең кималарының орын алмастыруларын анықгау
Жоспар:
-
Иілген арқалықтың көлденең кималарының орын алмастыруларын анықгау
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
1) тәжірибе жүзінде статикалық анықталған арқалықтың көлденең қималарының иілудегі орын алмастырулары мен олардың озара бүрылу бұрыштарын анықтау;
2) иілген арқалықтың тәжрибелік орын ауыстыру шамаларьщ оның теориялық мәндерімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 2.5 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
12 Тақырып.
Түзу иілген арқалықтың көлденең қимасындағы экстремаль тік кернеуді анықтау
Жоспар:
-
Түзу иілген арқалықтың көлденең қимасындағы экстремаль тік кернеуді анықтау
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
-
Тәжірибелік жолмен түзу иілген арқалықтың экстремаль деформациясын анықтап, Гук заңымен арқалықтың көлденең қимасындағы экстремаль тік кернеуді есептеу;
-
Тәжірибелік жолмен анықталған экстремаль тік кернеуді арқалықтардың иілу теориясының формуласымен есептелген мәнімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 2.3 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
13 Тақырып.
Материалдың тұрақты серпімділік шамаларын созып анықтау
Жоспар:
-
Материалдың серпімділік шамаларын созып анықтау
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
1) болаттың бойлық серпімділік модулін (Юнга модулін) және ендік деформация коэффициентін (Пуассон коэффициентін) анықтау;
2) материалдың тәжірибелік тұрақты серпімділік шамаларын кестелік мәндерімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 1.3 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
14 Тақырып.
Материалдың тұрақты серпімділік шамаларын созып анықтау
Жоспар:
-
Материалдың тұрақты серпімділік шамаларын созып анықтау
-
есептемені жасау.
Тапсырма:
1) болаттың бойлық серпімділік модулін (Юнга модулін) және ендік деформация коэффициентін (Пуассон коэффициентін) анықтау;
2) материалдың тәжірибелік тұрақты серпімділік шамаларын кестелік мәндерімен салыстыру.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау өлшемдер түсірілген 1.3 – кесте түрінде келтірілген сынақ нәтижесі, әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
15 Тақырып.
Металдың соққы тұтқырлығын анықтау.
Жоспар:
1) металдың соққы тұтқырлығын аңықтау әдісімен танысу;
2) есептемені жасау.
Тапсырма:
1) металдың соққы тұтқырлығын аңықтау әдісімен танысу;
2) стандартты металл үлгіні маятникті коперде сынап оның соққы тұтқыырлығын анықтау.
Тапсырманы орындауға әдістемелік ұсыныстар: тапсырманы орындау сынақ нәтижесін 1.20 кестесіне түсіріңіз, есептемені әдістемелік нұсқаулық [10] бойынша орындау. Есептемені компьютерде 14 шрифтпен теру қажет.
Әдебиет: [10].
9. Өзіндік жұмыстың тапсырмалары
-
Өзіндік оқытуға арналған қосымша тақырыптар
2 Тақырып.
Созылып (сығылып) жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясы.
Мақсаты - созылып (сығылып) жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясын анықтау.
Тапсырманың мазмұны. Созылып (сығылып) жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясы туралы оқып –білу, негізгі мақсаттары мен міндеттерін қысқаша баяндау.
Есептілік формасы – тақырып бойынша қысқаша реферат.
Әдебиет: [1]- [13].
6 Тақырып.
Ығысу кезіндегі потенциалдық энергия.
Мақсаты - ығысу кезіндегі потенциалдық энергиясын анықтау.
Тапсырманың мазмұны. Ығысу кезіндегі потенциалдық энергиясы туралы оқып –білу, негізгі мақсаттары мен міндеттерін қысқаша баяндау.
Есептілік формасы – тақырып бойынша қысқаша реферат.
Әдебиет: [1]- [13].
8 Тақырып.
Бұралудағы потенциалдық энергия.
Мақсаты - бұралудағы потенциалдық энергия.
Тапсырманың мазмұны. Бұралудағы потенциалдық энергия туралы оқып –білу, негізгі мақсаттары мен міндеттерін қысқаша баяндау.
Есептілік формасы – тақырып бойынша қысқаша реферат.
Әдебиет: [1]- [13].
9 Тақырып.
Таза иілу кезіндегі потенциалдық энергия.
Мақсаты - таза иілу кезіндегі потенциалдық энергиясын анықтау.
Тапсырманың мазмұны. таза иілу кезіндегі потенциалдық энергиясы туралы оқып –білу, негізгі мақсаттары мен міндеттерін қысқаша баяндау.
Есептілік формасы – тақырып бойынша қысқаша реферат.
Әдебиет: [1]- [13].
10 Тақырып.
Күрделі жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясы.
Мақсаты - күрделі жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясын анықтау.
Тапсырманың мазмұны. Күрделі жүктелген стержіннің потенциалдық энергиясы туралы оқып –білу, негізгі мақсаттары мен міндеттерін қысқаша баяндау.
Есептілік формасы – тақырып бойынша қысқаша реферат.
Әдебиет: [1]- [13].
9.2 Өзіндік жұмыстың түрлері
Материалдар кедергісі курсын оқыған кезде студентің өзіндік жұмысы түрінде келесі есептік – графикалық жұмыстарды көрсетуге болады:
-
Созылу мен сығылуға есептеу.
-
Стерженьнің көлденең қимасының геометриялық сипаттамалары.
-
Бұралуға есептеу.
-
Статикалық анықталатын арқалықтарды жазық, көлдеңең иілуге есептеу.
-
Стерженьді қиғаш иілуге есептеу.
-
Статикалық анықталған рамаларды есептеу.
-
Статикалық анықталмайтын стерженьдік жүйелерді есептеу.
-
Орнықтылыққа есептеу.
10. СӨЖО кеңестерінің графигі
Барлық сұрақтар бойынша кеңестер СӨЖО графигіне сәйкес ағымды семестрге орындалады (дүйсенбі 6 сабақ аудитория К-314).
11. Оқитындардың білімдерін тексеру кестесі
Дәрістер мен тәжірибелік сабақтарға қатысу 0-100 балдарда бағаланады.
Тапсырмаларды тапсыру мен орындау графигі
№
|
Жұмыстар түрлері
|
Тақырып, мақсаты мен тапсырмалар мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиет
|
Орындаудың ұзақтылығы
|
Бақылау формасы
|
Тапсыру мерзімі
|
1
|
1Тапсырма
|
1 Созылу мен сығылуға есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
1 апта
|
Есептер
|
2 апта
|
2
|
2 тапсырма
|
2 Стерженьнің көлденең қимасының геометриялық сипаттамалары.
3. Бұралуға есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
2 апта
|
Есептер
|
4 апта
|
3
|
3 тапсырма
|
4. Статикалық анықталатын арқалықтарды жазық, көлдеңең иілуге есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
3 апта
|
Есептер
|
7 апта
|
2
|
1 Межелік бақылау
|
Модуль 1-3
|
[1],[2]
|
2 апта
|
Есептер
|
8 апта
|
3
|
4 тапсырма
|
5. Стерженьді қиғаш иілуге есептеу.
6. Статикалық анықталған рамаларды есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
2 апта
|
Есептер
|
10 апта
|
4
|
5 Тапсырма
|
7. Статикалық анықталмайтын стерженьдік жүйелерді есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
2 апта
|
Есептер
|
12 апта
|
5
|
6 Тапсырма
|
8. Орнықтылыққа есептеу.
|
Тапсырманы қара
|
2 апта
|
Есептер
|
14 апта
|
6
|
2 Межелік бақылау
|
Модуль 4-7
|
[1],[2]
|
2 апта
|
Есептер
|
15 апта
| 12. Студенттердің білімін бағалау критерийлері
Пәнді оқыту барлық өтілген материалды қамтитын аралас типтегі (тестілеу + жазбаша) формадағы емтиханмен аяқталады. Емтиханға жіберілетін міндетті шарт бағдарламада қарастырылған барлық тапсырмалардың орындалуы.
Жіберу рейтингі ағымды сабақтардағы (дәріске қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ бойынша тапсырмалар, тәжірибе бойынша тапсырмалар, межелік бақылау) барлық орындалған тапсырмалардың орта арифметикалық санынан шығарылады. Пән бойынша қорытынды бақылауға (ҚБ) жұмыс оқу бағдарламасының барлық талаптарын орындаған студентте жіберіледі (СӨЖ бойынша тапсырмалар мен барлық жұмыстарды тапсыру мен орындау, рефератты қорғау кезінде жақсы баға алған және жіберу рейтингі 50 балдан кем емес жинаған студенттер).
Студенттердің әрбір пән бойынша оқу жетістіктерінің деңгейі қорытынды бағамен анықталады, ол ЖР (РД) мен Қ (ИК) (емтихан) бағасынан қосылады да, олардың салмақтық бөлшектерінің ескеруімен былайша анықталады:
ТИ = РД*0,6 + ИК*0,4
Салмақтық үлесі жыл сайын университеттің ғылыми кеңесінде бекітіледі де, РД үшін 0,6 көп емес, ал ИК үшін 0,3 кем емес болу керек.
Пән бойынша қорытынды баға студенттің жақсы баға алған жағдайда ғана есептеледі, яғни жіберу рейтингі мен қорытынды бақылау. Қорытынды бақылауға себепсіз келмей қалған жағдайда, «қанағаттанарлық емес» бағасына теңестіріледі. Пән бойынша емтихан мен аралық аттестация нәтижесі студенттерге дәл сол күні немесе егер жазбаша емтихан түстен кейін өткізілсе, келесі күні жарияланады.
Қорытынды бағаны санау үшін межелік бақылау мен қорытынды емтиханда 0 ден бастап 100% -ға дейін бағаланады.
Межелік бақылауды бағалау ағымды бағалар мен межелік бақылау бағаларынан қосылады.
Оқу үлгерімдері, яғни, студенттердің пән бойынша дағдылар мен компетенциялары көп балдық әріптік жүйесімен бағаланады:
Баллды түрде қорытынды бағалау (Қ)
|
Балдардың сандық эквиваленті (С)
|
Әріптік жүйедегі бағалау (Ә)
|
Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау (Д)
|
Емтихан, диф.сынақ
|
95-100
|
4
|
A
|
Үздік
|
90-94
|
3,67
|
A-
|
85-89
|
3,33
|
B+
|
Жақсы
|
80-84
|
3,0
|
B
|
75-79
|
2,67
|
B-
|
70-74
|
2,33
|
C+
|
Қанағаттанарлық
|
65-69
|
2,0
|
C
|
60-64
|
1,67
|
C-
|
55-59
|
1,33
|
D+
|
50-54
|
1,0
|
D
|
0-49
|
0
|
F
|
Қанағатсызданарлық
|
14 Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиет
-
Түсіпов А., Түсіпова С. Материалдар кедергісі. Алматы, 2012.
-
Түсіпов А. Инженерлік механика. Алматы. «Қарасай», 2009.
-
Жүнісбекова Т.М., Жақияев Д.К., Мөлібеков А.Қ., Қасымов Ө.Т., Материалдар кедергісі. Есептер және есептеу- сызба жұмыстары. Әдістемелік құралы. «Тараз университеті». Тараз, 2009.
8. Вольмир А.С, Григорьев Ю.П., Станкевич А.И. Сопротивление материалов. - М.: Дрофа, 2007.
9. Копнов В.А., Кривошапко С.Н. Сопротивление материалов. Руководство для решения задач и выполнения лабораторных работ. Высшая школа. 2005.
10 С.Т. Дузелбаев, Л.Ф. Быстрова. Материалдар кедергісінің лабораториялық практикумы, Павлодар, 2006.
Қосымша әдебиет
-
Эрдеди Н.А., Эрдеди А.А. Теоретическая механика. Сопротивление материалов. Учебное пособие для вузов. М., 2007.
-
Александров А.В., Потапов В.Д., Державин Б.П. Сопротивление материалов. - М., 2003.
-
Беляев Н.М. и др. Сборник задач по сопротивлению материалов. Изд.: Иван Федоров. 2003.
Достарыңызбен бөлісу: |