Пәні бойынша оқу бағдарламасы (силлабус) Орал 20 ж

Монополия және монополиялық билік

жүктеу/скачать 3.26 Mb.

бет	76/80
Дата	22.06.2023
өлшемі	3.26 Mb.
	#475304

1 ... 72 73 74 75 76 77 78 79 80

микроэк умкд Казиева А.Е.

Б) Фирманың жалпы шығынын (TC), жалпы табысын (TR) және пайданың (TP r ) қисықтарын салыңдар.
Мұнда, Q- өнім шығару көлемі.

Монополия және монополиялық билік.
1. Есеп. Монополистің өнімге деген ұсыныс функциясы және оның жалпы шығынының мәліметтері төмендегі кестеде көрсетілген:

Өнім шығару (дана)	Баға (теңге)	Жалпы шығын (теңге)	Жалпы табыс (теңге)	Пайда (теңге)
Q	P	TC	TR	TP_r
0	120	60
1	110	140
2	100	180
3	90	240
4	80	320
5	70	440
6	60	600
7	50	800

А) Барлық өнім өндірген кездегі фирманың жалпы табысын және пайдасын есептеңдер. Монополист өнімнің өндіру көлемі қандай деңгейде жоғарғы пайдаға ие болады.

Б) Фирманың жалпы шығынын (TC), жалпы табысын (TR) және пайданың (TP_r) қисықтарын салыңдар.

2. Есеп. Монополистің өнімге деген сұраныс функциясы және оның жалпы шығынының мәліметтері төмендегі кестеде көрсетілген:

Өнім шығару (дана)	Баға (теңге)	Жалпы шығын (теңге)	Жалпы табыс (теңге)	Шекті табыс (теңге)	Шекті шығын (теңге)
Q	P	TC	TR	MR	MC
0	200	145
1	180	175
2	160	200
3	140	220
4	120	250
5	100	300
6	80	370
7	60	460
8	40	570

А) Монополисттің TR, MR, MC-ын анықтаңдар.
Ә) Мәліметтерді пайдалана отырып MR және MC қисықтарын салыңдар. Пайда деңгейі қандай.
Б) Тұтынушының әкелген зиянын анықтаңдар.
3 Есеп. Монополисттің өнімге деген сұраныс функциясы және оның жалпы шығындарының мәліметтері төмендегі кестеде көрсетілген:

Өнім шығару (дана)	Жалпы шығын (теңге)	Баға (теңге)	Жалпы табыс (теңге)	Шекті табыс (теңге)	Шекті шығын (теңге)	Орташа жалпы шығын (теңге)
Q	TC	P	TR	MR	MC	ATC
0	100	172
1	190	162
2	270	152
3	340	142
4	400	132
5	470	122
6	550	112
7	640	102
8	750	92
9	880	82
10	1030	72

А) Монополисттің жалпы, шекті табысын және орташа жалпы шығынын анықтаңдар.
Ә) Шекті табыс,шекті шығын және орташа жалпы шығын қисықтарын салыңдар. График арқылы жоғарғы пайданы, бағаны және өндіріс көлемін анықтаңдар. Бір өнімге шыққан пайданы және жалпы пайданы анықтаңдар.
Б) Монополисттің өніміне үкімет баға потологін, яғни әр өнімге 82 теңге деңгейінде қалыптастырса, қандай өндіріс көлемінде монополист зиян шегеді. Өнім тапшылығы қандай болады.
4.Есеп. Аймақта бір-бірімен бәсекелес екі автозаправка станциясы жұмыс істейді. Екеуінің өндірістік қуаттылығы бірдей, бірақ өндіріс шығындары әр түрлі. Жиынтық сұраныс екі станцияда бірдей. Олардың сұраныс функциясы:QD₁=QD₂=100-P. Мұнда QD-сұраныс көлемі (млн.теңге)
P-баға (теңге)
MR₁=MR₂
1 станцияның шекті шығыны литріне 35 теңге.
2 станцияның шекті шығыны литріне 20 теңге.
А) D₁=D₂ сұраныс қисығын, MR₁=MR₂және МС₁=МС₂шекті шығынын салыңдар.
Ә) Егер нарықта баға литріне 90 теңге болса, онда тепе-теңдік баға қандай болады.
Б) Егер нарықтық баға литріне 50 теңге болса, онда тепе-теңдік баға қандай болады.
В) Егер екі станция арасында "Баға соқтығысы" болса, онда бензинге баға қандай деңгейде түсуі мүмкін.
5.Есеп. Монополисттің шекті шығындары тұрақты және 50 теңге болсын, ал сұраныс көлемі мен баға арасындағы төмендегі кестеде көрсетілген:

Баға (теңге)	Сұраныс көлемі (дана)	Жалпы табыс (теңге)	Шекті табыс (теңге)
P	Q	TR	MR
90	0
80	1
70	2
60	3
50	4
40	5
30	6
20	7
10	8
0	9

Анықтау керек:
А) Монополисттің жалпы және шекті табысын.
Ә) Монополисттің пайданы жоғарғы деңгейге жеткізетін өнім шығару көлемін.
Б) Монопоииялық бағаны.
В) Бәсекелес нарық үшін тепе-теңдік баға мен тепе-теңдік өнім көлемі қандай болу керек.
6. Есеп. Өндіруші монополист жүргізіліп жатқан шешімдердің ұтымдылығын тексермек болды. Осы мақсатпен қосымша зеттеулер жүргізеді, өнім көлемі мен шекті шығындар арасындағы байланыс келесідей леген қорытындыға келді:
МС =3Q.

Мұнда, Q- өнім шығару көлемі.

Монополисттің өнімге деген сұраныс функциясы Р=220-4Q екенін ескере отырып, келесі көрсеткіштерді анықтаңдар:

А) монополиялық тепе-теңдік баға мен көлемді.
Ә) Монополиялық баға кезіндегі сұраныс икемділігінің маңызын.
Б) Монополиялық биліктің күшін.
7.Есеп. "Рахат" фирмасы Қазақстанда кондиционер шығаратын бір ғана фирма болып табылады. Оның ортақ шығындары мына функциямен көрсетілген: АТС=200+50Q. Ал кондиционерге деген сұраныс Р=3200-100 Q функциясымен берілген.
Анықтау керек: а) Егер де " Рахат " фирмасы жетілген баға дискриминациясы саясатын жүргізсе, онда ол өзінің монополиялық пайдасын қандай шамаға көбейтер еді.
Ә) Егер де сіз монополияға қарсы комитеттің өкілі болсаңыз, онда қоғам жағдайын жақсарту үшін қандай бағаны белгілер едіңіз.
8.Есеп. Төмендегі кестеде бір кәсіпорын мен монополияланған екі нарықтағы сұраныс көрсеткіштері берілген. Орташа және шекті шығындар тұрақты және кез келген өндіріс көлемінде АС=МС=4 теңге болсын. Кестедегі берілген мәліметтер бойынша нарықтық сұраныс, монополистің шекті табысы мен шекті шығындарының графиктерін салыңдар.

Баға (теңге)	А нарығындағы сұраныс көлемі (дана)	В нарығындағы сұраныс көлемі (дана)
10	10	0
90	20	2
8	30	4
7	40	8
6	50	16
5	60	32
4	70	64
3	80	100
2	90	200
1	100	400
0	110	1000

9. Есеп. Темекі өндіруші монополисттің сұраныс қисығының икемділігі тұрақты және 2-ге тең. Егер мемлекет сатылатын темекінің әр қорабына 10 теңгеден салық салса, онда темекінің монополиялық бағасы қанша шамаға көтеріледі.
10. Есеп. Монополистің соңғы сатылған тауар бірлігінен түскен шекті түсімі 180 теңгеге тең. Егер сұраныстың бағалық икемділігі –2,5-ке тең болса, онда монополиялық баға қандай болады. Монополистің шекті шығынын есептеуге бола ма. Егер болмаса неліктен. Қандай жағдайда монополистің шекті шығынын анықтауға болады.