Пәні: «Квалиметрия» Мамандығы: 5В073200-«Стандарттау, сертификаттау және метрология» Атырау, 2017 Жасақтаушы(лар)
жүктеу/скачать 1.23 Mb.
|
2- нұсқа
Келтірілген екі варианттың бірін таңдау немесе бағалау шкаласының басқа нұсқасын таңдау сарапшылық комиссия жұмысының екінші кезеңінде жұмысшы топпен жүзеге асады. Үшінші кезеңде сарапшылар өнім сапасының балдық бағасын қояды. Төртінші кезеңде жұмысшы топ сарапшылар бағаларын өңдейді. Көбіне көп жағдайда қолданылатын өңдеу нәтижесі болып орташа балл саналады. Ол мына формула арқылы анықталады: mi= мұндағы - i-нші сарапшының бағаланатын қасиетке қойған балдық бағасы. n - өнім сапасын бағалауға қатысқан сарапшылар саны. Сапаның әр-түрлі көрсеткіштерінің салмақты анықтау мәселесі орташа көрсеткіш әдісін қолдануда сапаны салыстырмалы бағалауды жүзеге асыру үшін көрсеткіштердің шектеулі жиынтығын таңдауда пайда болады және алдыңғы қатарға екі мәселені қояды:
Сапа көрсеткіштерінің номенклатурасын анықтау мәселесі. Ол 3 түрде болады. Бірінші түр – берілген тізімдегі көрсеткіштердің қандай да бір санын таңдау. Екінші түр – көрсеткіштер тізімін құру. Үшінші түр – берілген тізімнен салмақтық көрсеткіштердің белгілі бір санын таңдау. 2.Салмақтық коэффициентін анықтау. Саклмақтық атауының өзі қолдануда ауыспалы мағынасында «сезіну, мәнділік, сенерлік» деп орыс тілі трактаттарында кездеседі және сандық бағалауды талап етпейді. Сондықтан, осы бағалауға негізделген әдісті қолдану үшін оған ол алдын ала сараптау жүргізу қажет. Мұндай сараптау үшін өнім қасиеттерінің органолептикалық бағалауда балдық бағалауды анықтау мәселесінің ұқсастығын пайдалануға болады. Көптеген жағдайларда адам, яғни сарапшы сапаны тікелей өлшеуіш болып табылады. Айырмашылығы органолептикалық бағалауда өлшеуіш болып сезім органдары саналады, ал осы немесе басқа көрсеткіштердің маңыздылығын бағалауда өлшеуіш болып адамның ой өрісі саналады. Сондықтан, мына түрдегі градациялар шкалаларын тұрғызуға болады:
1,2,3 бағанда 1-нұсқаға сәйкес кестелердегі бағандарға сәйкес келеді. 1- нұсқа кестедегі өнімнің сенсорлық жолмен анықталатын қасиеттеріне баллдық баға беріледі. Ал 4,5 бағанда осы шкалаға қарастырылған мәселені шешуде әдісті қолданушылық иллюстрациясы үшін енгізілген. Сарапшының жұмысы орташа көрсеткіш әдісімен осы өнімнің кешендік бағалауда өнім сапасының нақты көрсеткішінің есепке алу қажеттілігін бағалаудан тұрады. Бұл жағдайда сарапшы жауабының мотивациясы өнімнің қасиетін сенсорлық жолмен анықтауда, яғни органолептикалық бағаланудағы сарапының жауабының мотивациясына ұқсас келеді. Кестеде екі жағдай үшін бес градация қарастырылған, бірақ бағалау кезінде есепке алынбайтын көрсеткіштерге ноль балл сәйкес келу үшін салмақтық көрсеткіштерді бағалау үшін баллдар бесінші бағандағыдай болуы тиіс. Жеке көрсеткіштерге сәйкес баллдарды салмақтық коэффициенттеріне ауыстыру мына формула бойынша жүзеге асырылады: = , мұндағы, – - нші көрсеткіштің салмақтық коэффициенті. – - нші көрсеткішті балдық бағалау n – өнім сапасын бағалауда есепке алынатын көрсеткіштер саны Базалық үлгілерді таңдау жасау бағаланатын өніммен салыстыру үшін көрсеткіштер ауырлық бағалау әдісімен ұқсас әдіспен жүзеге асырылады. жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|