Пәнінен syllabus
Әдебиет: Практикалық сабақтарда көрсетілген
жүктеу/скачать 2.12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қозғалыс заңдарына тарихи , ғылыми әдістемелік талдау жасау
| Әдебиет: Практикалық сабақтарда көрсетілген.
ТОҒЫЗЫНШЫ АПТА №17 дәрістің тақырыбы: Ньютон заңдарын оқып-үйрену әдістемесі. Қозғалыс заңдарына тарихи , ғылыми әдістемелік талдау жасау Жоспар: Өзара әсер ұғымы - ғылымдағы маңызды ұғымдардың бipi. Әр түрлі өзара әсерлер материялық әлемдегі барлық өзгерістердің себептері. Ал механикада денелердің өзара әсерлердің қарастыратын барлық қозғалыс зандарының бip-бipiнен тұтас байланысын көреміз Қозғалыс туралы грек ғалымы Аристотельдің еңбектерінде “Денеге басқа дене немесе күш әсср еткенде ғана қозғалады” деген тұжырым үстем болып келді. Механиканы жаңа оқын үйренуге кіріскен кез келген оқушы да осылай ойлайды. Бұл түсінікті де, ceбeбi Аристотельдің қөзқарасы күндегі көріп жүрген тәжірибеден алынған. Оқушыларға денелердің тек қана тыныштықта болады деген пікірдің дұрыс еместігін итальян ғалымы Галилео Галилей көpceттi. Галилей дененің тыныштық күйін немесе бірқалыпты қозғалысын қарастырып, дене сыртқы әсер болмағанда тынынггық күйде немесе түзу сызықты бірқалыпты қозғалыста болатынын, көлбеу жазықтықтағы шарлардың қозғалысын зерттеп қорытындылады. 1686 ж. ағылшын физигі және математигі Исаак Ньютон Галилейдің қорытындыларын жалпылап инерция заңын тұжырымдады. Инерция заңына (немесе Ньютонның бipiншi заңы) сәйкес денеге басқа денелердің әсеpi теңгерілетін болса, онда ол үдеу аз қозғалады. Ал дене үдемелі қозғалыста болса, онда әcеpi сол үдеудің пайда болуына себепші басқа денені керсетуге болады.Демек, денелердің үдемелі қозғалысқа түсірушінің себебі, оған басқа дененің әсер ететіндігінен деп айтуға болады. Өзара әсерге екі дененің де катысатынын оқушыларға ескерту кажет. Денелердің өзара әсерлесуi кезінде үдеулердің модульдерінің қатынасын әрқашанда тұракты болады. Мысалға әp түрлі тәжірибелерің (алюминий және болатын жасалатын арбашалармен, өлшемдері бірдей алюминий жане болат цилиндрлер кигізіген центрдеи тептіш құралмен және т.б.) жасай отырып түсіндірілетін. Бұл тәжірибелерден әсерлесу уақыты t бірдей болса да, олардың алатын үдеулерінің модульдері әртүрлі болатынын көруге болады. Үдеудің аз мәнге өзгерткен дене инертті деп аталады. Яғни, кез келген дене өз жылдамдығын өзгерту үшін белгілі бip уақыт керек. Қандай да болмасын дене өзара әсерлесу кезінде жылдамдығын лезде өзгерте алмайды. Бұл дененің инерттілік қасиеті деп аталады. Дененің инерттілік қасиеті массамен сипатталады. жүктеу/скачать 2.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|