Пәнінен syllabus
жүктеу/скачать 2.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2. Идеал газ
Реал газдарды танып, оқып білу үшін идеал газ үлгісін қарастырамыз. Негізінен физикада идеал газдың екі анықтамасы бар: термодинамика және молекула-кинетикалық. Термодинамикадағы анықтамасы бойынша идеал газ дегеніміз температура тұрақты болғанда, белгілі массада газдың қысымы оның көлеміне кері пропорциоиал болатын газ. Молекула-кинетикалық көзқарас бойынша идеал газ деп молекулалары материялық нүкте болып табылатын, өзара әсерлесетін, соқтығысқан кезде абсолют серпімді соқтығыс болатьш газды айтады. Газ молекулаларының арасында жылулық тепе-тендік орнағанда ғана идеал газ деп айтуға болатынын оқушыларға ескерту қажет. Идеал газ үлгісінің қодцанылу шегі - өте жоғарғы қысымда және өте төменгі температурада қолдануға болмайды. Егер газ сығылса, оның тығыздығы артады және молекулалардың арасындағы қашықтық кішірейеді, олардың соқтығысуы көбейеді, әрі бір-бірімен әсерлесуі артады. Мұндай жағдайда молекулалардың өлшемін ескермеуге болмайды. Ал газдың қысымы тек молекулалардың соқтығысуынан ғана емес, олардың өзара әсерлесуіне де байланысты. Егерде газдың қысымы 10 8 Па-дан артса, онда Бойль-Мариот заңынан көп ауытқу болатыны эксперименттен белгілі. Өте төменгі температурада осындай жағдайлар болады. Идеал газ үғымын қалыптастыруға қайталау сабақтарында жалпы жоспарды пайдалануға болады. 6-кесте "Идеал газ" үғымын қалыптастыруга арналған жалііы жоспар Нысанның жалпы сипаттамасы Молекулаларарасындағыөзараәсер өлшеусізөте аз және молекулалардыңкинетикалықэнергиясыөзараәсерлесудіңпотенциалдықэ нергиясынанәлдеқайда көпболатын газ. Қандай басқа нысаналарға кіреді Ауасысиретілгенбарлықфизикалық құралдарғакіреді. Қандай нысаналардан тұрады Бір-біріненалшақорналасқанмолекулаларнемесеатомдардан тұрады. Пайда болу шарттары Нақтыгаздысиретуарқылыаламыз. Нысананың физикалық қасиеттері 1. Сиретілгенгазды идеал газ ретінде тек жылулықтепе- теңдікболғандағанақарастыруғаболады. 2. Идеал газ ретінде аз қысымдағы, қалыпты температурадағы газды алуға болады. Сапалық сипаттамалары 1. Идеал газ молекулаларынемесеатомдарыбір-біріиеналшақорналасады. 2. Идеал газдыңмолекулаларыиемесеатомдарыозараосерлеспейді. 3. Оларсоқтығысқанкездедеформацияланбайды. Үлгі Газ бей-берекетқозғалыстаболатын материялықнүктелерден тұрады, соқтығысқанкездесерпімдішараларсияқтыәсерлеседі. Нысананы сипаттайтын негізгі RT m PV E n P ; 3 2 Оның мүмкін күйлері Т=constболғандаР V =const Р =constболғанда T V =const V=constболғанда T P =const Онымен өтетін құбылыстар Изопроцестер: изотермдік, изобарлық, изохорлық. Практикада қолданылуы 1. Реал газдардағыөтетін ор түрліпроцестердіжонеоның макро-микро параметрлерінөзарабайланыстыруүшін идеал газ қолданылады. 2. Ішіненауасысорылғанфизикалық құралдардапайдаланылады. жүктеу/скачать 2.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|