Электр және магнит өрістерін салыстыру

өрістің күштік 
сипаттаасы 
Электр өрісінің 
суперпозициясы 
n
E
E
E
E








....
2
1
Магнит өрісінің 
суперпозициясы 
n
B
B
B
B








....
2
1
Кернеулік 
сызықтары 
Магнит 
индукциясының 
сызықтары 
Нүктелік зарядтың 
зарядталған 
жазықтықтың, 
жазық 
конденсаторлардың 
өрісі 
2
0
4
r
q
E


Түзу токтың 
дөңгелек 
токтың, 
соленоидтың 
өрісі 
nI
B
R
I
B
R
I
B
0
0
0
2
2







Біртекті электр 
өрісі 
E=const 
Біртекті магнит 
өрісі 
B=const 
Нүктеліk зарядқа 
әсер етуші күші 
E
q
F


Ток элементіне 
әсер етуші күш, 
қозғалыстағы 
зарядқа әсер 
етуші күш 



sin
sin
B
q
F
l
BI
F



Конденсатордың 
электр 
сыйымдылығы 
U
q
C

Катушканың 
индуктивтілігі 
I
L


Зарядталған 
конденсатордың 
энергиясы 
2
2
CU
W

Тоғы бар 
катушканың 
индуктивтілігі 
2
2
LI
W

Диэлектрик 
өтімділігі 
E
E
0


Магнит 
өтімділігі 
0
B
B


 
ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ №12 
 
Тақырып: Физика кабинеті және оны жабдықтау (мектепте өтеді)  
Мақсаты: Физика кабинетін ұйымдастыру принципімен және оны жабдықтау 
тәсілдерімен танысу. 
Жоспары: 
Физика кабинетімен танысу (қарау) және мұғаліммен әңгімелесу барысында келесі 
қағидаларды анықтауы керек:
1. физика кабинетін ұйымдастыру принциптері;
2. кабинетті ұйымдастыру жоспары;
3. помещение;
4. қондырғылардың классификациясы;
5. физика кабинетін жабдықтаудағы политехникалық бағыттылық;
6. оқушылардың қолымен жасалған приборлар және қондырғылар;
7. приборлардың инвентаризациясы және каталогизациясы;
8. физика кабинетіндегі кестелер, плакаттар, дидактикалық материалдар;
9. физика кабинетінің даму болашағының жоспары;
Ұсынылатын әдебиеттер мен оқулықтар 
1. Методика преподавания физики в 7 – 8 классе средней школы. Пособие для 
учителя /Под ред. А.В. Усовой, М.: Просвещение, 1990.

2. Физиканы оқыту методикасы 6-7. Тұп нұсқасының редакциясын басқарған 
В.П.Орехов пен А.В.Усова. Алматы 1978. 
3. М.Құдайқұлов, Қ.Жаңабергенов Орта мектепте физиканы оқыту әдістемесі. 
Алматы, 1998. 
4. Методика преподавания физики в 8 – 10 классах средней школы / Под ред. В. П. 
Орехова, А. В. Усовой. М.: Просвещение,1980.
5. Бугаев А.И. Методика преподавания физики в средней школе. Теоретические 
основы. М.: Просвещение,1981.
6. Учебное оборудование по физике в средней школе /Под ред. А.А. Покровского. М.: 
Просвещение, 1973.
7. Кабинет физики средней школы /Под ред. А.А. Покровского. М.: Просвещение, 
1982. 
 
 СОӨЖ тақырыбы: 1-2-3. ПС тақырыптары бойынша есептер шығару, ғылыми-
әдістемелік талдаулар жасау. 
1. Бақылау жұмысының нұсқаларын дайындау және бағалау критерийін жаса. 
Есеп беру түрі: жазбаша. 
Есеп беру түрі: жазбаша
СӨЖ тапсырмалары:1-2-3. 1 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару 
2.Үлестірмелі карточкалар дайындау. 
Есеп беру түрі: жазбаша. 
Әдебиет: Практикалық сабақта көрсетілген. 
 
 
ОН ҮШІНШІ АПТА 
 
№ 25 дәрістің тақырыбы: Максвеллдың электромагниттік толқындар теориясын 
оқыту әдістемесі 
Жоспар: 
-электромагниттік толқындар тақырыбына ғылыми-әдістемелік талдау жасау. 
-электромагниттік толқын және оның қасиеттері 
-Жарық элекромагниттік толқын 
Жалпы білім беретін орта мектепте электромагниттік толқындарды оқып-үйрету 
көптеген мәселелер қарастырады: электромагниттік толқындар және олардың қасиеттері, 
радиобайланыс принцептері, жарық толқындары және әр түрлі жиеліктегі 
электромагниттік сәулелену. ХІХ ғасырдың ортасында электр және магнитизмге 
байланысты көптеген тәжірибеден алынған материалдар жинақталды: Кулон заңы, Эрстед 
тәжірибесі, Ампер заңы, Фарадей тәжірибесі және электромагниттік индукция заңы, 
Лорец күші және Ленц ережесі, Ом заңы.
Осы материалды жинақтап, теориялық түрде ұлы ағылшын ғалымы 
Д.К.Максвеллдің үлесі зор. Ол кезде алыстан әсер ету теориясы мен жақыннан әсер ету 
теориясын жақтаушылар болып бөлінеді.
Бірінен-бірі алыстан өзара әсер әрқашан өзара әсері бір нүктеден келесі нүктеге 
жеткізетін аралық буындардың көмегімен жүзеге асырылады деп ұйғару жақынан әсер ету 
теориясы, ал бір дененің екінші денеге өзара әсерді жеткізетін қандай да бір аралық 
ортаның қажеті жоқ, әсер бірден бостық арқылы беріледі деп ұйғару-алыстан әсер ету 
теориясы болып табылады. 
Жақыннан әсер ету теориясына қарсы дәлелдер айқын және алыстан әсер ету 
теориясына сенген Кулон мен Ампер және т.б. еді. Ньютон болса оған жақынан әсер ету 
теориясы керек болмады. Гравитациялық әсер бостық арқылы бірден беріледі деп 

есептеді. Сондықтан да алыстан әсер ету теориясы ХІХ ғасырдың екінші жартысына дейін 
үстемдік құрды.
Оқушыларға барлық электромагниттік толқындар екі аймаққа бөлінетіндігін білуі 
керек: 
1) Әртүрлі құрылғылар арқылы алынатын электромагниттік толқындар аймағы; 
2) молекула, атом және ядродан сәулеленетін электромагниттік толқындар аймағы. 
Бөлінген әр аймақ, өз кезегінді шығу тәсіліне қарай шартты түрде диапозондарға бөлінеді. 
Бірінші аймақ екі диапазонға бөлінеді: 
-төменгі жиелікті сәуле шығару (электр генераторлары) 
-радио сәуле шығару (радио байланыс құралдары) 
Екінші аймақ 6 диапозонға бөлінеді: 
-инфрақызыл сәулелер 
-көрінетін жарық 
-ультракүлгін сәулелер 
-Рентген сәулелер 
-гамма-сәулелер 
-Жоғарғы энергиялы тежелу кезіндегі сәулелену. 

жүктеу/скачать 2.12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: