- тақырып. Құқықтың (қайнар көздері)

Құқық формаларының түсінігі.

Санкциялы дәстүр. Әдет-ғұрып құқығы.

Сот және әкімшілік прецедент.

Нормативтік құқықтық акт.
16- тақырып. Нормативтік құқықтық акт.

Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі және жалпы сипаттамасы. Нормативтік құқықтық актілердің жеке-құқықтық актілерден айырмашылығы.

Нормативтік құқықтық актілердің түрлері, заңдық күші, әрекет ету ортасы, оларды шығару субъектілері және әрекет ету мерзімі бойынша саралануының критериилері.

Заң түсінігі. Құқы және заң. Заңның жоғарылығы. Конституция. Заң және заңдық нормативтік құқықтық актілер. Заңдар түсінігі.

Президенттің актілері. Үкіметтің актілері: маслихаттардың, әкімдердің. Жергілікті нормативтік құқықтық актілер.
17 -- тақырып. Құқықшығармашылық және нормативтік құқытық актілердің жүйелілігі.

Қағида шығармашылығының, құқықшығармашылықтың, заңшығарушылықтың түсінігі.

Халықтың бірден-бір құқықшығармашылығы. Референдум түсінігі.

Заң шығару процессінің сатысы және түсінігі.

Заңдық техника және оның құқық шығармашылық және жүйелілік заң шығарушылықтағы маңызы.

Заңның тілі. Заңдылық есеп және осы мақсатта электронды-есептік техниканы пайдалану.

Құқық жүйесінің түсінігі. Құқық құрылымы.

Құқық жүйесінің құрылуының қағидаттары. «Құқық жүйесі» және «заңдар жүйесі» түсініктерінің арақатынасы.

Құқықтық институттар және олардың түрлері. Субинституттар.

Бұқаралық және жеке құқық.

Материалдық және процессуалдық құқық.

Құқықтық қатынастар түсінігі.

Құқықтық қатынастар саралануының критериилері. Реттеуші және қорғаншылық құқықтық қатынастар. Абсолютті және қатыстылық құқықтық қатынастар саралануы.

Құқықтық қатынастар объектілері (заттар).

Заңдық фактілер құқықтық қатынастардың пайда болу, өзгеру, және тоқтатылу негіздері ретінде. Құқықтық салдардан және еріктік белгілер бойынша туындайтын заңдық фактілердің саралануы. Іс жүзіндегі (заңдық) құрамы.
20- тақырып. Құқықты жүзеге асыру және оның түрлері.

Құқықты тыйым салған әрекеттерден тартыну. Құқық субъектілерімен заңдық міндеттемелерін орындалуы және субъективтік құқықтың жүзеге асырылуы. Құқықтық емес әрекеттерді тыю.

Құқықты жүзеге асыру кезінде қоғамдық қатысушыларының іс жүзіндегі әрекеттерімен заң формаларының қатынасы.
21- тақырып. Құқық нормаларын қолдану.

Құқықты қолдану – құқықты жүзеге асырудың ерекше формасы (әдісі). Құқықты қолдану субъектілері: мемлекеттік органдар, лауазымды тұлғалар, құқық қорғау органдары.

Құқықты қолдану субъектілері: мемлекеттік органдар, лауазымды тұлғалар, құқық қорғау органдары.

Құқықты қолдану сатылары. Іс жүзіндегі жағдайларды анықтау. Істің заңдық негізін анықтау. Таңдау, зерттеу және құқықтық норманы тексеру. Заңдық сараптама. Шешім шығру және оны безендіру.

Талқылау субъектілері. Субъект бойынша талқылау түрлері: ресми және ресми емес, нормативтік және казуалды, аутентикалық, доктриналық (ғылыми), кәдімгі.

Құқықты талқылаудың тәсілдері (әдістері): филологиялық, тарихи, логикалық, жүйелік, теологиялық.

Талқылау көлемі (қорытындысы): дәлме-дәл, шектеулі және ұлғаймалы.

Құқық пен құқықтық сананың әрекеттесуінің формалары. Құқықбұзушылықты алдын алу, құқықтық әрекет пен қылықты таңдау кезіндегі құқықшығармашылық, құқыққолданушы және құқық қорғау органдарының қызметіндегі құқықтық сананың рөлі. Құқықтық сананың дамуы мен қалыптасуына құқық пен мемлекеттің әсері.

Құқықтық сана құрылысы. Құқықтық идеология және саяси-құқықтық психология: олардың байланысы, өзара әсері, таратылу және қарамақайшылық мүмкіндіктері. Қоғамдық, класстық, топтық және жеке құқықтық сана. Теоретикалық және кәдімгі құқықтық сана.
24- тақырып. Құқықтық мәдениет және құқықтық нигизизм.

Құқықтық мемлекеттің принциптерін бекіту үшін құқықтық мәдениеттің маңызы.

Құқықтық нигилизм және оның себептері. Құқықтық нигилизмнің формалары: құқық пен заңды сыйламаушылық, заңдылық мақсаттылығына айырбас, жеке тұлғалар мен әртүрлі әлеуметтік топтары, заң мен құқықтық тәртіпті, сотты сыйламаушылық, соттан тыс репрессиялар, адвокатура рөлінің деформациясына және т.б. бір-біріне деген мүдделерін қарама-қарсы қою.
25- тақырып. Құқықтағы кемтік және оларды толтыру әдістері.

Құқықтағы кемтіктің түсінігі. Құқықтағы кемтікті құқықшығармашылық қызмет жолдарымен толтыру.

Құқықтағы анология институты. Заң анологиясы және құқық анологиясы. Құқық нормаларын субсидиярлы қолдану.
26- тақырып. Заңдық мінезқұлық.

Заңдық мінезқұлық заң нормаларының нұсқауларына сәйкес мінезқұлық ретінде.

Заңды мінез-құлық түрлері. Активті, пассивті және қалыпты мінезқұлық.

Заңды мінезқұлықтың мотивациясы: заңды мінезқұлық нұсқаулығының түсініг, қылмыстық жауаптылыққа деген қорқыныш, заңға бағынушылық тұлғаның мінезқұлқы мен санасының компоненті ретінде.

Құқық бұзушылықтың заңды құрамы. Құқық бұзушылықтың субъектілері. Құқық бұзушылықтың субъективтік жағы. Кінә түрлері. Құқық бұзушылықтың объектісі. Құқық бұзушылықтың объективтік жағы. Құқық бұзушылықтағы себепті байланыс және зиян.

Заңды жауапкершілік және оның түрлері.

Заңды жауапкершілік негіздері.

Заңдылық түсінігі. Заңдылықты қамтамасыз етудегі Конституцияның орны мен ролі. Конституциялық заңдылық – заңдылық пен құқықтық тәртіп негізі.

Заңдық деформация: себептері, түрлері, жеңу жолдары. Заңдылық және өктемдік. Тоталитарлық мемлекеттерде заңдылықты бұзудың түрлері.

Құқықтық тәртіп түсінігі. Құқықтық тәртіп және қоғамдық тәртіп.

Мемлекет және құқық теориясының көзқарасы бойынша жеке тұлға, адам, азамат ұғымы.

Азаматтық, азамат және мемлекет.

дам және азаматты құқықтары мен бостандықтарының саралануы. ҚР Конституциясы бойынша адаманың құқықтары мен бостандықтарының жалпы сипаттамасы.

Құқық саласының түсінігі. Құқы саласының негізгі компонентері-құқықтық сана, құқықтық тәртіп, құқықтық норма, құқыққолданушылық, құқықшығармашылық, құқықтық ғылым, құқықтық білім, олардың жалпы сипаттамасы.

Қоғамның құқықтық жүйесі. Қоғамның құқықтық жүйесінің элементтері-заңдық ғылым, құқықтық түсініктер, заңдық техника, заңдық тәжірибе, олардың жалпы сипаттамасы.

СӨЖ мазмұны

Сырттай кәсіби жоғары және кәсіби орта білім беру 2009ж

2- тақырып. Мемлекет және құқық теориясының әдістерінің құқықтық мәні мен маңызы.

3- тақырып. ҚР мемлекет нысанының ерекшелігі.

4-тақырып. ҚР тәуелсіз мемлекет ретіндегі құқықтық ерекшелігі мен маңызы.

5-тақырып. ҚР құқықтық институттарының маңызы.

6-тақырып. Құқық нормасын реттеудің мәселелері.

7-тақырып. Құқық шығармашылық және оның жүзеге асырылуы.

8-тақырып. Құқық нормасын талқылаудың субъектілері.

9-тақырып. Заң және оның құқықтық реттелудегі маңызы мен қолданыстағы мәселелері.

10-тақырып. Құқықтық қатынасты құқықтық реттеудің маңызы және оны тптастыру және оларға заңды айғақтың тигізетін әсері.

Мемлекет және құқық теориясы ғылыми пәнінің түсінігі.

Құқық теориясы және мемлекет теориясы дербестык қатынастағы ғылыми тәртіптер ретінде.
2-тақырып. Мемлекет және құқық теориясының әдістемесі.

Мемлекет және құқық теориясы пәні мен объектісінің ұғымы.

Мемлекеттік –құқық құбылыстардың қазіргі ғылыми әдістері.

Ғылыми олау тәсілдері. Құқық пен мемлекет оқудағы жеке ғылыми әдіс-тәсілдері.

Қоғамдық құбылыстарды зерттеудегі ғылым жүйесінде мемлекет және құқық теориясының орны.

Заң пәндернң жүйесндегі мемлекет және құқық теориясының орны мен рөлі: теориялық - тарихтық, салалық және арнайы қолданбалы.

Құқық және мемлекет теориясы курсының жүйесі заңдық халықаралық көзқарастың қалыптасуындағы және заңгердің мамандығының қалыптаса бастауында мемлекет және құққ теориясының ролі.

Рулық құрылыс және оның басқару ерекшеліктері.

Мемлекеттң құрылының нышандары: бұқаралық билк (аппарат), тұрғындардың территориялық бөлінуі, салықтар мен заемдар.

Құқықтың алғашқы қауымның әлеуметтік нормаларынан айырмашылығы.

Мемлекет және құқықтың уақыт аралығындағы хронолагиялық көзқарас.

Мемлекет және құқық типологиясына өркениеттік көзқарас.

Дәрежелік цивилизация және ные құқық пен мемлекеттілігі бар сипатына әсер етуі.

Мемлекеттің түсінігі

Мемлекеттің түсінгінің әртүрлілігі.

Мемлекеттің белгілері, оның басқа қоғамдардан айырмашылыгы.

Мемлекеттің түрлерін анықтайтын факторлар: географиялық, экономикалық саяси тарихтық, ұлттық.

Басқару формасы.

Мемлекеттік құрылым формасы.

Саяси режим.
8- тақырып. Мемлекет маханизмі (аппарат).

Мемлекет механизмі туралы түсінік.

Мемлекеттік қызмет. Мемлекеттік қызмет кадрлары мен олардың жіктелінуі. Қазақстан Республикасында мемлекет қызметшілерін сайлап алғандағы және оларға көрсетілетін талаптардағы принциптер (амалдар)
9- тақырып. Мемлекеттің қызметі (функциясы).

Мемлекет қызметінің мазмұны және түсінігі. Мемлекет қызметінің деректі- тарихи шарттастығы.

Мемлекет қызметінің іске асырылуының құқықтық формасы: құқықтық шығармашылық, құқықтық қолданыс, құқықтық қорғаныс.

Қазақстан Республикасы қызметінің демократиялық жаңару кезеңіндегі, нарықтық экономикаға ауысу кезіндегі, әлемдік өркениетке кіру кезіндегі дамуы.

Қоғамның саяси жүйесі туралы түсінік.

Мемлдекет және басқа да қоғамдық-саяси институттары саяси жүйені құрамды бөлігі ретінде.

Қоғамның саяси жүйесінің нормативті – мәнді негізі.

Құқықтық мемлекеттің мақсаты, міндеттері мен қызметі. Құқықтық мемлекеттің әлеуметтік белгілеулері. Құқықтық мемлекеттің саяси және өнегелі (адамгершілік) негіздері.

Құқықтық мемлекеттің негізгі белгілері.

Азаматтық қоғам туралы түсінік.

Қоғамдық қатынастарды нормативтік реттеудің түсінігі.

Әлеуметтік нормалардың түсінігі және түрлері.

Әлеуметтік нормалардың жалпы және ерекшесі.

Құқықтың анықтамасы.

Құқық қызметінің түсінігі. Құқық қызметінің жүйесі: реттеуші және қорғанушылық, тәрбиелік және информативтік.
14- тақырып. Құқық нормалары.

Құқық нормасының түсінігі. Құқық нормасы-үлгі, ереже, шара, жүріс-тұрыс масштабы.

Құқық нормасының белгілері.

Құқық нормасының түрлері.

Құқық формаларының түсінігі мен түрлері.

Заңдық доктрина құқықтың қайнар көзі ретінде. Заңдық мәтіндерге түсіндірме.

Нормативтік шарт құқық нормасы ретінде.

Нормативтік құқықтық актілердің түсінігі және жалпы сипаттамасы. Нормативтік құқықтық актілердің жеке-құқықтық актілерден айырмашылығы.

Нормативтік құқықтық актілердің мерзімде, кеңістікте, тұлғалар шеңбері бойынша әрекет етуі. Заңның кері күші.
17- тақырып. Құқықшығармашылық және нормативтік құқытық актілердің жүйелілігі.

Қағида шығармашылығының, құқықшығармашылықтың, заңшығарушылықтың түсінігі.

Халықтың бірден-бір құқықшығармашылығы. Референдум түсінігі.

Заң шығару процессінің сатысы және түсінігі.

Нормативтік құқықтық актілердің жүйелігінің түсінігі.

Жүйелік түрлері.

Құқық жүйесінің түсінігі. Құқық құрылымы.

Құқықтың салаларға бөлінуінің негіздері: пәні, әдісі және қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеу қағидаттары.

Құқық салалары.

Құқықтық қатынастар түсінігі.

Құқықтық міндеттеменің мәні және түрлері, түсінігі.

Заңдық фактілер құқықтық қатынастардың пайда болу, өзгеру, және тоқтатылу негіздері ретінде.

Құқықты жүзеге асырудың түсінігі, оның түрлері мен әдістері.

Құқықты жүзеге асырудың тікелей (жай) түрлері.

Құқықты жүзеге асыру кезінде қоғамдық қатысушыларының іс жүзіндегі әрекеттерімен заң формаларының қатынасы. Норманың әрекетінің көпреттілігі оны жүзеге асыру ретінде.

Құқықты қолдану – құқықты жүзеге асырудың ерекше формасы (әдісі).

Құқықты қолдану субъектілері: мемлекеттік органдар, лауазымды тұлғалар, құқық қорғау органдары.
22- тақырып. Нормативтік құқықтық актілерді талқылау.

Нормативтік құқықтық актілерді талқылаудың түсінігі. Құқық нормалары мазмұнын түсіндіру және анықтау.

Талқылау субъектілері.

23- тақырып. Құқықтық сана.

Құқықтық сана құрылысы. Құқықтық идеология және саяси-құқықтық психология: олардың байланысы, өзара әсері, таратылу және қарамақайшылық мүмкіндіктері.

Құққа қайшы және заңды мінезқұлық психологиясы.
24- тақырып. Құқықтық мәдениет және құқықтық нигизизм.

Құқықтық мәдениеттің түсініг: элеменнтері және деңгейлері.

Құқықтық нигилизм және оның себептері.

Құқықтық нигилизм мен құқықтық демогогияны жеңу жолдары.

Азаматтарды құқықтық тәрбиелеудің мақсаты және мәні.
25- тақырып. Құқықтағы кемтік және оларды толтыру әдістері.

Құқықтағы кемтіктің түсінігі. Құқықтағы кемтіктің толтыру әдістері.

Құқықтағы кемтікті құқықшығармашылық қызмет жолдарымен толтыру.

Құқықтағы анология институты. Заң анологиясы және құқық анологиясы.

Заңды мінезқұлық түрлері. Активті, пассивті және қалыпты мінезқұлық.

Адамның конформизм және маргиналдылығы заңды және құыққа қайшы мінезқұлықты таңдауға әсер ететін факторлар ретінде.
27- тақырып. Құқық бұзушылық және заңды жауапкершілік.

Құқықбұзушылықтың түсінігі.

Құқық бұзушылықтың негізгі белгілері.

Құқық бұзушылықтың түрлері. Құқық бұзушылықтың заңды құрамы. Заңды жауапкершілік және оның түрлері.

Заңды жауапкершіліктен босату негіздері.
28 - тақырып. Заңдылық, құқықтық тәртіп, тәртіп.

Заңдылық түсінігі. Заңдылықты қамтамасыз етудегі Конституцияның орны мен ролі. Конституциялық заңдылық – заңдылық пен құқықтық тәртіп негізі.

Құқықтық тәртіп түсінігі.
29 - тақырып. Құқық, жеке тұлға, қоғам.

Мемлекет және құқық теориясының көзқарасы бойынша жеке тұлға, адам, азамат ұғымы.

Азаматтық, азамат және мемлекет.

30 - тақырып. Құқық саласы.

Құқық саласының түсінігі. Құқы саласының негізгі компонентері-құқықтық сана, құқықтық тәртіп, құқықтық норма, құқыққолданушылық, құқықшығармашылық, құқықтық ғылым, құқықтық білім, олардың жалпы сипаттамасы.

2-тақырып. Мемлекет және құқық теориясының әдістемесі.

3-тақырып. Гуманитарлық білім жүйесіндегі және заң тәртіптері жүйесіндегі мемлекет және құқық теориясы.

4-тақырып. Мемлекет және құқық теориясының пайда болуы және түрлері.

5- тақырып. Мемлекет және құқықтың дамуының негізгі кезеңдері. (типологиясы).

6 -- тақырып. Мемлекеттің мәні.

7- тақырып. Мемлекеттің түрлері.

8- тақырып. Мемлекет маханизмі аппарат).

9- тақырып. Мемлекеттің қызметі (функциясы).

10-тақырып. Қоғамның саяси жүйесі.

11-тақырып. Құқықтық мемлекет және азаматтық қоғам.

12 -- тақырып. Қоғамдық қатынастарды нормативтік реттеу.

13- тақырып. Құқықтың түсінігі және мәні.

14- тақырып. Құқық нормалары.

15- тақырып. Құқықтың (қайнар көздері) формалары.

16- тақырып. Нормативтік құқықтық акт.

17- тақырып. Құқықшығармашылық және нормативтік құқытық актілердің жүйелілігі.

18- тақырып. Құқық жүйесі және заңдар жүйесі.

19- тақырып. Құқықтық қатынастар.

20- тақырып. Құқықты жүзеге асыру және оның түрлері.

21- тақырып. Құқық нормаларын қолдану.

22- тақырып. Нормативтік құқықтық актілерді талқылау.

23- тақырып. Құқықтық сана.

24- тақырып. Құқықтық мәдениет және құқықтық нигизизм.

25- тақырып. Құқықтағы кемтік және оларды толтыру әдістері.

26- тақырып. Заңдық мінезқұлық.

27- тақырып. Құқық бұзушылық және заңды жауапкершілік.

28- тақырып. Заңдылық, құқықтық тәртіп, тәртіп.

29- тақырып. Құқық, жеке тұлға, қоғам.

30- тақырып. Құқық саласы.

2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы: Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы, 16.12.1991ж.

3 Қазақсан Республикасының конституциясы, 1995.

4 20 европейскик коституций: Сб. Алматы, 2003.

5 Назарбаев Н.А. Казахстанский путь. Астана, 2007.

6 Антология мировой политической мысли. В 5 томах. М.: Мысль 1997.

7 Антология мировой правовой мысли. В 5 томах. М.: Мысль, 1999.
Қосымша әдебиеттер

8 Абдуллаев М.И. Теория государства и права. Учебник. М.,2004.-410с.

9 Ашитов З.О., Ашитов Б.З. Тәуелсіз Қазақстанның құқығы. Алматы: Жеті жарғы, 1997.

10 Баймаханов М.Т. Избранные труды по теории государства и права.

Алматы: Адилет, 2004.

11 Бейсенова А.,Биржанова К. В помощь изучающим основы государства и права Республики Казахстан: Учеб.-метод. Пособие. Алматы: Жеті жарғы, 1997.

12 Булгакова Д.А. Мемлекет және құқық теориясы. Оқу құралы. Алматы, 2005.-106б.

13 Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства и права. Учебник. М,: Изд-во дел. Лит-ры. 2004.-640с.

14 Жоламанов Х.Х., Таукелев А.Н., Мухтарова А.К. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы: Баспа, 1998.

15 Жоламан К.Д. Мемлекет және құқық теориясы. Оқулық. Алматы. 2005. – 296 б.

16 Ибраева А.С. Теория государства и права. Алматы: Жеті жарғы. 2006-424с.

17 Марченко М.Н. Теория государства и права. Учебник. 2-е изд. М.: Моск.ун-т.2006-640 с.

18 Марченко М.Н. Теория государства и права в вопросах и ответах. 2-е изд. М.: Проспект, 2005.-512 с.

19 Матузов Н.И., Малько А.В. Теория государства и права. М,: Юристъ, 2004.-512 с.

20 Матюхин А.А. Государство в сфере права: институциональный подход. Алматы: ВШП «Әділет», 2000.

21 Морозова Л.А. Теория государства и права. М,: Юристъ, 2004.-414 с.

22 Мемлекет және құқық теориясы. Алматы: Жеті жарғы, 2001.

23 Нересянц В.С. Общая теория права и государства. М.: Норма, 2000.

24 Озбекулы С., Копабаев О. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы: Жеті жарғы, 2006-264б.

25 Оксамытный В.В. Теория государства и права. М,: Изд-во ИМПЭ-ПАБЛИШ. 2004-563 с.

26 Поляков А.В. Общая теория и права. 5-е изд. М,:ЮСТИЦИНФОРМ. 2006-704 С.

27 Основы государства иправа. Алматы: Жеті жарғы,1999.

28 Сапаргалиев Г., Ибраев А. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы: Жеті жарғы, 1995.

29 Темнов Е.И. Теория права и государства. М.: Экзамен, 2004.-320 С.

30 Теория государства и права: Сб. Тестовых заданий. Алматы, 1998.

31 Теория государства и права. /Под ред. У.А.Байсеновой. Алматы: Атамұра, 2006.-392 с.

32 Теория государства и права. /Под ред. О.В.Мартышина. М.: Изд-во Моск.ун-та, 2005.-800 С.

33 Теория государства и права. /Под ред. А.С.Пиголкина М.:Юрайт,2005.-613С.

34 Теория государства и права. /Под ред. М.М. Рассолова. М,: Юнити, 2004.-735 С.

35 Тихомиров Ю.А. Юридическая энциклопедия. М., 1993.

36 Хропанюк В.Н. Теория государства и права. 2-е изд. М.,2005-382 с.

37 Хропанюк В.Н. Теория права и государства: Хрестоматия. М., 1998.

38 Черданцев А.Ф. Теория государства и права. М,: Юристъ, 2003.-395 С.

39 Чиркин В.Е. Современное государство. М.: 2001.