Пәннің мақсаты: Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясы курсы с


Студенттер орындайтын тапсырмалар



бет13/22
Дата17.06.2016
өлшемі2.01 Mb.
#142220
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22

Студенттер орындайтын тапсырмалар:



ГЛОССАРИЙ

Бұршақ


Симбиоз

Гүл


Fabaceal

Papilonaceal

Зигоморф

вика посевная

V. sativa

вика мохнатая


Тест тапсырмасы

1. . Бұршақтар тұқымдасына тән белгілер.



  1. Гүлшоғыры жай шатыр, гүлі бес жоспарлы, қосжыныста актиноморфты, гүлсерігі қосарланған

  2. Гүлшоғыры сырға тәрізді, гүлсерігі қарапайым, гүлдері даражынысты

  3. Гүлшоғыры шоқпарбас, түйнек бактериялармен симбиоз құрайды.

  4. Гүлшоғыры күрделі масақ, сыпырғы, жемісі дәнек.

  5. Гүлшоғыры себет 4 шеңберлі күлтесі 5 мүшелі, жемісі тұқымша.

2. Талгүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктер.

  1. Қияр, қауын, қарбыз

  2. Алма, шие, итмұрын, өрік

  3. Күнбағыс, жусан, бақ-бақ

  4. Капуста, ридиска, бақташы сөмкесі.

  5. Тал, терек, козеня

3. Вегетативтік оргондар.

  1. Тамыр,сабақ жапырақ

  2. Андроцей, генецей

  3. Аналық аузы, аналық мойны, жатыны, ұрық клеткасы, жұмыртқа клеткасы.

  4. Аталық жіпшесі, тозаңдылық стаминодии.

  5. Гүлсерігі-тостағанша, күлте жапырақшалары.

4. Асбұршақ жемісі

  1. Көп сүйекті жидек

  2. Дәнек

  3. Сүйекше

  4. Боб

  5. Бұршаққап

5. Бұршаққын

  1. Раушан гүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі

  2. Крест гүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі

  3. Шамшаттар тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі (емен)

  4. Күрделі гүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі

  5. Астық тұқымдасына жататын өсімдіктердің жемісі

6. Тұкымдары белокка бай осймдиктер …

А урмебуршак соя

Б сулы арпа карабидай

С жолнышка карасулы

Д картоп

14 – апта

(4 балл)

Тақырып : Алабұталар тұқымдасы
Жоспар:


  1. Алабұталар тұқымдасы

  2. Тарандар тұқымдасы



Сабақтың мақсаты : Орталық тұқымды өсімдіктер қатарлар тобы тұқымдастары : қалақайлар, қалампырлар, алабұталар, тарандардың биоморфологиялық ерекшеліктері, негізгі туыс, түрлерімен таныстыру.

Студенттер орындайтын тапсырмалар:


Коллоквиум сұрақтары:

1. Алабұта таралуы?

2. Қалақай туысы?

3. Қалампырлар туысының таралуы?

4. Жұлдыз шөп өсімдігі?

5. Сылдыр шөп өсімдігі?

6. Жарық дәрі туысы?

7. Алабұта туысы сипаттама?

8.Тарандар тұқымдасы ?
Тест тапсырмалары

1. Қалампырдың жатынының орналасуы



  1. Төменгі

  2. Жоғарғы

  3. Ценокарпты

  4. Апокарпты

  5. Ағайынды

2.Көкнәрдің гинецейі

  1. Төменгі

  2. Жоғарғы

  3. Ценокарпты

  4. Апокарпты

  5. Ағайынды

3. Жулдызгул туимедак гулдері…..

А тутикшеси

Б жукыршак

С жалган тілше

Д тилше

4. Қалампырлар тектес бір жабынды өсімдіктер қатарлар тобы.



  1. Шамшаттар, қайыңдар талдар тұқымдастары.

  2. Итмұрындар, алмалар, раушангүлдер тұқымдастары.

  3. Алқалар, шырмауықтар, ерінгүлдер тұқымдастары.

  4. Сарғалдақтар, бөріқарақаттар, тұңғиықтар тұқымдастары.

  5. Қалақайлар, алабұталар, тарандар тұқымдастары

5. Әркенге дейінгі архегониялар тармағы.

  1. Ринофиттер, псилот, мүк тәрізділер бөлімдері

  2. Папортник тәрізділер, ашық тұқымдылар бөлімдері.

  3. Жабық тұқымдылыр

  4. Бауыр мүктер, нағыз мүктер кластары.

  5. Плаундар, полушниктер кластары.

6. Әркенді архегониялар тармағы.

  1. Ринофиттер, плаун тәрізділер бөлімдері

  2. Папртник тәрізділер, ашық тұқымдылар бөлімдері

  3. Жабық тұқымдылар,

  4. Бауыр мүктер, нағыз мүктер кластары

  5. Плауындар, полушниктер қырықбуын класстары

7. Әркенді аналықтар тармағы.

  1. Риниофиттер, плаун тәрізділер бөлімдері.

  2. Папртник тәрізділер, ашық тұқымдылыр бөлімдері.

  3. Жабық тұқымдылыр

  4. Бауыр мүктер, нағыз мүктер классы

  5. Плаундар, палошниктер класстары



15 – апта

Тақырып: Астық тұқымдастары
Жоспар

А)Құрылыс ерекшеліктері

Ә)Гүлшоғырларының түрлері
ОБСӨЖ мәтіні: Астық немесе қоңырбастар тұқымдасы – (Сramineae Poaceae). Дара жапырақтылар класының ішінде ең үлкені, оған 7,5-10 мың түр, 700 туыс жатады. Космополит түрлері құрлықтың барлығында кең таралған. Олар шалғындар мен шөлейт жерлерде кең таралған. Тіршілік формалары негізінен көп жылдық және бір жылдық шөптесін өсімдіктер. Өркеннің орналасуына қарай өсімдіктер тығыз түптелген, сирек түптелген, тамырсабақты болып бөлінеді. Сабақтары буынан және буын аралықтан тұрады. Көптеген астық тұқымдастарды (бидай, қарабидай, атқонақ) деп атайды. Ал кейбір астық тұқымдастардың (жүгері, бөріқамыс) буынаралықтары ұлпалармен толықтырылған. Жапырақтары кезектесіп орнасады. Жіңішке, ұзын паралель жүйкеленген. Қынапшалы ол дегеніміз – трубка тәрізді болып келген жапырақтың кеңейген түпжағы. Олардың гүлдері ұсақ, көріксіз гүлдер шоғырының жай гүлшоғырын күрделі масақ – сыпырғы түзеді. Масақтарда гүлдердің саны әр түрлі астық тұқымдасында бірдей емес, бірден – бірнешеге дейін болады. Гүл түйіні жоғары, барлық уақытта бірғана тұқым бүрі болады. Гүлдерінің формуласы Р(2)+2 А3 Се(2). Жемісі дән. Дән деген бір тұқымды жеміс, онда жеміс қабымен дәннің кебегі бірігіп кетеді. Мәдени жағдайда себілетін астық тұқымдастарының дәндерін аз мөлшерде – тұқым деп атайды, ал көп мөлшердегісін – астық деп атайды. Тұқымдасты үш тұқым тармағына бөледі: бамбук тәрізділер, қоңырбас тәрізділер, тары тәрізділер. Астық беретін дақылдар : бидай, қарабидай, жүгері, арпа, сұлы т.б.

Бидай туысы – (Triticum - пшеница). 19 түрі бар төртеуі табиғи жағдайда өседі, қалғандары мәдени немесе жабайы өсімдіктер болып келеді. БОР-да 13 түрі бар. Шыққан ортасы Грузия болуы мүмкін. Өмірлік формасы – бір жылдық, екі жылдық шөптесін өсімдіктер. Жел арқылы өздігінен айқас тозаңданады. Масағы жалғыздан, 3-7 гүлі болады. Дәндері әдетте 2-3 төменгі гүлдерінен пайда болады.

Қатты бидай (Т.durum). Егістік көлемі бірінші орында. Олар негізінен шөл, шөлейт аймақтарда жартылай орманды зоналарда себіледі.

Қарабидай туысы (Рожь -sicale). Қоңыржай климатты таулы аудандарда кең таралған 8 түрі бар. БОР флорасында 5 түрі бар. Негізінен Кавказда шоғырланған. Қарабидайдың жабайы түрі пшеница дикая – S.sylveistre. ТМДВ елдерінің Еропалық бөліктерінде Оңтүстік, Оңтүстік Шығыс аудандарында, Кавказ, Сібірде таралған бір жылдық шөптесін өсімдіктер.

Арпа туысы --- (Ячмень-- Hordeum). Негізінен 26 түрі бар, оның 12- і Қазақстанда кездеседі. Жабайы түрлері Қырымда, Кавказда, Орта Азияда өседі. БОр териториясында соның ішінде Қазақстанда екі түрі көп себіледі. Олар қосқатар арпа (ячмень двурядный –Н Disitichum) және кәдімгі арпа ячмень обыкновенный Н. Vulqare. Арпаның гүл шоғыры күрделі масақ, арпа өздігінен тозаңданады, құрғақшылықта айқас тозаңдануы мүмкін. Арпа ерте піседі. Дәндерінен арпа жармасын және сыра ашытады. Мал азығы үшін пайдалы.



Сұлы туысы (Овес -Avena). 33 түрі бар. Олар Жерорта теңізі елдерінде кең таралған. БОР-да 18 түр, Қазақстанда 7 түрі кездеседі. Оның гүл шоғырын сыпырғы деп атайды. Сыпырғы бұтақшаларында масақшалар орналасады. Олардың әрқайсысында 2-4 гүлі бар. Өздігінен тозаңданады. Сұлы суыққа төзімді дақыл. Мәдени егістік сұлы –овес полевой А. Sativa. БОР- дың орталығы және Солтүстік аудандарында себіледі.

Қоңырбас туысы – (мятлик роа) . 200 түрі бар. БОР-да 110 түрі, Қазақстанда 38 түрі бар. Кейбіреулері космополит, мал азығы ретінде құнды. Соның ішінде мәдени жағдайда себілетіні жуашық қоңырбас (Poa Bulboqa), шалғын қоңырбасы (Роа pratensis) көп жерде отырғызылады.

Бидайдың туысы (пырей Aqropyron). Жер шарының қоңыржай климатты жерлерінде өседі. БОР-да 60 түр, Қазақстанда 44 түрі кездеседі. Олар горизонталь бағытта өсетін ұзын тамырсабақты немесе қысқа тамырсабақты көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Жатаған бидайық – (пырей ползущий А. Repens). Өте өзгергіш түрі жабайы шөп.



3. Бамбук тәрізділер тұқымдастығы. Тропикалық және субтропикалық аймақтарда шоғырланған 600-дей түрлері бар. Тамырсабақты ағаштанған өсімдік БОР-да саса (Sasa) туысының 3 түрі ғана өседі. Бұл үлкен болмаған өсімдік (биіктігі 3м, диаметрі 1см). Сахалин, Куриль аралдарында кездеседі. Негізгі таралған жерлерінде бамбуктер 40м- ге дейін баратын ұзын өсімдіктер. Масақтары бір –көп гүлді. Гүлдері қосжынысты: аталықтары

6 (3+3) кейде көп (20-30), аналығы 1.Жемісі дән, кейде жидек тәрізді. Бамбуктер тамырсабақтарымен оңай көбейеді. Олар тез өсуге қабілетті. Қолайлы жағдайда 4-6 аптаның ішінде кейбір түрлері 15-20см биіктікке дейін жетеді. Грузияның Батысында бамбуктердің филлострихис (Phyllostahys) және арундинария (Аrindinaria) туыстарының түрлері себіледі. Бамбуктердің практикалық маңызы аса зор құрылыс жұмыстары, су жүретін трубкалар жасау үшін пайдаланылады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет