-
Химиялық реакция тендеулері бойынша жүргізілетің есептеулердің жалпы әдістемесі.
-
Эквиваленттік мөлшерде реакцияға түсетін заттардың біреуінің мөлшері (массасы,көлемі)бойынша реакция өнімдерінің мөлшерлерін (массаларын,көлемдерін)есептеу және керісінше есептеу
-
Реагенттердің бірі артық мөлшерде алынған жағдайда олардың белгілі массалары бойынша өнімдердің массасын (көлемін) есептеудің әдістемесі.
-
Реагенттердің бірінің құрамында бөтен қоспа болған жағдайда олардың белгілі массалары бойынша өнімдердің массасын (көлемін) есептеудің әдістемесі. Реакция өнімінің шығымын есептеу.
-
Параллель және тізбектес жүретін реакция теңдеулері бойынша есептеулер жүргізу өдістемесі.
Төмендегі кестеде кейбір гомологтық қатарлар үшін жану процесінің жалпы теңдеуі мен оттектің алдындағы коэффициентті есептеуге арналған формулалар келтірілген.
Кесте – 1. Гомологтардың жану реакцияларының жалпы теңдеулері.
Гомологтар
|
Жану реакциясының жалпы теңдеуі
|
х мәні
|
Метан
|
CnH2n+2+xO2=nCO2+(n+1)H2O
|
x=(3n+1)/2
|
Этен
|
CnH2n+xO2=nCO2+nH2O
|
x=3n/2
|
Ацетилен
|
CnH2n-2+xO2=nCO2+(n-1)H2O
|
x=(3n-1)/2
|
Бензол
|
CnH2n-6+xO2=nCO2+(n-3)H2O
|
x=(3n-3)/2
|
Спирттер
|
CnH2n+2O+xO2=nCO2+(n+1)H2O
|
x=3n/2
|
Фенолдар
|
CnH2n-6O+xO2=nCO2+(n-3)H2O
|
x=(3n-4)/2
|
Альдегидтер
|
CnH2nO+xO2=nCO2+nH2O
|
x=(3n-1)/2
|
Кетондар
|
CnH2nO+xO2=nCO2+nH2O
|
x=(3n-1)/2
|
Карбон қышқылдары
|
CnH2nO2+xO2=nCO2+nH2O
|
x=(3n-2)/2
|
Күрделі эфирлер
|
CnH2nO2+xO2=nCO2+nH2O
|
x=(3n-2)/2
|
Тапсырма1: Химиялық реакциялар тендеулері бойынша есептердің типтерінде қолданылатын формулаларды келесі кестеде толтыр:
Есептердің типтері
|
Формулалары
|
Қолданылатын шамалардың атауы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма2: Келесі есептерді шығар:
-
Массасы 37 г кальций гидросидін алу үшін канша грамм кальций оксиді керек?(Жауабы: 28 г)
-
Массасы 192 г алюминий нитриті айрылғанда кан-ша көлем (к.ж) азот түзіледі?(Жауабы: 67,2 л)
-
Массалық үлесі 5% 10 г мыс сульфатын натрий гидроксидімен әрекеттестіргенде қанша грамм мыс (II) гидроксиді түзіледі?(Жауабы: 0,306 г)
-
Массасы 0,5 г темір (III) гидроксидін алу үшін 10%-дык натрий гидроксидіне канша грамм темір (Ш) хлоридін кұю керек?(Жауабы: 5,64 г)
-
Массасы 56 кг кальций оксиді мен 44 кг көміркышкыл газын алу үшін канша кг кальций карбо-натын ыдырату керек?(Жауабы: 100 г)
-
Массалық үлесі 49% 20 г күкірт кышқылын нейт-ралдау үшін қанша 10%-дык натрий гидроксиді кажет?(Жауабы: 8 г)
-
Массасы 19,7 г барий карбонатьт алу үшін барий гидроксиді ерітіндісінен қанша көлем (қ.ж) көміртегі (IV) оксидін өткізу керек? (Жауабы: 224 л)
-
Реакцияның жүру барысында 8 г күкірт пен 14 г темір кдлдықсыз әрекеттесетін болса канша темір сульфиді түзіледі? (Жауабы,: 22 г)
-
Массасы 92 г этанолды тотықтырғанда канша келем 70%-дык. (р=1,07 г/мл) сірке кышқылы алынады?(Жауабы: 160 мл)
-
Массасы 140 г азот қышқылына 32 г мыс үнтак-тарын салганда түзілген мыс нитратының массасы кандай?(Жауабы: 94 г)
-
Массасы 87 г пропаналь алу үшін н-пропил с.пиртінен канша грамм керек, егер оның шығымы 90% болса? (Жауабы: 400 г)
-
Көлемі 6,72 л (к.ж.) этан мен пропан коспасының толык жану өнімдерін өк суының артық мөлшерімен өндел-генде 80 г түнба түзіледі. Қоспаның кұрамы қандай?
(Жауабы: 2,24 л, 46,8 л)
-
Этилен мен диметилацетиленнің коспасын броммен ерекеттестіргенде 96 г бром кеткен, ал осыншама көмірсутектердің коспасы толык жанғанда 18 г су түзілген. Қоспаның көлемдік күрамы кандай?{Жауабы: 4,48 л, 4,48 л)
-
Массасы 113,5 г тринитротолуолды алу үшін қан-ша грамм толуол керек, егер өнімнің шығымы 20% болса?{Жауабы: 23 г)
-
Массасы 46 г толуол жану үшін ауаның (к.ж.) қанша мөлшері керек, егер аудағы оттегі 50% болса?(Жауабы: 504 л)
-
Массасы 49 г метилициклогександы каталитика-лық дегидрлегенде қанша литр сутегі (қ.ж.) бөлінеді, егер оның шығымы 75% болса? (Жауабы: 25,2 л)
-
Көлемі 8 л этан алу үшін карбон қышкылы түзының канша грамы кажет? (Жауабы: 34,28 л)
-
Массасы 1 т аммиактан альшгаи 55% азот қыш-кылының массасы кандай, егер контакт ашіаратындағы тотығу өнімінің шығымы 98%, ал сіңіру мұнарасындағы қышкылдың шығымы 94% болса?(Жауабы: 6 т)
Бақылау сұрақтарының тапсырмалары
-
Массасы 5 г темір сульфидін (II) жакканда алын-ған газды оттегінің артык мөлшерімен косып, контакт аппаратында кыздырылған катализатордан өткізгенде өнімнің шығымы 80% болады. Алынған енімді 300 мл 18%-дық (р=1,4 г/мл) күкірт кышкылында ерітті. Алынған ерітіндіге 150 г барий хлоридінің артык мөлшерін косып, түзілген түнбаны сүзіп алып кептірген, оның массасы кандай?
-
Массасы 42,8 г күрамында 18,4% коспасы бар кальций карбидінен канша ацетилен алуға болады, егер оның шығымы 40% болса?(Жауабы: 0,054 г)
-
Массасы 100 т техникалық кяльций карбидінің күрамында 4% қоспасы болса, осы кальций карбидінен неше тонна концентрлі сірке кышқылын алуга болады?(Жауабы: 39 т)
-
Массасы 1 кг 28% коспасы бар кальций карбидіиен канша нитробензол алуға болады, егер шығы-мы 55%і болса?(Жауабы: 761 г)
-
Қүрамында 10% коспасы бар 200 г ацетиленнен шыгымы 60% болғанда массалық үлесі 50% (р=1,02 г/мл) кашпп көлем анилин түзіледі?(Жауабы: 439,6 мл)
-
Массасы 400 г 15% коспасы бар этаннан шығы-мі,і 70% болғанда ңанша альдегид алуға болады?(Жауабы: 349,07 г)
-
Тығыздығы 0,79 г/мл көлемі 126,6 мл этанол-даи неше грамм әтилацетат алуға болады, егер шығымы 75% болса?(Жауабы: 123,9 г)
-
Массасы 0,08 кг таза пропаннан шығымы 65% болса қанша альдегид алуға болады?(Жауабы: 68 г)
№17,18,19 Зертханалық-практикалықсабақ(3сағ)
ХИМИЯЛЫҚ ТЕРМОДИНАМИКА МЕН ХИМИЯЛЫҚ КИНЕТИКА
Мақсаты :
Достарыңызбен бөлісу: |