Пісіру туралы жалпы мәліметтер Пісіру процесінің физикалық мәні
Пісіру түрлерінің жіктелуі
жүктеу/скачать 341.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Пісіру доғасы 2.1. Пісіру доғасы туралы негізгі мәліметтер
| . Пісіру түрлерінің жіктелуі
Энергия түріне байланысты пісіруді үш топқа бөледі (МЕСТ 19521-74): термиялық, термомеханикалық және механикалық. Термиялық топқа металды балқытумен, яғни жалғасатын бөлшектерді жылу энергиясын (доға, газ, электрқожды, электрон- сәулелі, плазма - сәулелі, термитті, т.б.) пайдаланып, жергілікті балқытумен пісіру түрлерін жатқызады. Термомеханикалық топқа жылу энергиясын (түйіспе, диффузиялық, газды баспалау, т.б.) пайдаланып, қысым жасап пісіру түрлері жатады. Механикалық топқа қосымша механикалық энергиясымен (салқындай, жарылыспен, ультрадыбыспен, үйкеліспен, т.б.) қысым жасап орындалатын пісіру түрлерін жатқызады. Жоғарыда көрсетілген пісіру түрлерінің көпшілігі өз ретінде әртүрлі техникалық және технологиялық белгілерімен жіктеледі. Мысалы: доғалы пісіру техникалық белгілерімен – пісіру аумағының металын қорғау әдісіне, доғалы пісірудің түрлерін механикаландыру дәрежесіне, процестің үзіл іссіздігіне т.б. байланысты бөлінеді; технологиялық белгілерімен – пісіру жалғасының түріне, пісіру тоғының түрі мен полярлығына, электродтың балқитын және балқымайтын түріне доғаның металға әсерлесу сипатына т.с.с. байланысты бөлінеді. Айтылған белгілерімен түйіспе, газды және электрқожды пісірулер де осылай бөлінеді. Бақылау сұрақтары: Пісіру дегеніміз не? Балқытып пісірудің мәнісі неде? Қысыммен пісіру қалай өтеді? Балқытып пісіру, қысыммен пісіру түрлерін атаңыз? Пісірудің қандай түрлері термиялық топқа жатады? 2. Пісіру доғасы 2.1. Пісіру доғасы туралы негізгі мәліметтер Электр доғасы дегеніміз екі электрод аралығы газ ортасындағы күшті электрлік бәсеңдеу. Газдағы электрлік бәсеңдеу бұл электр тоғының иондалған газ ортасынан өту процесі. Әдеттегі жағдайда барлық газдар электр тоғын өткізбейді, өйткені оларда бос электр заряды жоқ. Бұл жағдайда барлық газдар жақсы диэлектрик (оқшаулағыш) болып табылады. Егер болса, сонда ғана оларда электр тоғын өткізуге қабілеттілік пайда болады. Газдардың иондану құбылысы. Газдарда еркін электрлі қуатталған бөлшектер қалыптасу процесі иондану деп аталады. Газдарға еркін қуатталған бөлшектер электрондар, иондар (оң және теріс) болып табылады. Егер иондалған аралығына электр кернеуін берсе, онда электрлік газ бәсендеуі басталады (электр тоғының өтуі). Электр тоғы ионданған газ арқылы өткенде оң қуатталған иондар электр тізбегінің теріс үйек (катод) жағына қарай, электрондар мен теріс қуатталған иондар – оң үйекке (анодқа) қарай жылжиды. Газдардың иондануы жоғары температураның газға әсерінен, қуатты электр өрісінен, қуатты жарық шашырауынан, еркін электрондарың бейтарап атомдармен соқтығуынан пайда болады. Пісіру доғасы аумағында газдардың иондануы негізінен жоғары температура есебінен (термиялық иондану) өтеді. Газдың жоғары температурасы қоректендіруші электр тізбегінен энергия келуіне байланысты қалпында тұрады. Электронды эмиссия құбылысы. Иондану процесі басталуы үшін сыртқы нәрлендіру көзінен газ аралығына еркін электрондардың ағыны берілуі қажет. Бұл жағдайда, еркін электрондардың қуатты көзі болып саналатын, электр тізбегінің теріс электродының – катодтың рөлі зор. Металдың бетінен еркін электродтардың шығу процесі электронды эмиссия деп аталады. Эмиссия жоғары температурадан, қуатты электр өрісінен, қуатты жарық сәуле шығаруынан, қызған катод бетіне оң иондардың соқтығуынан бөлінетін энергия есебінен пайда болады. Доға аралығында электрондардың қуатты ағынын қамтамасыз ететін негізгі факторлар, олар пісіру доғасының тұрақты жануын қамтамасыз ететін термоэлектронды эмиссия және катод бетіне соқтыққан оң иондардан болған электрондар эмиссиясы. Пісіру доғасының пайда болу процесі. Доға арасының иондануы алғашқы кезеңде катод бетіндегі термоэлектронды эмиссия нәтижесінде пайда болады.Пісіру доғасының тұрақты жануына доға арасының термиялық иондануы елеулі әсер етеді. Термоэлектронды эмиссия жасау үшін катод бетін қатты қыздыру қажет. Осы мақсатта электр (пісіру) тізбегін қысқа тұйықтайды: электродты негізгі металға (бұйымға) жанастырады. Электродты ажыратқанда доға аралығы, қызған катод бетімен шыққан, еркін электрондармен толады. Осымен қатар доға арасының термиялық иондануы өтеді – ол газдың ионданған бөлшектермен, металл және электрод қаптамасы буларымен толықтырылады. Доға аралығында қуатталған еркін бөлшектердің саны сайын, оның электрлік өткізгіштігі де өседі. Нәтижесінде доға арасынан өтетін тоқтың күші көбейеді, ал доға кернеуі азаяды. Тоқтың өсуі мен доға кернеуінің азаюы белгілі бір шегіне дейін өтеді, сосын доғаның бәсеңдеуі – доға жануы тұрақты қалыпқа түседі. Балқитын түйір (қаптамалы) электродпен пісіргенде, доға жануы тұрақталған ережеде доға кернеуі шамамен 18-25 В құрайды. Бұл кернеу доға бәсеңдетуін ұстап тұруға жеткілікті, мұнда доға арасы жақсы иондалады және оның электр кедергісі аздау болады. Бірақ, пісіру доғасын қоздыру үшін мұндай кернеу шамасы жеткіліксіз, өйткені доға пайда болуының алғашқы кезеңінде (қысқа тұйықтаудан соң электродты бұйымнан ажыратқан кезі) доға аралығы өте нашар иондалған және оның электр кедергісі өте үлкен. Пісіру доғасын қоздыру кезінде жоғарырақ – 50В кем емес кернеу қажет. жүктеу/скачать 341.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|