3 сурет - Әлеуметтік жұмыстың схемасы
Әлеуметтік педагогтың кәсіби қызметінің объектісі, жоғарыда айтылғандай, олардың әлеуметтену процесінде көмек пен көмекті қажет ететін балалар мен жастар.
Қызметінің субъектісі – әлеуметтік педагогтар.
Әлеуметтік педагог қызметінің мақсаты – баланың (жасөспірімнің, жастардың) психологиялық жайлылығы мен қауіпсіздігі үшін жағдай жасау, оның қажеттіліктерін әлеуметтік, құқықтық, психологиялық, медициналық, педагогикалық механизмдердің көмегімен қанағаттандыру. отбасындағы, мектептегі және басқа қоғамдардағы келеңсіз құбылыстардан қорғау.
Мазмұны жағынан әлеуметтік педагог қызметінің міндетін сәйкесінше баланы қоғамға кіріктіруге, оның дамуына, тәрбиесіне, білім алуына, кәсіби шыңдалуына, басқаша айтқанда, оның әлеуметтенуіне көмек пен көмек ретінде анықтауға болады. бұл туралы оқулықтың екінші тарауында толық сипатталатын болады.
Бала әлеуметтік педагог әрекетінің объектісі болғанымен, әрекет процесінде әлеуметтік педагог пен бала субъекті-субъектілік қарым-қатынасқа түсетінін есте ұстаған жөн. мүмкіндігінше әлеуметтік педагогтың немесе басқа мамандардың көмегімен оның мәселелерін шешу процесі.
Әлеуметтік педагогтың кәсіби қызметінде атқаратын қызметтері салыстырмалы түрде тәуелсіз, табиғаты бойынша әртүрлі, бірақ сонымен бірге кәсіби қызметтің мақсаттарына жетуді және жоғары сапалы нәтижелерін қамтамасыз ететін өзара тығыз байланысты іс-әрекеттер болып табылады. Алайда, әлеуметтік педагог қызметінің функцияларын бөліп көрсете отырып, олар өте жиі басқа мамандардың - психологтардың, педагогтардың, дәрігерлердің және т.б. бірлескен қызметінде жүзеге асырылатынын есте ұстаған жөн.
4 сурет - Әлеуметтік педагогтың функциялары
• болжамдық функция – отбасында, адамдар тобында болып жатқан оқиғалардың, процестердің дамуын болжау, баланың әлеуметтік даму процесінің нәтижелерін болжау;
• тәрбиелік функция – қоғамның барлық тәрбие құралдары мен мүмкіндіктерін тарта отырып, балалар мен жастардың, сондай-ақ отбасылардың мінез-құлқы мен іс-әрекетіне мақсатты педагогикалық әсер етуді қамтамасыз ету;
• ақпараттық-білім беру функциясы отбасылар мен балаларды әлеуметтік қорғау мәселелері бойынша ақпаратпен қамтамасыз ету бойынша консультациялық, ақпараттық, білім беру және басқа да қызметтерді жүзеге асыру; ата-аналар мен балаларды педагогикалық тәрбиелеу;
• адам құқықтарын қорғау функциясы – балалар мен жастарға, олардың отбасы мүшелеріне көмек пен қолдау көрсетуге, олардың мүліктік және азаматтық құқықтарын қорғауға бағытталған заңдар мен құқықтық актілерді пайдалану;
• үйлестіру функциясы – баланың (жасөспірімнің) мәселелерін бірлесіп шешу үшін әртүрлі бөлімдер мен қызметтердің жұмысын жандандыру және үйлестіру, кәмелетке толмағандар мен білім беру мекемесінің педагогикалық ұжымының, отбасының, мамандардың өзара іс-қимылын жүзеге асыру әртүрлі әлеуметтік қызметтер мен бөлімдер;
• профилактикалық функция – келеңсіз құбылыстардың алдын алу мен жеңудің әлеуметтік-құқықтық, құқықтық және психологиялық тетіктерін есепке алу және қолданысқа енгізу;
• түзету-сауықтыру функциясы – мұқтаждарға әлеуметтік-терапиялық көмек көрсетуді жүзеге асыру, балалар мен жасөспірімдердің қоғамға жат мінез-құлықтарын түзету, балаға әлеуметтік оңалтуда көмек көрсету;
• ұйымдастырушылық функция – жеке тұлғаның шығармашылық әлеуметін дамытуға бағытталған балалар мен ересектердің әлеуметтік маңызы бар әр түрлі іс-әрекет түрлерін (спорттық, тәрбиелік, бос уақытты, еңбек және т.б.) ұйымдастыру;
• зерттеу функциясы – нормативтік, ұйымдастырушылық және басқа да құжаттармен талдау жұмыстарын жүргізу, қызметтің бағдарламаларын, әдістерін, технологияларын әзірлеу, оқу материалдарын дайындау, кәсіби қызмет мәселелері бойынша ғылыми-практикалық зерттеулерді ұйымдастыру [4].
Әлеуметтік-педагогикалық қызметтің қандай түрін қарастыру қажет болса да (отбасына қамқорлық, проблемасы бар балаларды әлеуметтік оңалту, жетім балаларды әлеуметтік қорғау және т.б.) әр уақытта объектінің ерекшеліктерін анықтау, қызметтің мақсаттарын тұжырымдау қажет, сәйкес құралдарды таңдау, оның нақты мазмұнын анықтау. Бір сөзбен айтқанда, әлеуметтік-педагогикалық қызмет жүйесінің құрамдас бөліктерінің белгіленген жиынтығы қажет, оларды білу және оларды мақсатты түрде құру өте маңызды. Олардың біреуін алып тастау тұтастай жүйенің бұзылуына, әлсіреуіне, тіпті жойылуына әкеледі. Бұл жағдайда қызметке жұмсалған күш күткен нәтиже бермейді.
Достарыңызбен бөлісу: |