Почвоведение и агрохимия
жүктеу/скачать 4.83 Mb. Pdf көрінісі
|
| Деградация и охрана почв
Почвоведение и агрохимия, №4, 2020 - жеңіл еритін тұздардың мөлшерін анықтау; - топырақтың жылжымалы қоректік заттарын анықтау (N, P, K) [9]. Дала жұмыстарын жүргізу кезінде топырақтың толық профильді бөліктері салынды, олардың профильдері сипат- талды және генетикалық горизонт бои ынша топырақ үлгілері алынды. Әр түрлі деградация аи мақтарында - 0-10, 10-20 және 20-30 см тереңдіктен топы- рақ үлгілері алынды. Топырақ анализі және қоректік заттардың құрамын бағалау тиісті сертификаттары бар арнаи ы мамандандырылған зертхана- ларда жүргізілді. Шөлеи т және құрғақ дала аи мақтарында жаи ылымдардың дегра- дациялану дәрежесін зерттеу үшін дала жұмыстары Шығыс Қазақстан, Павло- дар, Қарағанды, Қостанаи , Ақмола об- лыстарының базалық аудандарында өтетін маршрут бои ымен жүргізілді. 1-ші кестеде әр түрлі деградация деңгеи інде жаи ылымдық жерлердің деградациясын локализациялау шара- лары көрсетілген. Жерді қашықтықтан зондтау ЖҚЗ мәліметтері бои ынша зерттеу. Қашық- тықтан зондтау мәліметтерін қолдана отырып, жаи ылымның деградациясын анықтау. а) Кіріс мәліметтері. Жобаның ГАЖ зерттеу аи мағындағы барлық қол жетімді картографиялық материалдар- ды тарта отырып және спутниктік де- ректерді өңдеу нәтижесінде алынған тақырыптық карталармен толықтыры- ла отырып жасалады. Картографиялық материал. Растр- лық мәліметтерге картографиялық ма- териалдар мен ғарыштық кескіндер кіреді. Сонымен, мәліметтер базасына 1: 200000, 1: 100000 және 1: 50000 масштабтағы топографиялық карта- лары енгізілді. Тақырыптық карталар: топырақ картасы, гидрогеологиялық, жемшөп алқаптарының картасы. Негіз ретінде 1:1 000 000 масштабтағы жемшөп алқаптарының картасы паи да- ланылды. Кесте 1 - Жаи ылымдардың деградациясын локализациялау (оқшаулау) шаралары Жаи ылым деградациясының деңгеи і Жаи ылым деградациясымен күресу шаралары I - деградация деңгеи і Жаи ылымның 3 маусымдық, үш жылдық ауысымын қолдану. Жүктеме - есептік. Өршіту (стравливания) коэффициенті 65 % деи ін. Жаи ылымды паи далану - маусымда бір рет. II - деградация деңгеи і Жаи ылымның 3 маусымдық, үш жылдық ауысымын қолдану. Жүктеме есептелгеннен 10 % төмен. Өршіту (стравливания) коэффициенті – 60 % деи ін. Жаи ылымды паи далану - маусымда бір рет. Кеи бір учаскелерде 1-2 жыл демалу мүмкін. III - деградация деңгеи і Жаи ылымның 3 маусымдық, төрт жылдық ауысымын қолдану. Жүктеме есептелгеннен 20 % төмен. Өршіту коэффициенті 60 % деи ін. Жаи ылымды паи далану - маусымына 1 рет. Беткі қабатта жақсарту жұмыстары жүргізілуі мүмкін. IV - деградация деңгеи і (тозған) Мұндаи жаи ылымдарды ауылшаруашылық алқаптардан уақытша шығару және қорғау (ҚР Жер кодексінің 96-бабы). Түбегеи лі жақсарту жүргізілуі мүмкін. Өсімдік жамылғысының негізін нақтылау үшін геоботаникалық карта қолданылады. Орташа ажыратымды- лықтағы ғарыштық суреттерді деши- фрлау кезінде практикалық қолдануға ұсақ масштабты геоботаникалық карта- лар қолаи лы болып табылады. Демон- страциялық учаскелердің аумағы ірі массивті жемшөп алқаптарының карта- ларымен жабылуы керек. Барлық |