14. Нан пісіру, макарон және кондитерлік өндірісінің технологиясы бойынша зертханалық практикум
Бензой қышқылын сандық анықтау Бензой қышқылын жəне натрий бензоатын анықтау əдісінің мəні
зерттелетін өнімнен су соруын дайындауға, одан ақуыз заттардың шөгуіне,
кейіннен титрлеу арқылы хлороформмен су сору арқылы бензой қышқылын
экстракциялауға əкеледі [11].
Талдау жүргізу үшін салмағы 20-50г өніммен 250мл өлшеуіш колбада
су сорғыш дайындайды (егер өнім қатты болса ұсақтайды). сілтілі ортаға
дейін NaOH 10% ерітіндісін тамшылап қосады (лакмус қағазы бойынша
сынама). Ақуыз заттарын тұндыру үшін 5-10мл K
4
Fe(CN)
6
жəне 5-10мл
ZnSO
4
қосылады. Колбаның ішіндегісін тазартылған сумен белгіге дейін
жеткізеді, жақсылап араластырады жəне 5 минуттан кейін сүзеді. Содан соң
100мл сүзгілерді бөлу құйғышына салып, бейтарап реакцияға дейін НСl 10%
ерітіндісімен бейтараптандырып, 5мл НСl қосады. Бензой қышқылын
хлороформмен 40-50-нан 4рет экстракциялайды, əрбір экстракцияның
ұзақтығы 15-20 минут. Əрбір экстракциядан кейін хлороформды сору бір
колбаға жиналады жəне одан кейін 65
0
С болғанда су моншасында хлороформ
көлемінің 3/4 бөлігін айдап, сору қалдығын фарфор тостағанға апарып, 40-
50
0
С температурада түбін булайды. Соруға су қабаты түскенде хлороформ
қабатын 5мл-ден 2рет тазартылған сумен жуу қажет. Ыдыстағы бензой
қышқылының қалдығын 30-50мл спиртте (фенолфталеин бойынша
бейтараптандырылған) ерітеді, 10мл тазартылған су қосады, 2-3тамшы
фенолфталеин жəне 0,05моль/дм
3
NaOH 1мл ерітіндісімен 0,0061г бензой
қышқылына немесе 0,0071г натрий бензоатына сəйкес келеді. Бензой
қышқылының салмақтық үлесі Х (%) (2.4) формуламен анықталады [11]:
(2.4)
Мұндағы:
V - титрлеуге жұмсалған NaOH көлемі, мл;
С-NaOH ерітіндісінің молярлық концентрациясы, моль/дм
3
;
М - бензой қышқылының молекулалық салмағы,г/моль;
V
1
- дайындалған ерітіндінің жалпы көлемі, мл;
V
2
- хлороформмен экстракциялауда алынған фильтраттың көлемі, мл;
m-өнім салмағы, г.