Практикум бастапқы кәсіптік білім беру бағдарламасын жүзеге асыратын білім беру мекемелерінің оқу процесінде оқу
Қорғаныс салу (паналау орындары) –
жүктеу/скачать 3.07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Радиацияға қарсы паналау орны
| Қорғаныс салу (паналау орындары) – бұл апаттық жəне қауіпті
аймақтардан, табиғи апат салдарынан, заманауи зиянды құралдан адамдарды, техникаларды жəне мүліктерді қорғау үшін салынған инженерлік қорған (1.1-сурет). Бейбіт жəне соғыс кезінде ТЖ туындауынан азаматтарды қорғаныс ғимараттарын қорғау əртүрлі сипатта болатын ТЖ зардаптарынан зиян шегу деңгейін төмендетуді қаматамасыз етеді. Паналау орны құрылыстары былай жіктеледі: Бекітілген бойынша – техника мен мүлікті жасыру үшін, азаматтарды қорғау үшін (паналайтын орын, радиацияға қарсы паналау орындары, жай паналау орындары); Құрылымдық – ашық түрі (саңылаулар, ұзын терең орлар), жабық түрі (паналайтын орын, радиацияға қарсы паналау орындары). 1.1- сурет. Қорғаныс құрылысы 15 Паналау орындары – ең тиімді қорғаныс құрылысы: олар механикалық, жылулық, радиациялық, химиялық жəне биологиялық факторлардан қорғауды қамтамасыз етеді. Паналау орындарына ереже бойынша екі кіретін (шығатын) есік қойылады: шағын паналау орны– кіріс (шығыс) жəне апаттық жағдайда шығатын есік болады. Құрылыс арқылы салынған үлкен паналау орындарында сатылы шығу орны немесе тікелей көшеге шығатын есіктері болады. Апаттық шығу есіктері жертөле түрінде болады. Радиацияға қарсы паналау орны (РҚПО)– сыртқы сəулелендіруден, радиоактивті тозаңдардың адам терісіне, киіміне, аяқ киіміне тимеуден, апаттық химиялық тамшылардың зиянды (АХЗТ) əсерінен, биологиялық зиянды құрылғылардан қорғауға арналған мекен. РҚПО сəулелендіруді он есе – жүз есе азайтады. Радиацияға қарсы паналау орындары жертөле жəне ғимараттың ең жоғары қабатында, ұраларда, қыш ғимараттардың бірінші қабатында, жеміс сақтайтын жерлерде жəне бекітілген аймақтарда орналасады. РҚПО орны болу үшін төмендегідей талаптар қойылады: Ғимараттың сыртқы құрылысы радиоактивті сəулелерді өткізбеуді қамтамасыз ете алу керек; Есік ойықтары бітеліп қорғану тəртібінің талаптарына сай жабдықталуы тиіс ; Паналау орны жасырынған көпшілікке жақын орналасуы керек. Аталаған РҚПО ғимараттары беріктігі келесі жұмыстарға негізделеді: герметизация; қорғаныс қабілеттілігін жоғарылаты; сүзгіш жай желдеткіш орнату. РҚПО қорғау қасиеттері ашық жердегі радиация дозасы мен жабық жердегі радиация дозасын анықтайтын, паналау орны радиация мөлшерін азайқатдығын, адамдардың сəулеленген мөлшерлерін көрсететін радиация дозасының əлсіреу коэффициентерімен анықталады. Таспен жəне бетонмен салынған паналау орындары ағаштан салын паналайтын орын ағаштан жасалған паналау орнына қарағанда жүз, мың есе жақсы қорғай алады. Егер жертөле ғимараттарын жəне ғимараттардың ішін жабдықтармен жақсылап бітесе, қорғаныс бірнеше есе тиімді болады. Ағаштан жасалған үйлердің жабдықталған жертөлелердің қорғау коэффициенті шамамен 100 есе болса, тастан, бетоннан жасалған |