Практикум жоғары оқу орындарының атомдық және ядролық физика пәнінің типтік бағдарламасының типтік бағдарламасына сәйкес 9 бөлімнен тұрады



бет49/57
Дата25.09.2024
өлшемі2.08 Mb.
#504010
түріПрактикум
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   57
Жұманов Атомдық физика

1.17-сурет


1.5.3. Екі атомды молекулалардың электрондық спектрлері
Электрондық спектрлер барлық молекулаларда байқалады, өйткені молекуладағы электрондардың үлестірілуінің өзгерісі әрқа­шан оның дипольдық моментінің өзгеруімен қабат жүреді. Моле­ку­лалардың электрондық спектрлерінің ерекше тербеліс және ай­на­лыс құрылымы болады. Айналыс та, тербеліс-айналыс та спектр­лері болмайтын молекулалардың міндетті түрде элек­трондық спектрі болады, бұлардан айналыс тұрақтыларын және тербеліс жиілігін анықтауға болады.
Екі атомды молекуланың айналыс құраушысы ескерілме­ген электрондық-тербеліс ауысу энергиясы (см-1):


(1.5.18)


 мәндерінің  өзгерісі әр түрлі болатын ауысуларға ешқандай сұрыптау ережелері шектеу қоймайды, бір электрондық күйдің әрбір тербеліс деңгейі басқа электрондық күйдің кез келген тер­беліс деңгейіне ауыса алады (1.18-сурет).  мәні тұрақты болатын жолақтар сериясы  бойынша, ал  мәні тұрақты жолақтар серия­сы  бойынша прогрессиялар деп аталады.   - мәні тұрақты жолақтар сериялары диагоналдық сериялар деп аталады.
Бірақ спектрде осындай ауысулардың шектеулі саны ғана байқалады. Бұл Франк-Кондон принципімен байланысты.
1.18-суретте 0 болған­дағы бойынша прогрессиясы көрсе­тілген. Осы прогрессия жолақтары спектрдегі жолақ­тан жолаққа ауысқанда мәні 1-ге өседі. Ан­гар­моникалық сал­дардан прогрес­сия жолақтары жиілік өскенде біріне-бірі жа­қын­дай түседі. (0,0)-ауысулары интенсивтілігі ең үлкен жолақ­тарды береді (5.5-сурет).
Франк-Кондон принципі. Элек­трондық ауысудың өте тез өтетіндігі соншалықты, ауысу уақыты ішінде молекула өзінің геометриясын елерліктей өзгертіп үлгермейді.
Спектрдегі бір электрондық ауысуына жататын (байқалатын) жолақтарды Деландр кестесі түрінде көрсетуге болады. Кестедегі әрбір клетка тиісті электрондық-тербеліс ауысуының толқындық сан мәнімен толтырылады. Деландр кестесін құрастыру, шын мәнінде, электрондық ауысудың байқалатын тербеліс жолақтары­ның канттары нақты қандай υ ауысуға жататындығын анық­тауға саяды.
Деландр кестесі бойынша негізгі және қоздырылған электрон­дық күйлер үшін және мәндерін және νэл=Te-Te электрон­дық қоздыру шамасын оңай есептеп табуға болады.
және мәндерін анықтау үшін алдымен горизонталь және вертикаль бағыттарда көрші клеткалардағы сандардың бірінші айырым­дарын табады. Осы айырымдар


(1.5.19)
шамасына сәйкес келеді.
Егер екінші айырымдар есептелсе, онда олар екі еселенген ангар­моникалық тұрақтыға сәйкес келеді:


, (1.5.20)


яғни барлық есептеулер тербеліс спектрлерінен және мәндерін анықтауға ұқсас жүргізіледі.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   57




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет