Түйсiктердiң заңдылықтарын қандай түрлерге бөлуге болады?
Түйсіктің жалпы заңдылықтары. Біз түйсіктердің заңдылықтарын мынадай екі түрге бөліп қарастырамыз. Бірінші - түйсіктер мен тітіркендіргіштер арасындағы сандық қатынасқа байланысты психофизикалық заңдылықтар; екінші - түйсіктер мен сезім мүшелерінің қалпына тəуелді психофизиология- заңдылықтар.
Түйсiктердiң өзара байланысы қандай ұғымдармен анықталады?
Түйсіктердің өзара байланысы -психофизиологиялық зандылықтардың бір түрі. Белгілі бір тітіркендіргішті сезгіштің сол бойда сезіліп тұрған баска тітіркендіргіштерге тәуелділігін түйсіктердің өзара байланысы дейді. Мысалы, тамак ішкенде адам-ның дәм,. тактильдык, температуралық, піскеу талдағыштары бір мезгілде жұмыс істейді. Денеге бір нәрсе тисе, тактильдік, температуралық, кейде көру рецепторы қатьшасады.
Қабылдау мен түйсiктердiң байланысын анықтап бер.
Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының жеке қасиеттерінің сезім мүшелеріне тікелей әсер етуінен пайда болған мидағы бейнелерді түйсік деп атайды. Түсік арқылы заттардың түсін, иісін, дәмін, қатты-жұмсақтығын т б. осы секілді қасиеттері ажыратылады. Түйсіктер заттар мен нәрселердің тек жеке қасиеттерін ғана мида бейнелейді.
Егер түйсік сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының қасиеттері мен сапаларының миымызда бейнелеуі болса, қабылдау заттар мен құбылыстардың мида тұтастай бейнелуі болып табылады. Қабылдауда заттар мен құбылыстардың түсі, дыбысы, дәмі, иісі, формасы т.б. қасиеттері тұтас күйінде бейнеленеді.
85.Қабылдаудың «апперцепциялық» сипаты.
Апперцепция бұрынғы тәжірибеге негізделген мысалы, иттің мейірімді екенін білу, өйткені оны бұрын еркелетіп өсірген. Қабылдаудың әрекеті немесе процесі. Қабылдау- үлгілермен күресу үшін мазмұнды өзгерту арқылы тәжірибенің әдейі біліктілігі (айырымдылықты анықтау арқылы бағдарлау). Аперцепция - өз тәжірибесінен хабардар болу.
Достарыңызбен бөлісу: |
