Қатерлі ісікпен ауыратын науқастарды анықтау: - Науқастардың өздері шағымданған кезде;
- Скрининг жүргізу барысында:
- Ұйымдасқан топ арасында
- Ұйымдаспаған топ арасында
- Ауылдық жерлерде – экспедициялық тәсіл арқылы жүргізу
- 40 жастағы және одан асқан барлық адамдарға жүргізіледі.
- Анкеталық - сұрастыру арқылы;
Диспансеризация принциптері - Барлық орналасқан қатерлі ісік диагнозы бар пациенттер диспансерлік есепке алынады және аумақтық онкологиялық диспансер динамикалық бақылау жүргізеді. Бұл ретте көздің, бас және жұлын, лимфа және қан өндіру тіндерінің қатерлі ісіктері бар пациенттер окулисттердің, нейрохирургтардың, гематологтар мен басқа да бейінді мамандардың бақылауында бола алады.
- Өмірінде алғашқы рет диагноз белгіленген әрбір пациентке «Динспансерлік байқаудың бақылау картасы (онко)» статистикалық нысаны толтырылады.
Диспансеризация міндеттері: 1. қатерлі ісік анықталған науқастарға толыққанды диспансерлік бақылау жүргізу 2. ракалды ауруларды және жағдайларды қазіргі заманғы әдістермен комплексті емдеу 3. еңбекке қабілеттілігі қалыптасқан науқастарды дұрыс еңбекпен қамтамасыз ету 4. аурудан жазылған және ракалды аурулардың қатерлі ісікке айналу процестерін жылдық есепке алып отыру. Клиникалық топтар:
Қатерлі ісік диагнозы алғаш қойылған науқас саны/аурушаңдық
| | | | | | |
Абсолютты сандар
| |
100 000 халық санына шаққанда
| | | |
2007
|
2008
|
2007
|
2008
|
Pеспублика
Казахстан
|
28598
|
28330
|
184.7
|
180.7
|
Акмолинская
|
1715
|
1641
|
229.3
|
220.4
|
Актюбинская
|
1112
|
1159
|
158.9
|
163.7
|
Алматинская
|
2171
|
2118
|
133.0
|
128.0
|
Атырауская
|
638
|
665
|
131.4
|
134.1
|
В-Казахстанская
|
3792
|
3709
|
266.9
|
261.6
|
Жамбылская
|
1226
|
1255
|
120.9
|
122.4
|
З-Казахстанская
|
1260
|
1290
|
205.2
|
209.1
|
Карагандинская
|
3200
|
2928
|
238.7
|
217.8
|
Костанайская
|
2319
|
2265
|
258.4
|
254.0
|
Кызылординская
|
989
|
929
|
157.3
|
145.9
|
Мангыстауская
|
437
|
491
|
109.6
|
117.9
|
Павлодарская
|
1990
|
1980
|
266.9
|
264.8
|
С-Казахстанская
|
1547
|
1525
|
235.3
|
234.2
|
Ю-Казахстанская
|
2151
|
2143
|
93.2
|
90.9
|
г.а.Алматы
|
2982
|
3080
|
228.3
|
229.0
|
г.а.Астана
|
1069
|
1152
|
181.6
|
185.5
|
Қатерлі ісіктің өлім жітім деңгейі
| | | | | | |
Абсолютты сандар
| |
100 000 халық санына шаққанда
| | | |
2007
|
2008
|
2007
|
2008
|
Pеспублика
Казахстан
|
17304
|
18018
|
111.8
|
114.9
|
Акмолинская
|
1061
|
1000
|
141.8
|
134.3
|
Актюбинская
|
650
|
795
|
92.9
|
112.3
|
Алматинская
|
1083
|
1537
|
66.4
|
92.9
|
Атырауская
|
433
|
429
|
89.2
|
86.5
|
В-Казахстанская
|
2345
|
2287
|
165.0
|
161.3
|
Жамбылская
|
911
|
948
|
89.8
|
92.5
|
З-Казахстанская
|
870
|
950
|
141.7
|
154.0
|
Карагандинская
|
2037
|
1789
|
151.9
|
133.1
|
Костанайская
|
1300
|
1322
|
144.9
|
148.2
|
Кызылординская
|
632
|
575
|
100.5
|
90.3
|
Мангыстауская
|
282
|
323
|
70.7
|
77.5
|
Павлодарская
|
1238
|
1248
|
166.0
|
166.9
|
С-Казахстанская
|
828
|
1081
|
126.0
|
166.0
|
Ю.Казахстанская
|
1469
|
1572
|
63.7
|
66.7
|
г.а. Алматы
|
1560
|
1687
|
119.5
|
125.4
|
г.а.Астана
|
605
|
475
|
102.8
|
76.5
| Қазақстанда iсiк дамуының аймақтық ерекшелiктерi Әйелдер арасында жатыр мойны мен түтікшесінің қатерлі ісігі де көбейіп отыр. Жыл сайын қатерлі ісік дертіне шалдыққан 30 мың адам тіркелсе, олардың жартысынан астамын әйелдер құрайды. Мамандар бұл дертпен Алматы қаласы мен Павлодар, Қарағанды, Ақмола, Шығыс және Солтүстік Қазақстан облыстарының тұрғындары жиі сырқаттанады деп отыр. - Әйелдер арасында жатыр мойны мен түтікшесінің қатерлі ісігі де көбейіп отыр. Жыл сайын қатерлі ісік дертіне шалдыққан 30 мың адам тіркелсе, олардың жартысынан астамын әйелдер құрайды. Мамандар бұл дертпен Алматы қаласы мен Павлодар, Қарағанды, Ақмола, Шығыс және Солтүстік Қазақстан облыстарының тұрғындары жиі сырқаттанады деп отыр.
- Рак даму қауіпіне байланысты ісік алды аурулар бөлінеді:
- Облигатты (қауіп төндіретін) ісік алды ауру - Факультативты ісік алды аурулар
- Ісік алды ауруларды емдеу әдістері:
- Хирургиялық
- Сәулелік
- Биологиялық
- Медикаментозды
Жалпы ем принциптері Қатерлі ісікті емдеуде қажетті жағдайлар: - Ісіктің нақты локализациясы
- Өсу формасы
- Аурудың деңгейі
- Ісіктің гистологиялық және морфологиялық дифференциалдану деңгейі
- Жалпы жағдайын бағалау және фондық және қосымша ауруларымен қоса
ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫ:стресстік жағдайлар,қоршаған орта,әлеуметтік,кәсібі,отбасы жағдайы,
жыныстық қабынбалы аурулар,көп аборт жасатқандар,
бала тумағандар,жыныстық
қатынаста болмағандар.
Әйелдердегі қауіп факторлары Әйелдердің өмір сүру салты зиянды әдеттері мен факторлары - Темекі шегу
- Генетикалық тұқымқуалаушылық
- Дұрыс тамақтанбау
- Сәулелік зақымдану
- Қоршаған орта
- Алкоголизм
- Наркомания
Алкогольдың зиянды әсерлері - Ақыл-ойының дамуы төмен 100 баланың ішінде 90-ны алькогольдік маскүнемдік жағдайында ұрықтанғандығы дәлелденген;
- Жүкті әйелдердің алкогольді интоксикациясы, туа пайда болған ақаулар (жүректің туа пайда болған ақауы, аяқ-қолдардың анамалиясы, қылилық және т.с.с.) санының өсуіне әкеліп соғады;
Темекі түтінінің зиянды әсерлері - Темекі шегетіндер қан айналу жүйесінің ауруларымен (атерсклероз, стенокардия, гипертония, миокард инфаркті) темекі шекпейтіндерге қарағанда жиі зардап шегеді. Әрбір тартылған темекі қан тамырларының 20-30 минутқа дейін тарылуына әкеліп соғады;
- Никотин адамның жүйке жүйесін зақымдайды. Алғашқыда орталық ми қыртысын қоздырады, соңынан тежейді, әлсіретеді;
- Темекі шегу зат алмасуды және организмдегі витаминдердің сіңуін бұзады. Темекі құмарлардың басым бөлігінде авитаминоз байқалады;
Қорытынды - Әйелдердің ісік ауруларының алдын алу үшін түрлі кеңес беретін консултацияларды үйымдастыру;
- Түрлі дерттердің пайда болуына семіру мен тиімді тамақтанбаудың тікелей байланысы бар екендігін де жеткізу;
- Әр аудан, аймақ, шеткері елді мекендерде диспансерлік тексерулерді жиі ұйымдастыру.
- «Салауатты өмір салтын» ұстануға шақыру;
Қолданылған әдебиеттер: 1.Дубровский В.В. Валеология. Здоровый образ жизни.- М.: Реторика, 2001.- 560 с. 2.Марков В.В. Основы здорового образа жизни и профилактика болезней. – М.: Академия, 2001.- 320 с. 3.Абисатов Х. Клиническая онкология 2007 -65 с 4. http://en.wikipedia.org/wiki/Palliative Назарларынызға рахмет !!!
Достарыңызбен бөлісу: |
