|
Д.СЕРИКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф1 ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
|
Сапа менеджменті жүйесі
|
Пәннің жұмыс оқу бағдарламасы
|
бет беттен
|
Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым
министрлігі
Д. Серікбаев атындағы
ШҚМТУ
|
Министерство
образования и науки
Республики Казахстан
ВКГТУ им. Д. Серикбаева
|
БЕКІТЕМІН
ТКМ факультетінің деканы
_______А.К. Адрышев
«___»_______2014ж.
МЕТАЛЛУРГиялыЛЫҚ ҮРДІСТЕРДІ ТЕРМОДИНАМИКАЛЫҚ ТАЛДАУ
Жұмыс оқу бағдарламасы
ТЕРМОДИНАМИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ МЕТАЛЛУРГИЧЕСКИХ процессовметаллургических
Рабочая учебная программа
Мамандық: 6М070900 - Металлургия
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Жұмыс оқу бағдарламасы «Химиия, металлургия және байыту» кафедрасында 6М070900 - Металлургия мамандығының бойынша магистрлерді дайындаудың Мемлекеттік жалпыміндетті оқу стандарты негізінде құрастырылған
Қафедра отырысында талқыланды
Кафедра меңгерушісі Н.А. Куленова
«____»__________2014 ж. № ___ хаттама
Тау-кен металлургия факультетінің әдістемелік кеңесінде құпталды
Төрайымы
«____»__________2014 ж. № ___ хаттама
Құрастырған М.З.Тоғызов
Норма бақылаушысы Т.В.Тютюнькова
1 ПӘННІҢ ЖҰМЫСТЫҚ КӨЛЕМІ
семестр
|
Кредиттер саны
|
Сабақ түрі
|
МӨЖ сағаттар саны
|
Барлық сағаттар саны
|
Бақылау түрі
|
Қатынас сағаттарының саны
|
лекциялар
|
семинар.(практ.)
сабақтар
|
ООӨЖ
|
Барлық сағаттар
|
1
|
2
|
15
|
15
|
30
|
60
|
30
|
90
|
Емтихан
|
-
ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ПРОЦЕСІНДЕГІ ОРНЫ
2.1 Курстың қысқаша сипатамасы:
«Металлургиялылық үрдістерді термодинамикалық талдау» пәнінде металлургияның негізгі ғылыми және тәжрибелік әдістері бойынша теориялық материалдар келтірілген: металдарды алу, бөлу және рафинирлеу сұрақтарының тәжрибенің талаптарын орындау және ғылыми зерттеулерді жүргізу жөнінде термодинамика, кинетика, химиялық және фазалық тепе-теңдік негіздері.
Пәнді игеру кезінде магистранттар күйдіру және балқыту пештеріндегі жұмыстық атмосферасының сипаттамасының тотықтыру-тотықсыздандыру номограммаларын пайдаланады және өнімнің бағдарланған шығымы мен тазалық дәрежесін алу үшін үрдісті жүргізудің оптималды параметрлерін таңдайды.
-
Пәнді оқытудың мақсаты мен міндеттері
Магистранттардың металлургияда иновациялық технологияларды таңдау, зерттеу және енгізу кезінде ғылыми мәселелерді шешу үшін металлургияның физика-химия саласында кәсіптік теориялық білімдерін жетілдіру.
Металлургия саласында теориялық және тәжрибелік зерттеулерді орындау кезінде алған білімдерін кәсіптік қолдануды игеру.
2.3 Пәнді оқудың нәтижелері
Білім: Магистр білуі тиіс:
- Химиялық реакциялар жүретін металлургиялық жүйелерге қатысты физикалық химия заңдылықтарын біледі.
- Пирометаллургиялық және гидрометаллургиялық сұлбалар бойынша металдарды алуда, бөлуде және тазартуда компоненттердің өзара әрекеттесуінің термодинамикалық заңдылықтарын біледі.
- Күйдірудің, балқытудың, химиялық қосылыстардың түзілу және ыдырауы кезінде жүретін тотығу-тотықсыздану процестерінде өзара әрекеттесудің теориялық негіздерін, ерітінділеудің және металдық, қождық және штейндік фазалардың арасындағы әрекеттесулердің негіздерін біледі.
- Металлургиялық жүйелердің күй диаграммалары негізінде булану, конденсациялану, балқибөліну және рафинирлеу әдістерін түсіндіру.
Дағдылар: Магистр төмендегілерді істей алуы тиіс:
- Әртүрлі технологиялық үдерістердің материалдық, стехиометрлік, электрондық эквиваленттік баланстарын құрай білу;
- Үдерісті басқарудың техникалық регламентін орындау, химиялық үдерісін бағалай білу; құрамның тепе-теңдік неіздеріндегі есеп бойынша үдерістің селективтілігін, көздеген мақсатқа жету мүмкіндігін болжай білу,
- Нақты зерттеулерге қатысты технологиялық үдерістерді зерттеу әдістерін таңдай білу;
- Алынған материалды өңдей білу; әдебиеттегі мәліметтер негізінде қорытынды жасай білу; Заманауи акпаратты технологияның жетістіктерін пайдалана отырып, библиографиялық жұмыстар жүргізу;
-
Белгілі бір талаптарға сәйкес орындалған жұмысты қорытындылап реферат, мақалалар жазу.
Құзыреттілігі: Магистр төмендегіге құзыретті болуы тиіс
- Минералды шикізаттан өнімді рафинациялай бөліп алу кезінде химиялық тепе-теңдік заңдылықтарын, күйдің фазалық диаграммасын пайдалана отырып үдерістің сандық көрсеткіштерін есептей білу;
- Ғылыми әрекеттің бар түрін ұйымдастырып жоспарлай білуі керек
-Металлургиядағы технологиялық үдерістерді зерттеуге қажетті алдыңғы қатарлы ғылыми тәсілдерді техникалық құрал жабдықтарды қолдана білу;
-Металлургиялық үдерістерге қатысты ғылыми зерттеу және иновациялық қызметін білу.
-
Курстың пререквизиттері
«Технологиялық үрдістердің физика-химиясы» пәнін оқу үшін «Физикалық химия», «Жоғарғы математика», «Металлургиялық процестер теориясы» пәндерінен алған білімдер қажет.
-
Курстың постреквизиттері
Алған білімдер металлургия саласында ғылыми-практикалық шешімдер қабылдау үшін қажет.
-
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
3.1 Сабақтардың тақырыптық жоспары
Тақырып атауы
|
Сағаттар саны
|
Лекциялар
|
1. Металлургиялық үрдіс жоғары температурады қатты, сұйық және газ фазасында (пирометаллургия) және сулы ерітінділерде (гидрометаллургия) жүретін физика-химиялық өзгерістердің күрделі кешені
|
1
|
2 Металлургиялық үрдістің физика-химиялық талдауы. Термодинимикалық сипаттамалар, олардың металдарды алу мысалдары бойынша физикалық мәні
|
1
|
3 Термодинамикалық және химиялық потенциалдар; металлургиялық жүйелерді термодинамикалық талдауда ерітіндінің компоненттерінің (балқыманың) парциалдық мольдық шамасы
|
1
|
4 Металлургиялық күйдіру мен балқытудың физика-химиясы. Металлургиялық реакциялардың бағыты. Химиялық реакциялардың жүруінің мүмкіндігі мен толықтығын болжауда энтальпиялық және энтропиялық факторлардың ролі
|
1
|
5 Тотығу процестерінің термодинамикалық негіздері. Оттектік потенциал оксидтердің беріктігінің, тотықтырмай қыздырудың, термодинамикалық ыдыраудың және тотықтыра рафинирлеудің шарты ретінде
|
1
|
6 Газ түріндегі тотықсыздандырғыштармен және қатты көміртегінің қатысуымен тотықсыздандыру процестерінің термодинамикалық негіздері. Будуар-Белл реакциясы
|
1
|
7 Металлургиялық жүйелердегі химиялық тепе-теңдік. Ерітінділеу процесінің реакцияларының тепе-теңдігі. «Потенциал – рН» диаграммалары
|
1
|
8 Химиялық реакцияларды есептеудің математикалық модельдері. Тепе-теңдік жүйенің құрамын реттеуде Ле Шателье принципі
|
1
|
9 Металлургиялық үрдістердің автогендігі. Металлотермия мысалында есептеу әдісі. Тотығу және тотықсыздандыру процестерінің кинетикасы
|
1
|
10 Металлургиялық балқымалардағы фазалық тепе-теңдік (қождық, штейндік)
|
2
|
11 Фазалық тепе-теңдікті оқу кезіндегі термиялық талдау. Фазалар ережесі
|
1
|
12 Үш компонентті жүйедегі фазалық тепе-теңдік. Үштік эвтектикасы бар Pb-Sn-Cd жүйесінде қорытпалардың кристалдануы. Үш компонентті балқыма жүйесінде графикалық-аналитикалық есептеулер. Ликвация – металдарды бөлу процесі
|
1
|
13 Булану және конденсация процестеріне негізделген металдарды бөлу және рафиналациялау процестерінің физика-химиясы
|
1
|
14 Металлургияда экстракцияның физика-химиялық негіздері. Кен шикізатын ерітінділеу. Сұйықтық экстракция
|
1
|
|
|
Семинарлық (практикалық) сабақтар
|
1 Химиялық реакциялардың қатысуымен ерітінділеу процестерін термодинамикалық талдау
|
1
|
2 Физика-химиялық өзгерістердің бағытының шарты
|
1
|
3 Гетерогендік жүйеде қосылыстардың түзілуінің және диссоциациясының термодинамикалық сипаттамаларын зерттеу
|
1
|
4 Физика-химиялық өзгерістердің энтальпиялық және энтропиялық шарттарының ролі
|
1
|
5 Карбонаттардың ыдырау процесінің физика-химиясы
|
1
|
6 Металлургиялық балқымалардың физика-химиясы
|
1
|
7 «Металлургиялық жүйелердің термодинамикасы » тақырыбы бойынша ағымдық бақылау
|
1
|
8 Кен шикізатын күйдіру кезінде қосылыстардың диссоциациясының заңдылықтанының кинетикалық заңдылықтары
|
1
|
9 Металлургиялық жүйелерде Ле Шетелье принципін қолдану
|
1
|
10 Металлургияда металлотермияның физика-химиясы
|
1
|
11 Металлургиялық жүйелердегі балқу диаграммалары
|
1
|
12 Қалайы-қорғасын жүйесін термиялық талдау
|
1
|
13 Айдау арқылы металдарды бөлу және тазарту.
|
1
|
14 Азеотроптық және экстракциялық ректификация
|
1
|
15 2-ші кезеңдік бақылау. Тесттік бақылау
|
1
|
Магистранттың оқытушымен өздік жұмысы
|
1 МОӨЖ-ның ӘН-мен жұмыс істеу және тапсырмаларды орындауға СИ жүйесінің талаптары
|
2
|
2 Металлургиялық реакциялардың термодинамикалық сипаттамаларын есептеудің мысалдары
|
2
|
3 Металлургиялық реакциялардың стехиометриялықе эквиваленттері және электрондық баланстары
|
2
|
4 Металлургиялық жүйелердің ерітінділерінің (балқымаларының) термодинамикалық қасиеттері
|
2
|
5 эмпиркалық тәуелділігін алу
|
2
|
6 Fe – Cu балқымасының термодинамикалық қасиеттерін есептеу
|
2
|
7 «Термодинамика» бөлімінің бақылау сұрақтарымен жұмыс істеу
|
2
|
8 Кинетикалық процестер теориясының негіздерінің конспекті
|
2
|
9 Металлургиялық реакциялар мысалдарында теп-теңдіктерді есептеу
|
2
|
10 Металлотермия мысалында металлургиялық процестердің автогендігін есептеу
|
2
|
11 Металлотермия мысалында металлургиялық процестердің автогендігін есептеу
|
2
|
12 Pb - Sn диаграммасы бойынша графикалық аналитикалық есептеу әдісі
|
2
|
13 Сұйық-бу фазалық тепе-теңдік мысалдары бойынша металлургиялық есептеулер.
|
2
|
14 Металдарды бөлудің және рафинирлеудің дистилляциялық әдістері
|
2
|
15 Үштік күй диаграммасы бойынша қождың (штейннің) құрамын графикалық есептеу әдістері
|
2
|
Магистранттың өздік жұмысы
|
1 Химиялық реакциялардың қатысуымен металдарды ерітінділеу
|
2
|
2 Ерітінділердің термодинамикасы
|
2
|
3 Сулы электрохимиялық жүйелердегі тепе-теңдік
|
2
|
4 Сулы ерітінділердегі фазалық тепе-теңдік
|
2
|
5 Сулы ерітінділердегі экстракция
|
2
|
6 Сульфидтерді күйдіру және күйежентектеу
|
2
|
7 Металлургиялық балқымалардың термодинамикалық сипаттамалары
|
2
|
8 Металлотермиялық тотықсыздандырудың автогендігі
|
2
|
9 Металлургиялық үрдісттің жұмыстық параметрлеріне вакуумның әсері
|
2
|
10 Металлургиялық үрдістердің кинетикасы
|
2
|
11 Жоғары температуралы газ атмосферасының құрамы мен қасиеттері
|
2
|
12 Металлургиялық балқымалардағы фазалық тепе-теңдік
|
2
|
13 Карботермиялық тотықсыздандыру
|
2
|
14 Сұйық-бу фазалық тепе-теңдік
|
2
|
15 Конденсацияланған жүйелердегі фазалық тепе-теңдік
|
2
|
4 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі
1 Минаев Ю.А., Яковлев В.В. Физико-химия в металлургии. –М.: МИСиС, 2001, -320с.
2 Владимиров Л.П. Термодинамические расчеты равновесия металлургических реакций. –М.: Металлургия, 1973, 225 с.
3 Захаров А.М. Диаграммы состояния двойных и тройных систем. Уч. пособие для вузов. –М.: Металлургия, 1990, -240с.
4 Термодинамические свойства неорганических веществ. Справочник под редакцией А. П. Зефирова. Атомиздат, 1986, 350с.
5 Крестовников А. Н. и др. Справочник по расчетам равновесий металлургических реакций. - М.: Металлургия, 1983, 560с.
-
Казачков Е. А. Расчеты по теории металлургических процессов. - Л.: Химия, 1983, 220с.
-
Лукашенко Э.Е., Погодаев А. М., Сладкова И. А. Сборник примеров и задач по теории процессов цветной металлургии. - М.: Металлургия, 1973, - 174 с.
-
Гальнбек А.А., Шалыгин Л.М., Шмонин Ю.Б. Расчеты пирометаллургических процессов и аппаратуры цветной металлургии. – Челябинск: Металлургия, 1990. -448с.
Қосымша
-
Экспериментальные работы по теории металлургических процессов: Уч. пособие для вузов. /П.П. Арсентьев, С.Н. Падерин и др. –М.: Металлургия, 1989, -288с.
-
Реутова Г.А. Теория металлургических процессов. Методические указания по выполнению курсовой работы для студентов металлургических специальностей. –Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2006. – 46с.
-
Реутова Г.А. Теория металлургических процессов. Методические указания по выполнению лабораторных работ для студентов металлургических специальностей. –Усть-Каменогорск: ВКГТУ, 2006.
12 Пазухин В. А., Фишер А. Я. Разделение и рафинирование металлов в вакууме. - М.: Металлургия, 1969, 203с.
13 Гейхман В.В., Казанбаев Л.А., Козлов П.А. Совершенствование процесса электролиза на АООТ ЧЭИЗ // Цветные металлы, 2000, № 3, -С.23-27.
14 Рыженков Д. И., Арсентьев П. П., Яковлев В. В. и др. Теория металлургических процессов. - М.: Металлургия, 1989, 391с.
15 Вольский А. Н., Сергиевская Е. М. Теория металлургических процессов. - М.: Металлургия, 1978, 384с.
16 Погорелый А. Д. Теория металлургических процессов. - М.: Металлургия, 1971, 503с..
17 18 Уикс К. Е., Блок Ф. Е. Термодинамические свойства 65 элементов, их оксидов и нитридов. - М.: Металлургия, 1985, 320с.
18 Барон Н. М. и др. Краткий справочник физико-химических величин. - Л.: Химия, 1983, 182с.
19 Ванюков В. А., Зайцев В. Я. Теория пирометаллургических процессов. - М.: Металлургия, 1991, 350с
20 Реутова Г.А., Тоғызов М.З. Түсті металлургия терминдерінің орысша-қазақща түсіндірме сөздігі. – Өскемен: ШҚМТУ, 2010ж.
Достарыңызбен бөлісу: |