Құрастырған: Туртаева Ира Канатбайкызы Ақтөбе облысы, Байғанин ауданы, Жарқамыс орта мектебінің математика пәнінің мұғалімі

тәрбиелеу

жүйелеу,интерактивтік тақта

Сәлемдесу

Оқушыларды түгендеу
ІІ Үй жұмысын тексеру

1.Есептердің шығарылуын тексеру

2.Ой қозғау Қайталау-білім айнасы сұрақ-жауап

Квадрат теңдеудің түрлерін сұрау

теория _, мұндағы а_ түрінде берілген теңдеу биквадрат теңдеу деп аталады.

Мысалы: _ теңдеуін шешейік _{ } дискриминантын тауып, түбірлерін іздейміз _ шыққан түбірді _, _{ }

Теңдеулерді шешудің мұндай әдісі жаңа айнымалы еңгізу әдісі деп аталады.

Теңдеулерді шешудің жаңа айнымалы еңгізу әдісімен шешу алгоритм құру (оқушылармен біріге отырып)

1. 
   Теңдеудегі қандайда бір өрнекті жаңа айнымалы арқылы белгілейміз
   
2. 
   Берілген теңдеудегі өрнектің орнына жаңа айнымалыны енгізіп, жаңа айнымалыға байланысты квадрат теңдеу аламыз
   
3. 
   Шыққан квадрат теңдеуді шешеміз
   
4. 
   Алмастыру арқылы алғашқы айнымалының мәнін табамыз
   
5. 
   Табылған түбірлерге тексеру жүргізіп, берілген теңдеудің түбірлерін аықтаймыз
   

1.Білім берушілік: Негізгі триогонометриялық тепе –теңдіктердің шығу жолымен таныстыру. Бір тригонометриялық функцияның мәні бойынша қалғандарының мәнін табуға есептер шығаруды үйрету.

2.Дамытушылық: Тік бұрышты үшбұрыштың сүйір бұрыштарының синусын, косинусын , тангенсін, котангенсін анықтауды,формулаларды есептеуде қолдана білу дағдысын қалыптастыру, пәнге қызығушылығын арттыру.

3.Тәрбиелік: Оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіру, шыншылдыққа, жауапкершілікке, еңбек етуге тәрбиелеу.

а) Сәлемдесу

ә) Оқушылар тізімін тексеру

б) Сабақтың мақсатын нұсқау

- Әрбір координаталық ширектегі тригонометриялық функциялардың таңбаларын ата.

- Қандай функцияларды периодты функциялар деп атайды.

- Қай тригонгометриялық функция жұп, ал қайсысы тақ?

№294 есеп

Жауабы: ._

(ауызша тексеремін)
ІII. Жаңа сабақ

Негізгі тригонометриялық теп-теңдіктер

1) соs 2 +Sin 2 =1; соs = ; sin; 2) tg=;

3) ctg=; 4) tg ctg=1; tg; ctg

5) 1+ tg2 6) 1+ ctg2 ;

1. 
   Мысал
   

Егер, _ және 0_

sin_

егер, _ және sin_ , онда tg_ және ctg_

2-МЫСАЛ: егер _

Шешуі:

cos_

tg_

3-МЫСАЛ. ctg_

Шешуі:

1+_

Есептер шығару:

Тақтада орындалатын тапсырмалар: №297,№298

№300, №299

№297

1) бер: шешуі:

Cos_ sin²_

T/k: sin_

sin²_

Жауабы: _

2) sin_ cos_

T/k: cos_



№298

1. 
   _ Жауабы: 1
   
2. 
   2) (1+_{ } Жауабы: cos² α
   
3. 
   (  Жауабы: sin²α
   

№300

Бер: _ cos_

180_ ctg_

T/k: _

ctg_ Жауабы: _

Орындарында орындалатын тапсырмалар: №300, №301, №302

(3 топтың оқушылары болғандықтан өте жеңіл тапсырма беремін)

(Жаңа сабақ бойынша 5 сұрақтан тұратын шағын тест беремін)

№302(шығару жолын түсіндіріп беремін)

Сабақтың әдісі: Баяндау, түсіндіру, есептер шығару

Технология: Даралап-саралап оқыту технологиясы

Сабақтың қосымша әдебиеттері:Математика пәні бойынша тест жинағы

Сабақтың техникалық құралы: компьютер.

Сабақтың көрнекілігі: Үлестірме қағаз,формулалар .тест сұрақтары

Сабақтың жүрісі:Ұйымдастыру 1. Оқушылардың сабаққа қатысы, дайындығын тексеру

2. Оқушылардың білім дәрежесіне қарай үш топқа бөлу

1. 
   Үй тапсырмасын тексеру
   

№ 2есептің жауаптары:

11Өткен сабақтардан алған білімдерін тексеру үшін тест сұрақтарына жауап беру I. cos=?

II. sin2=?

6) ; 7) ; 8) .

III. tg/2=?

1) ; 2) ; 3) ; 4) ; 5) ;

6) ; 7) ; 8)

IV. tg2=?

V. Cos2 - cos²=?

Жауаптары:

І - 1), 3), 8);ІІ – 3), 5), 7);ІІІ – 1), 4), 5);IV – 2), 4), 6);V – 2), 5), 8).

2. 
   су формулаларын қайталай отырып, жаңа тақырыппен таныстыру
   

sin(-)=sincos-cossin

мүшелеп қосып және азайтайық.

Бұлардан:

Sinαcosβ=1/2[sin(α+β)+sin(α-β)]; (1)

cosαsinβ=1/2[sin(α+β)-sin(α-β)]; (2)

cos(+)=coscos-sinsin

cos(-)=coscos+sinsin

мүшелеп қосып және азайтайық.

cosαcosβ=1/2[cos(α+β)+cos(α-β)]; (3)

cosαsinβ=-1/2[cos(α+β)-cos(α-β)]; (4)

Мысалдар көрсетіледі:

1 мысал: sin(5π/12)cos(π/12) мәнін табайық.

2 мысал: 2cos31⁰sin14⁰ өрнектері мәндерін формулалардың және арнайы кестенің көмегімен есептейік.

3. 
   Жаңа тақырыпты бекіту үшін тапсырмалар орындату, үйге берілген есептер туралы сұрау.
   

Көбейтіндіні қосындыға түрлендіріңдер.

1) sin105^ocos75^o 2) 2cos37^o30^/cos22^o30^/ 3) 4sin75^ocos15^ocos60⁰

3.Әуелі өрнекті түрлендіріп, одан соң арнайы кестені қолданып, мәндерін табыңдар.

1. 
   2sin70^ocos120^o+2cos68^ocos52^o
   
2. 
   Cos86^osin20^o-sin121⁰sin59^o
   
3. 
   Sin20^ocos70^o+sin10^osin50^o
   

4. 
   Сабақты қорытындылау.
   
5. 
   Үй жұмысына есептерді шығарып келуге беру, формулаларды жаттау
   
6. 
   Сабақты аяқтау
   

(математикалық сайыс)

Жарыс заңы ежелден

Жеңімпазды анықтау

Жеңімпаз болу шарты ол-

Еңбектену, жалықпау.

Сәт сапар тілеп бәріңе

Сайысты біздер бастайық!
Ал оқушы, ұстаздар

Ортаға назар салайық

Сайыскер шықпақ сайысқа

Қол соғып қарсы алайық-

деп ду қол шапалақтап сайыскерлерді ортаға шақырайық.
Ойынымыздың шартымен таныстырып өтейін

І тур: «Бәйге»

ІІ тур «Көкпар»

ІІІ тур «Жорға»

Қарап тұрмай бәйгеге еріңіз

Шәкірттерге әділ шешім беріңіз

Жүзден жүйрік , мыңнан тұлпар шығарар

Бәйге,бәйге, бәйгені бір көріңіз!

Сайысымыздың І кезеңі «Бәйге».Бұл кезеңде 10 сұрақ оқылады. Әр сұраққа 3 жауаптың біреуі дұрыс.

1. 
   Ереженің әріп түрінде жазылуы
   

2. 
   қазақ тілінің мемелкеттік мәртебе алған жылы
   

3. 
   Z әріпімен белгіленетін жиын барлық натурал сандар
   

4. 
   Кез –келген шеңбер ұзындығының оның диаметріне қатынасы
   

5. 
   Бұрыштары жоқ геометриялық фигура
   

6. 
   Жалпы желіге қосылу үшін қажетті құрылғы
   

7. 
   Шеңбердің кез-келген нүктесін центірімен қосатын кесінді
   

8. 
   Екі қатынастың теңдігі
   

9. 
   Ширек санның қандай бөлігі
   

10. 
    Физикада қандай күш жоқ
    

Ұпай сандары есептелгенше көрермендермен сайыс өткіземіз.

Мақал –мәтелдерді жалғастыр:

1. Жеті жұрттың тілін біл (жеті түрлі білім біл)

2. Бір елі ауызға (екі елі қақпақ)

3. Білгенің бір тоғыз (білмегенің тоқсан тоғыз)

4. Бір күндік жолға шықсаң (үш күндік азық ал)

Келесі ойынымыздың түрі полиглот.

1. Бар жоғын білмейсің

Онсыз өмір сүрмейсің (ауа)

2. Аса қажет өмірге халық үшін

Пайдаланамын күн сайын жарық үшін (тоқ)

3. Суға салсаң батпайды

Отқа салсаң жанбайды. (мұз)

4. Даындауға болады, жеуге болмайды. (сабақ)

5. Ньютонның заңын ашуға себеп болған (алма)

Логикалық есептер:

10 . Қандай санның жазылуында қанша әріп болса, сонша цифр бар. (10,100)

20 Төрт таяқтың сегіз ұшы бар, алты жарым таяқтың неше ұшы бар (14)

30 Ұшып барады бір топ қаз оңтүстікке

Мықты болсаң қанша екенің тез есепте

Алдыңда екеу, екеуі артында

Екі екіден келеді қос бүйірде (4)

Құпиялы заттар:

10 Бұл құралды әдебиет мұғалімі ешқашан қажет етпейді.Ал математика мұғалімі 5-ші сыныптан бастап қолынан тастамайды.Ол өзі бір ерекше зат. Өлшеп-өлшеп алып түр-түрге бөліп тастайды.Бетіндегі белгілерді ауырып қызуың қатты көтерілгенде мамаң да , дәрігер де, қайта-қайта айтып қоймайды. Бұл не? (транспортир)

20 Бұл заттың пішіні тіктөртбұрыш тәрізді.Ол мектептен қашық тұратын оқушылардың көбінде бар.Мектепке жақын тұратын оқушылардың біреуінде жоқ.Оны сен жай ала алмайсың.Бұл не? (жол билеті)

30 Бұл зат біреуінің қалтасынды , біреуінің сөмкесінде. Бетінде сандар бар. Ол сан заттар ауысып кетпеу үшін жазылған. Оны жоғалтылтып алуға болмайды.Суық күндері қолданылады.Бұл не? (номерок)

10. 
    Мысыр елі қандай да бір ғимараттармен әйгілі ( пирамидалармен)
    

20. 
    СМ жазуы бір санды көрсеьеді.Ол қандай сан екекнің білесің бе? (99)
    

ІІІ тур: «Жорға»

7-сынып

1. 
   Ортақ бөлгіші 1-ге тең сан (өзара жай сандар)
   
2. 
   Дәлелденбейтін тұжырым қалай аталады? (аксиома)
   
3. 
   Көпмүше дегеніміз не? (бірмүшелердің қосындысы)
   
4. 
   Шеңбердің ең үлкен хордасы? (диамерт)
   
5. 
   Координаталық ширекте неше ширек бар? (4)
   
6. 
   ОУ осі қалай аталады? (ортдината)
   
7. 
   Ұшбұрыштың төбесін қарсы қабырғасының ортасымен қосатын кесінді (медиана)
   
8. 
   Зиянкес программа (вирус)
   
9. 
   Сыбайлас бұрыштарының ьіреуі доғал, екіншісі (сүйір)
   
10. 
    3^-3 неге тең ? (1/27)
    

7-сынып

2.Диамертдің жартысы (радиус)

3. Сағаттың төртене бір бөлігі (15 минут)

4. 723 үшке бөліне ме? Неге?

5. 48 санының ½ үлесі (24)

6. Компьютердің жанындағы өсімдік (кактус)

7. Толық бұрыштың градустық өлшемі (360⁰)

8. Төрт әріптен құралған өлшем бірлік( метр)

9. Ең кіші жай сан? 2)

10. 4^-2 неге тең (1/16)

1. у=ах+в қандай функция (сызықтық)

2. Санауға қолданылатын сандар (натурал)

3. Қазақ тілінде қандай әріп цифрға ұқсайды? (з)

4. Тік бұрышты ұшбұрыштың қабырғалары қалай аталады? (катет, гипотенуза)

5. 13 санының квадраты? (169)

6. Берілген санға қалдықсыз бөлінетін сан? (еселік)

7. Грек алфавитінің бірінші әріпі (альфа)

8. Барлық қабырғалары тең паралелограмм (ромб)

9.Сыбайлас бұрыштардың қосындысы (180)

10. Қандай санның бір ғана квадрат түбірі бар. (нөл)
8-сынып

1. у=х² функциясының графигі қалай аталады? (парабола)

2. Теріс санның тақ дәрежесі (теріс сан)

3. Қай кезде көбейтіндісі нөлге тең? (көбейтіндінің біреуі 0 тең болса)

4. Метрдің 1%-і (1см)

5. Кері сандардың көбейтіндісі (1)

6. Геометрияның жазықтықтағы заңдылықтарды зерттейтін бөлім (планеметрия)

7. жазыңқы бұрыштың жартысы (тік)

8. Ақпарат жинақтаушы (диск)

9. Жазықтықтың шеңбермен щектелген бөлігі (дөңгелек)

10. Алғағашқы есептеу құралы (саусақтар)
9-сынып

1. Төртбұрыштың қарам-қарсы төбелерін қосатын кесінді (диагональ)

2. ах²+вх+с=0 теңдеуі қалай аталады? (квадрат)

3. Қандай сандар иррационал сандар деп аталады (шектеусіз периодсыз ондық бөлшектер

4. Гректің «параллель» сөзі қалай аударылады? (қатар жүруші)

5.Тәуелсіз айнымалының әрбір мәніне тәуелді айнымалының бір ғана мәні сәйкес келетін тәуелділік қалай аталады? (функция)

6. Алманың жартысы неге ұқсас? ( екінші жартысына)

7. у=кх функциясының графигі (түзу)

8.Тұрмыста энергия өлшем бірлігі (киловат/сағ)

9. неге тең? (1)

10.Квадраттың неше симертия осі бар? (4)
9-сынып

1. Бағытталған кесінді (вектор)

2. Биссиктрисалары өзара перпендикуляр төртбұрыш (шаршы, ромб)

3. Сан аралықтарының неше түрі бар,оларды ата. (интервал, кесінді, жартылай интервал, сәуле , ашық сәуле)

4. у=к/х функциясының графигі (гипербола)

5. Шешімдері бірдей теңдеулер (мәндес)

6. ах⁴+вх+с=0 қандай теңдеу? (биквадрат)

7. Динамометрдің көмегімен нені өлшейді (күш)\

8. Тәуелсіз айнымалы синеонимі (аргумент)

9. Төрт таңбалы математикалық кестенің авторы (брадис)

10.Тең вектролар қандай болу керек? (ұзындығы бірдей бағыттас)

Қасиетті жеті

(сыныптан тыс жұмыс)