Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы

Тақырып бойынша қажетті материалдарды дәптерге конспект ретінде жазып отыру.

1) ыстық жуатын ерітіндіде 15 минут бойы сулау

2) ағын судың астында жуу

3) ыстық ауамен қүрғату шкафында кептіру

4) ағын судың астында жуып, дистиллденген суда жуу

5) мата-дәкерлі тампонның көмегімен аспаптарды жуатын ерітіндіде жуу.

6) аспаптарды 3% хлорамин ерітіндісінде дезинфекциялау
2. Аспаптарды зарарсыздандыруда зарарсыздандырудың қандай тәртібін қолданады (температура, уақыт, қысым):

1) құрғақ шкафта

2) автоклавта

Сәйкестікті табыңыз

1) температура 120 С

2) температура 132 С

3) температура 160 С

4) температура 180 С

5) қысым 1,1 АТМ

6) қысым 2 АТМ

7) уақыт 20 мин

8) уақыт 45 мин

9) уақыт 60 мин

10) уақыт 120 мин

1) автовславта

2) қүрғақ шкафта

3) 96% этил спиртіне 2 сағат салып қояды

4)1 сағат бойы кайнатады

5) дезинфекциялы камерада

1) талькпен ішін және сыртын толтырады

2) автоклавта зарарсыздандырады

3) дәкерлі қағазбен орайды

4) кептіреді

5) 2% хлорамин ерітіндісінде 2 сағат бойы жарарсыздандырады

6) ағынды судың астында жуады
5. Оптикалық жүйесі бар аспаптарды қалай зарарсыздандырады?

1) автоклавта

2) пароформалинді камерада 48 сағат

3) құрғақ шкафта

4) 2 сағат қайнатады

5) күйдіреді

6) таза формалинде

Жауаптардың дұрыс комбинациясын таңцаңыз:

А) 4,5

Б)1,2,6

Г) 2,6

1) индикатормен

2) баканализбен

3) бензидинді сынамен

4) фенолфтолейнді сынамен
7. Аспаптарда жуғыш заттардың қалғанын анықтайды

1) индикатормен

2) баканализбен

3) бензидинді сынамен

4) фенолфтолейнді сынамен
8. Манипуляциядан кейінгі аспаптарды ендеудегі бірінші этап?

1) ағын сумен жуу

2) 3% хлорамин ерітіндісінде салып кою
9. Бұйымдарды химиялык әдіспен зарарсыздандыруда мына ерітіндіден басқасының барлығы қолданылады:

1) 3% сутектің асқын тотығы

2) 6% сутектің асқын тотығы

3) дезоксон-1

4) хлоргексидин

5) 96% этил спирті

1) ағын сумен жуу

2) «Биолот» еретіндісінде сулау

3) 1% хлорамин ерітіндісінде сулау

4) 3% хлорамин ерітіндісінде сулау
Ситуациялык есептер.

1. Аспаптарды зарарсыздандыру алдындағы ендеуде фенолфтолейнді сына алғанда аспаптар кызыл түске боялды. Осы кездегі сіздің тактикаңыз?

2. Оптикалық жүйесі бар аспап пароформалинді камерада 8 сағат бойы зарарсыздандырылды. Бүл аспаппен ауруды тексеруге болады ма?

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н -1, 2 - бөлім , 154 – 173 бет

Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Санитарлы - эпидемиологиялық тәртіптің түсініктемесі
  
• 
  Дезинфекция, асептика антисептика түсініктемесі
  
• 
  Санитарлы- эпидемиологиялық тәртіптің негізгі мақсаттары
  
• 
  ЕПҮ- дағы медбикенің санитарлы- эпидемиологиялық тәртіпті қамтамасыз ету
  
• 
  Қазақстандағы ЕПҰ-дағы санитарлы- эпидемиологиялық тәртіпті сақтау негізгі нормативті құжаттары.
  

Жоспар:

• 
  Емдеу - профилактикалық мекемелердін бөлмелерін тазалау мәселелері
  
• 
  Егу бөлмесін генеральды тазалау
  
• 
  Медбикенін функциональды міндеттері
  
• 
  Медбикенін сыртқы көрінісіне және киіміне қойылатын талаптар
  

Емдеу бөлімінің палаталары кең, жарық, кем дегенде 6 адамға есептелген. Палаталар ең қажетті жиһаздармен – кереуетпен, тумбалармен, табуреткалармен жабдықталған. Аурухананың барлық жихаздары металдан және ағаштан жасалған, олар тегіс және оңай жуылады.

1. 
   науқастардың ауру тарихын сақтайтын стол;
   
2. 
   жұмсақ орындық;
   
3. 
   дәрі – дәрмектер мен аспаптар сақтайтын шкаф.
   
4. 
   А және Б тізіміне кіретін дәрілерді сақтайтын шкаф;
   
5. 
   тез бұзылатын ерітінді дәрілерді сақтайтын тоңазытқыш;
   
6. 
   науқастарға дәрі – дәрмек тарататын жылжымалы кішкене стол;
   
7. 
   қол жуғыш және сүлгі.
   
8. 
   егер бөлімде емшара кабинеті болмаса, онда арнайыстол қойылып, сол жерде дәрі егіледі және бұл жерде стерильді материалдар салынған бикс болуы керек;
   
9. 
   мейірбике бұрышында жергілікті телефон және палатамен байланыс жасалған (сигнал, жарық таблосы), егер науқаснашарлап жәрдем керек болған жағдайда мейірбикені шақырады, сонымен бірге аурухананың басқа бөлімдерінің телефон номерлері жазылған тізімі бар, тіптен кезекші слесарь, электрик және басқалардың да телефон номерлері болады.
   

Емдеу-профилактикалық мекемелердің (ЕПМ) бөлмелеріндегі беткейлерді санитарлы өңдеу, аурухана ішілік инфекция (АІИ) -ны алдын алуға бағытталған санитарлы -эпидемиологияға карсы шаралар тізбегінің бір бөлігі болып саналады. Науқастар ЕПМ - ге келгенде бірінші болып бөлмелердің тазалығына мән береді. ЕПМ бөлмелеріндегі беткейлерді санитарлык өңдеу дегеніміз- оларды ластанудан, шаңнан, биологиялык субстраттардан тазалау және дезинфекциялау. Дезинфекция дегеніміз- беткейлердегі инфекция ауруларының коздырғыштаран жою.

Өкінішке орай, (ЕПМ) бөлмелеріндегі беткейлерге санитарлы өндеуді жүргізуге бір қатар мәселелер кедергі келтіреді. (ЕПМ) бөлмелері «аурухана, босану үйлері және т. б. емдеу стационарлары эксплуатациясынын және қондырғылардын, жабдықтардың санитарлык ережелері» талаптарына бөлмелерінің ауданы мен саны жағынан ғана емес, сонымен қатар сапасы жағынан жиі сәйкес келмейді. ЕПМ тазалауға арналған арнайы техникалык құралдармен қамтамасыз етілмеген. ЕПМ-де жиі сұйык сабыны бар контейнерлер, қағаз салфеткалар, сүлгі, дәретхана қағазы жок болады. Тағы бір мәселелердің бірі, санитарлык өңдеуді жүргізетін кіші медицина кызметкерлерінің жетіспеушілігі. Олардың орнына медбикелер немесе басқа кездейсоқ адамдар жүмыс істейді. Нәтижесінде, барлык бөлмелердің өңдеуі сапасыз, ретсіз болады. ЕПМ бөлмелерін санитарлы өңдеу- жуу әсері бар дезинфекциялаушы құралдарды қолдану арқылы жасалады. ЕПМ бөлмелеріндегі беткейлерді дезинфекциялау құралдары келесі талаптарға сәйкес келуі керек:

1. 
   Бөлме температурасында АІИ-лардын көзі болып табылатын
   бактерияларды, вирустарды, саңыраукүлактарды жоюды қамтамасыз ету.
   

1. 
   Жуу қасиеті болуы керек.
   
2. 
   Салыстырмалы төмен улылығы болуы ( 4-3 класс қауіптілігі) және қоршаған ортаға зиянсыз болуы керек.
   
3. 
   Материалдың алуан түрлерімен сәйкес болуы керек.
   

5. 
   Тұракты, өртке кауіпсіз болуы керек.
   
6. 
   Органикалық ластануға жабысқыш әсері болмауы керек.
   

ЕПМ бөлмелерінде нормативті документтерге сәйкес тазалау тәулігіне 2 рет жүргізіледі. Тазалауға жуу немесе жуу-дезинфекциялаушы заттар колданады.

Операциялык блок, диагностикалық, таңу, босану, егу, манипуляция жасайтын бөлмелерді генеральды тазалау аптасына 1 рет, жұкпалы ауруханаларда - 7-10 кұнде 1 рет жасалады.

Медицина қызметкері өңдеуді жасаудан бұрын колданатын заттың әдістемелік нүсқауымен танысуы керек, антимикробты әсеріне, улылық параметрлеріне (науқас бар кезде затты колдануға болады ма, оны қолданған кезде сақтану шаралары) заттың өзіне тән ерекшеліктеріне мән беру керек.

Дезинфекциялаушы ерітінділерді - вентиляциясы жаксы істейтін арнайы бөлмеде жасайды. Ерітіндіні жасайтын мед.қызметкер арнайы киімде: халат, калпак, дәкелік таңғыш, резеңке қолғап, егер нұсқаулар болса, респиратор, корғаныс көзілдірік киіп, жұмыс істейді.

Палаталарды және басқа функционалдык бөлмелерді, кабинеттерді генеральды тазалау бекітілген график бойынша айына 1 рет қабырға, еден, барлық жабдықтарды жуумен, жиһаз, светильник шаңнан тазаланып сүртілуімен жүргізіледі.

Мақсаты:

• 
  Санитарлы – гигиеналық талапты сақтау
  
• 
  АИІ алдын алу
  

• 
  Шелек
  
• 
  Швабра
  
• 
  Тазик
  
• 
  Жөке
  
• 
  Таза ветошь
  
• 
  0,5 % кальций гипохлориды немесе 0,8 % дезефект немесе 0,5 % дезопрев болмаса 0,015 % диафлор немесе 0,5% лизоформин 3000 ертінділері
  
• 
  халат
  
• 
  қалпақ
  
• 
  алжапқыш
  
• 
  резина қолғабы
  
• 
  өлшейтін ыдыс
  

1. 
   калпақ, халат, алжапқыш резика қоғаптарды кию
   
2. 
   ертіндінен біреуін дайындау: 0,5 % кальций гипохлориды немесе 0,8 % дезефект немесе 0,5 % дезопрев болмаса 0,015 % диафлор немесе 0,5% лизоформин 3000 ертінділері
   
3. 
   бөлмеде ылғалды тазалауды жүргізу: ертіндінің біреуіне малынған таза ветошьпен сүрту (заттар, терезе алды, раковина, еденді, қабырғаларды жуу).
   
4. 
   тазалау инвентарін дезинфекциялау: жөке, ветошты 1 % кальций гипохлорид ертіндісіне 1 сағатқа салып қою немесе 0,1% диахлор ертіндісіне 1 сағатқа немесе 0,5% дезапреф 1 сағатқа, 1 % дезапрефке 30 мин немесе 0,25% лизоформин 3000 ертіндісіне 4 сағатқа немесе 2-3 % дезефект ертіндісіне 1 сағатқа салып қою соңынан шаю, құрғату
   

Материалдық жабдықталуы:

1. 
   Шелек
   
2. 
   Швабра
   
3. 
   Тазик
   
4. 
   Жөке
   
5. 
   Таза ветошь
   
6. 
   Гидропульт
   
7. 
   Сабын, кальцинирлееген сода
   
8. 
   өлшейтін ыдыс
   
   1. 
      халат
      
9. 
   қалпақ
   
10. 
    алжапқыш
    
11. 
    резина қолғабы
    

1. 
   калпақ, халат, алжапқыш резика қоғаптарды кию
   
2. 
   2% сабын + содалы ертіндіні дайындау (200 гр сабын + 200 г кальцийнирленген сода + 10л ыстық су)
   
3. 
   дез.ертіндіні дайындау: 1 % гипохлорид ертіндісі
   
4. 
   бөлмені дайындау: барлық жихаздарды бөлменің ортасына жинау
   
5. 
   2 % сабын + содалы ертіндіге малынған ветошпен сүрту: қабырғаларды, терезелерді, терезе алды, заттар, еден
   
6. 
   таза сумен шаю
   
7. 
   дәл осы рет бойынша 1 % кальций гипохлорид ертіндісімен жағып 1 сағатқа бөлмені жауып қаямыз
   
8. 
   1 сағаттан соң таза халат, маска, қолғаптарды кию
   
9. 
   барлық беткейлерді құрғақ сетошпен құрғатып сүрту
   
10. 
    барлық жихаздарды орын – орына қою
    
11. 
    бактерицидті лампаны 2 сағатқа жағу
    
12. 
    бөлмені 15 минуттай желдету
    
13. 
    тазалау жабдықтарды жұмыс соңында тазалау, шаю, құрғату, арнайы бөлмеде сақтау
    

Генаральды тазалау терапия бөлімінде (палата, коридор, дәрігер бөлмесі, медқызметкерлер бөлмесі) кесте бойынша айына 1 рет жүргізіледі, хирургия бөлімінде (егу, таңу, операция, операпциядан кейінгі науқастардың палатасы, туу залы, жаңа туырған нәрестелер және шала туылған балалар палатасы, жұқпалы ауру боксы, бактериологиялық және вирусологиялық) – кесте бойынша аптасына 1 рет жүргізіледі.

Аурухана медбикесінің функциональды міндеттеріне мыналар жатады: бөлімшенін емдеу-корғау тәртібін сақтау, дәрігер тағайындаған емдерді өз уақытында орындау, науқастарды күту, дәрігер караған уақытта науқасқа көмек көрсету, наукастардың жалпы жағдайын бакылау, алгашкы дәрігерге дейінгі көмекті керсете білу, санитарлы-эпидемиологиялық тәртіпті сақтау, жұкпалы ауру жөнінде СЭС-ға шүғыл хабарды (экстренное извещение) ез уакытында беру, дәрі-дәрмектерді алу және онын сакталуын, есебін камтамасыз ету, сонымен қатар кіші мед. кызметкерлеріне басшылық ету. Медбикелер жүйелі турде квалификациясын көтеруге міндетті. Бөлімшелер мен емдеу мекемелеріндегі ұйымдастырылатын сабақтарға және коңференцияларға қатысуы керек.

Бөлімшедегі әр 25 - 30 орынға 1 пост тағайындалады. Медбике посты өзіне қатысты палаталардан алыс орналаспауы керек. Пост, ішінде ауру тарихтарын сактайтын бекітілетін жәшіктері бар столмен, медбикеге арналған кресломен, медикаменттерге және медициналық құрал-саймандарға арналған шкафпен, А және Б тізімдегі дәрілік препараттарды сактауға арналған сейфпен, тез бұзылатын дәрілік препараттарды сактайтын тоназытқышпен, дәрілік препараттарды тарататын қозғалмалы столмен, әртүрлі манипуляцияларды дайындауға арналған столмен, стол лампасы және телефонмен жабдықталған. Егер сейф болмаған жағдайда, медбике столының үстінде А және Б тізімдегі дәрілік препараттарды сактауға арналған шкафтар болады. Медбикенің жұмыс орны таза болуы керек. Столының үстінде палаталардан келетін сигнализация болады. Сонымен қатар, қолды жууға арналған раковина болуы керек. Егер бөлімшеде жеке егу бөлмесі болмаса, онда постта егуге арналған стол, стерильді материал, құрал-саймандары бар бикс болуы керек. Постта медикаменттері бар шыны шкаф болады. Шкафтың әрбір сөресінде «Ішке», «Сыртқа», «Инъекция» деген жазулары болуы керек. Аурухана тәртібіне байланысты медбике постынын жүмысы ұйымдастыры-лады:

Медбике жұмысынын негізгі бөлігі - кезекшілікті тапсыру болып табылады. Егер сменаға келмесе медбике өзінін постын тастап кетпеуі керек. Сменаға келген медбике кезекшілігін аяқтаған медбикемен палаталарды аралап, бөлімшенің санитарлык жағдайын тексеруі, ауыр жағдайдағы науқастарға аса көңіл бөлуі керек. Кезекшілікті тапсырып жатқан медбике, науқастар жағдайларындағы өзгерістер жөнінде хабарлайды. Дәрігер нұскауларын, оның орындалуын айтады. Келесі кезекшіліктегі орындалатын нұскауларды айтады. Кезекшілікті атқарған медбике келесі кезекшілікке келген медбикеге мыналарды тапсырады:

1. 
   Медициналык кұрал-саймандарды (шприцтер, термометрлер) және дәрілік препараттарды;
   
2. 
   А және Б тізімдердегі дәрілік препараттары бар сейфтің кілтін;
   
3. 
   Наркотикалық дәрілік препараттарды есепке алу және жұмсау журналына тапсырғаны және қабылдап алғаны жөнінде медбикелер кол кояды;
   

5. 
   Улы және күшті әсер ететін препаратгарды есепке алу журналын;
   
6. 
   Кезекшшкті тапсыру және кабылдап алу журналын;
   

Медбикелік кұжаттардың негізгі түрлері: ауру тарихының сыртқы беті, дәрігерлер тағайындаған нұскаулар егу және дене кызуын тіркеу парағы пориионник «наркотикалык дәрілік препараттарды есепке алу және жүмсау» журналы «кезекшілікті тапсыру және қабылдау» журналы.

Аурухана қызметкерлерінде ауыстыратын жеке жұмыс киімдері: халаттары, калпактары, ауыстыратын аяк-киім болуы керек. Олар жеке пікафтарда сақталады. Сонымен қатар, оларда ластанған кезде шұғыл ауыстыратын санитарлық киімдері болуы керек. Медбикелер әрбір науқасты қараудан немесе процедуралардан алдын,сонымең қатар бөлмелерді тазалағаннан кейін, төсектерді ауыстырғаннан, дәретханадан кейін қолдарын 2 қайтара сабынмен жуу қажет. ЕПМ тыс жерде жұмыс халаты және аяқ киіммен жүруге тиым салынады

Оларды:

• 
  Қандай да болмасын биологиялық сұйыктықпен катынаста болса;
  
• 
  Науқастың, медициналық қызметкерлердін терісі зақымданғанда;
  
• 
  Қан немесе басқа биологиялық сұйықтықтар мен ластанған медиииналық заттар, материалдармен жұмыс істеген кезде киеді.
  

Медбике қорғаныс киімдерін колдана отырьш, қасындағы заттарды, қолын, киімдерін ластамайтындай етіп дұрыс шеше білуі керек.

Қолды өңдеу- әлеуметтік (социалды), гигиеналық (қол ұшының дезинфекциясы) және хирургиялық (белгілі бір уакытгағы қол ұшының стерильділігі) болып, 3 деңгейге ажыратылады.

Жабдыктары: 1 рет қолданатын кір (сүйык) сабын, секундомері бар сағат, жылы ағынды су, лотоктағы стерильді салфеткалар, жеке сулгі (электр құрғаткыш).

Тақырып бойынша қажетті материалдарды дәптерге конспект ретінде жазып отыру.

1. Операция алдында хирург қолын өңдеуге арналған қандай дезинфекциялаушы кұралдарды колдана алады ?

1. 
   калий перманганатының ерітіндісі
   
2. 
   сулема ерітіндісі
   
3. 
   диоцид
   
4. 
   хлоргексидин биглюконаттын 0,5% спирттік ерітіндісі
   
5. 
   сутегінін аскын тотығы
   
6. 
   құмырсқы қышкылының ерітіндісі (первомур)
   
7. 
   фурациллин
   

А) 2,4,6 Б) 3,4,6 В) 1,6,7 Г) 2,5,6 Д) 3,6,7

2. Дұрыс сақтаудың шарттарын орындағанда хлорлы әктңн 10 % - тік ағартылған ерітіндісін қанша күн сактауға болады ?

1. 
   1-3
   
2. 
   5-7
   
3. 
   10-12
   
4. 
   14-15
   
5. 
   1-ай
   

1. хлорлы әктң 10%-тік ағартылған ерітіндісі және 10 литр су

2. хлорлы әктің 0,1 % - тік жұмыс ерітіндісі
Сәйкестіктерді табыңыз:

а) 100 мл хлорлы әктің 10 % - тік ерітіндісі және 10 литр су

б)1 кг хлорлы әк және 10 литр су

в) 100 г хлорлы әк және 1 литр су

г) 10 мл хлорлы әктің 10 % - тік ерітіндісі және 1 литр су

4. Бөлімшедегі бөлмелерді ылғалды тазалау қандай дезинфекциялаушы

1. 
   хлорлы әктің 10% - тік ерітіндісімен
   
2. 
   хлорлы әктің 2 % - тік ерітіндісімен
   
3. 
   0,5 % хлорамин ерітіндісімен
   
4. 
   3 % хлорамин ерітіндісімеи
   
5. 
   3 % кальций гипохлоридімен
   

2. 
   5. Палаталардын санитарлық тазалауы кай уақытта аякталуы керек?
   

2..9°°

2. 
   10.00
   

а) 1

в) 3

д) 5

2. 
   екі аптада бір рет
   
3. 
   аптасына бір рет
   
4. 
   аптасына екі рет
   
5. 
   кунделікті
   

2. 
   Аптасына бір рет егу кабинетіне жүргізілетін тазалау аталады......................;
   
3. 
   Егу кабинетін күнделікті тазалау жүргізіледі
   

1. 
   0,2 % хлорамин ерітіндісін
   
2. 
   10%хлорамин ерітіндісін
   
3. 
   1 % хлорамин ерітіндісін
   
4. 
   5 % хлорамин ерітіндісін
   

а) 10 литр су және 50 мл хлорлы әктін 10 % - тік ерітіндісі

б) 5 литр су және 5 л хлорлы эктін 10% -тік ерітіндісі

в) 10литр су және500мл хлорлы әктің 10 % - тік ерітіндісі

г) 7 литр су және 3 л хлорлы әктің 10 % - тік ерітіндісі

д) 10 литрсу және 1л хлорлы әктің 10%-тік ерітіндісі