~ Гидрохлортиазидтің жанама эффектісіне... жатады

| гипокалиемия, гиперкальциемия

| гиперкалиемия, гиперхлоремия

| гипернатриемия, гиповолемия

| метаболикалық ацидоз, гиперкалиемия

| гипокальциемия, гипернатриемия

| 4 – 5 күн

| 2 – 4 сағ

| 30 мин.

| 2 – 5 мин

| Зерттелмеген

| фуросемид

| гипотиазид

| диакарб

| спиронолактон

| индапамид

| фуросемид

| этакрин қышқылы

| гипотиазид

| диакарб

~ Сульфадиметоксинді қабылдамайтын науқастағы аллергиялық реакцияның болуы... байланысты.

| фуросемидке

| спиронолактонға

| маннитолға

| мочевинаға

| триамтеренға

| калий хлорид, глюкоза, инсулин

| глюкоза, натрий хлорид , кальций хлорид

| калий хлорид, натрий хлорид, инсулин

| кальций хлорид, инсулин, глюкоза

| глюкоза, инсулин, натрий хлорид.

| анаприлин

| сальбутамол

| адреналин

| изадрин

| атропин

| көбінесе бета1 - адренорецепторларды

| альфа және бета адренорецепторларды

| бета 1 және бета 2 адренорецепторларды

| көбінесе бета 2 адренорецепторларды

| альфа 1 және альфа 2 адренорецепторларды

| брадикардия

| бронхтардың тонусынын төмендеуі

| артериялық қысымның жоғарлауы

| ішек атониясы

| іш қатпасы

| гипертониялык аурулар

| жүректін жетіспеушілігі

| глаукома

| ринит

| гипотония

| резерпин

| празозин

| анаприлин

| изадрин

| альбутамол

| гипотензия және тахикардия

| гипотензия және брадикардия

| ішек тонусынын төмендеуі

| ішек моторикасының темендеуі

| бронх тонусынын жоғарлауы

| празозин

| фентоламин

| тропафен

| анаприлин

| мезатон

| брадикардия

| асқазан бездер секрециясының төмендеуі

| ішек моторикасының төмендеуі

| ОЖЖ тежелуі

| тахикардия

| лабеталол

| празозин

| метопролол

| фентоламин

| пропранолол

| анаприлин

| метопролол

| талинолол

| изадрин

| октадин

| празозин

| анаприлин

| верапамил

| дилтиазем

| надолол

| анаприлин

| нифедепин

| празозин

| верапамил

| фентоламин

| нифедепин

| празозин

| анаприлин

| фентоламин

| надолол

| апрессин

| каптоприл

| дихлотиазид

| эналаприл

| фуросемид

| каптоприл

| апрессин

| дихлотиазид

| натрий нитропуссиді

| атеналол

1. Дәрілік заттарды рационалды таңдауды үйрету.

2. Науқастарға препараттарды енгізудің тәсілін, дәрілік заттардың фармакокинетикалық және фармакодинамикалық ерекшеліктерін ескере отырып таңдау, оптимальды дозалау режимін анықтауды үйрету.

3. Дәрілік заттардың жанама әсерлерін ерте сатысында табу және болжауды үйрету.

1. Тамыр тонусына әсер етуші дәрілердің тиімділігін бағалау

2. Тамыр тонусына әсер етуші дәрілердің қауіпсіздігін бағалау

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтардағы жұмыс, пікірталас, ауызша сұрау, ситуациялық есептерді шешу, жұптасып жұмыс жасау, презентация, тест тапсырмаларын шешу.

6. Әдебиет:

Негізгі:

2. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в кардиологии, Шымкент, 2012г.

3. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в пульмонологии, Шымкент, 2012г.

4. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в ревматолологии, Шымкент, 2012г.

5. Орманов Н.Ж., Орманов Т.Н. Фармакотерапия болезней органов пищеварения Шымкент, 2013г.

6. Орманов Н.Ж., Орманов Т.Н. Асқорыту ағзалары ауруларының фармакотерапиясы Шымкент, 2013ж.

7. Белоусов Ю.Б., Моисеев В.С., Лепахин В.К. Клиническая фармакология и фармакотерапия (руководство для врачей), «Универсум», М., 1993г.

8. Клиническая фармакология (под редакцией В.Г. Кукеса, М.,2004г.)

Қосымша:

1. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Дәрілердің өзара әсерлесуінің жүктілік, бүйрек және бауыр жетіспеушілігіндегі жағдайы, Шымкент, 2013ж.

2. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакология кесте мен сызбада, Шымкент, 2011ж.

3. Орманов Т.Н. Дәрілердің өзара әсерлесуінің белсенділіктері,Шымкент, 2013ж.

4. Машковский М.Д. Лекарственные средства, М., Медицина, 2001 г.

5. Клинические рекомендации, основанные на доказательной медицине: Пер. с англ./Под ред. Ю.Л. Шевченко, В.И. Кулакова, Р.М. Хаитова.-2-е изд., испр.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2002.-1248с.

6. Лоуренс Д.Р., Бенит Т.Н. Клиническая фармакология. (перевод с английского в 2-х томах, М., Медицина, 2004 г.)

7. Михайлов И.Б. Клиническая фармакология.- СПб.-2004.

8. Қазақстан Республикасының өмірге маңызды және негізгі дәрілер тізімі, Астана 2006 ж.
7.Бақылау:

Ситуациялық есеп №1

52 жастағы Г. деген науқасқа жұмыс уақытында шақыру жасады. Қарағанда беті қызыл, терлеп тұр, науқас мазасызданған, басының, кеудесінің ауруына шағымданады, айқайлап сөйлейді (онда қиындықтар бар). Анамнезінде: ЖИА, стенокардия напряжения (10 жылдай). Қан қысымының жоғарылауы АҚ 180/95 мм рт. ст. Обьективті: ЖЖЖ 110 рет мин.ТЖ мин. 20 рет АД 210/140мм.рт.ст.

Сұрақтарға жауап беріңіз және тапсырманы орындаңыз:

1. Науқастың болжам диагнозы қандай?

2. Диагнозды толықтыруға қандай қосымша зерттеулер қажет?

3. Фельдшер 5 таблетка нитроглицерин ішке қабылдауға тағайындады, б/е 1,0 мл 1% димедрол және 2,0 мл 50% анальгин , содан соң басқа шақыруға кетті. Оның орнында сіз қалай көмек берер едіңіз?
Ситуациялық есеп №1

Науқас Н. 70 жастағы, ЖИА, стенокардиямен( напряжения и покоя), СЖЖ, фк ІІІ-ІY ауырады. Науқас ентігудің күшеюіне, ұйқысының, көңіл күйінің бұзылуына шағымданады. Қарағанда: айқын акрационоз, бауырының ұлғаюы, аяқтары ісінуі байқалады. Өкпесінде ылғал сырыл естіледі, АҚ 150/95 мм рт. ст., ЖЖЖ– мин. 90 рет, ТЖ- мин. 19-20 рет. Науқас антиангинальды терапия алуда.

Сұрақтарға жауап беріңіз және тапсырманы орындаңыз:

1. Науқастың жағдайын қалай бағалайсыз? Ол немен қауіпті?

2. Науқастың өмірінің сапасын қалай жоғарылатуға болады? Қандай препараттарды қолдануға болады?

Тестілік тапсырмалар

1 - нұсқа

1. Фентоламиннін әсерлеріне... жатады.

1. 
   гипотензия және тахикардия
   
2. 
   гипотензия және брадикардия
   
3. 
   ішек тонусынын төмендеуі
   
4. 
   ішек моторикасының темендеуі
   
5. 
   бронх тонусынын жоғарлауы
   

1. 
   празозин
   
2. 
   фентоламин
   
3. 
   тропафен
   
4. 
   анаприлин
   
5. 
   мезатон
   

1. 
   лабеталол
   
2. 
   празозин
   
3. 
   метопролол
   
4. 
   фентоламин
   
5. 
   пропранолол
   

1. 
   анаприлин
   
2. 
   метопролол
   
3. 
   талинолол
   
4. 
   изадрин
   
5. 
   октадин
   

1. 
   гипертониялык ауру
   
2. 
   жүрек аритмиялар
   
3. 
   ішек атониясы
   
4. 
   гипоацидті гастрит
   
5. 
   стенокардия
   

1. 
   көбінесе бета1 - адренорецепторларды
   
2. 
   альфа және бета адренорецепторларды
   
3. 
   бета 1 және бета 2 адренорецепторларды
   
4. 
   көбінесе бета 2 адренорецепторларды
   
5. 
   альфа 1 және альфа 2 адренорецепторларды
   

1. 
   брадикардия
   
2. 
   бронхтардың тонусынын төмендеуі
   
3. 
   артериялық қысымның жоғарлауы
   
4. 
   ішек атониясы
   
5. 
   іш қатпасы
   

1. 
   гипертониялык аурулар
   
2. 
   жүректін жетіспеушілігі
   
3. 
   глаукома
   
4. 
   ринит
   
5. 
   гипотония
   

1. 
   резерпин
   
2. 
   празозин
   
3. 
   анаприлин
   
4. 
   изадрин
   
5. 
   альбутамол
   

1. 
   2-3 аптада
   
2. 
   2-3 күнде
   
3. 
   5-8 күнде
   
4. 
   6-8 сағатта
   
5. 
   1-2 минутта
   

1. Жүрек жиырылуының күшімен санын көтереді.

2. Жүрек жиырылуын күшейтеді және санын азайтады.

3. Жүрек жиырылуының санын көбейтіп, күшін азайтады

4. Жүрек жиырылуының күшін және санын азайтады

5. Жүрек жұмысына әсер етпейді.

1. 
   β – адренорецептор блокаторлары.
   
2. 
   коринфар
   
3. 
   апрессин
   
4. 
   празозин
   
5. 
   АТФ ингибиторлары
   

1. 
   Пропранолол
   
2. 
   финоптин
   
3. 
   коринфар
   
4. 
   празазин
   
5. 
   каптоприл
   

1. 
   эналоприл
   
2. 
   клофелин
   
3. 
   дибазол
   
4. 
   фентоламин
   
5. 
   верапамил
   

1. 
   2-3 аптада
   
2. 
   2-3 күнде
   
3. 
   5-8 күнде
   
4. 
   6-8 сағатта
   
5. 
   1-2 минут
   

1. 
   гипертрофияның көбеюіне әкеледі.
   
2. 
   маңызды әсер етпейді
   
3. 
   әсері зерттелмеген
   
4. 
   гипертрофиямен төмендетуге
   
5. 
   миокардтың алдыңғы қабырға изомирленген гипертрофиясына әкеледі
   

1. 
   моэксиприл (моэкс)
   
2. 
   фозинокрил (моноприл)
   
3. 
   эналаприл (энан)
   
4. 
   каптоприл (капотен)
   
5. 
   периндокрил (престариум)
   

1. гипертиреоз

2. с-м. Рейно, алмасу ақсақтығы

3. бронх демікпесі

4. декомпенсирленген қант диабеті

5. айқын брадикардан (ЖСЖ<50 /мөн

1. 
   β- адреноблокаторларын
   
2. 
   кальций антогонистерін
   
3. 
   калий препараттарын
   
4. 
   тиазидтік диуретиктерді
   
5. 
   празозинді
   

1. 
   бисопролол
   
2. 
   пропранолол
   
3. 
   надолол
   
4. 
   окспренолол
   
5. 
   алпернолол
   

1. брадикарлар

2. бронх спазмасы

3. импотенция

4.жүкті жатырдың тоусының төмендеуі

5. Рейно ауруы

1 артериалды гипотензия

2. ерте босану

3.ауырлылық стенокардия

4. гипотиреоз

5. Атриовентрикулярлы блокада 3 сатысы

1. 
   β-блокаторлар
   
2. 
   кальций антогонистері
   
3. 
   клофелин
   
4. 
   каптоприл
   
5. 
   празозин
   

1. 
   кальций антагонистері
   
2. 
   тиазидтік диуретиктер
   
3. 
   β-блокаторлар
   
4. 
   АТФ-ингибиторлары
   
5. 
   симпатолитиктер (клофелин, резерпин)
   

1. 
   Допегит ( метилдофа)
   
2. 
   АТФ- ингибиторлары
   
3. 
   резерпин
   
4. 
   клофелин
   
5. 
   диуретиктер
   

1. 
   ацетазоламид (диакарб)
   
2. 
   спиронолактон (альдактон)
   
3. 
   фуросемид (лазинс)
   
4. 
   триамтерен
   
5. 
   маннитол
   

1. 
   2-3 аптада
   
2. 
   2-3 күнде
   
3. 
   5-8 күнде
   
4. 
   6-8 сағатта
   
5. 
   1-2 минутта
   

1. 
   гипертрофияның өсуіне әкеледі
   
2. 
   маңызды әсері жоқ
   
3. 
   әсері зерттелмеген
   
4. 
   гипертрофияның төмендеуіне әкеледі.
   
5. 
   Миокардтың алдыңғы қабырғасының изолирленген гипертрофиясына әкеледі:
   

1. 
   β- адренорецепторлардың блокадасымен
   
2. 
   миокардтың жиырылу функциясының төмендеуімен
   
3. 
   Синапстан кейінгі λ- адренорецепторлардың селективті блокадасымен
   
4. 
   электролит алмасуына әсер ету арқылы
   
5. 
   АТФ –ті ингибирлеумен
   

1. 
   нифедипин
   
2. 
   каптоприл
   
3. 
   верапамил
   
4. 
   анаприлин
   
5. 
   празозин
   

1. 2-3 аптада

2. 2-3 күнде

3. 5-8 күнде

4. 6-8 сағатта

5. 1-2 минутта

1. бисопролол

2. пропранолол

3. надолол

4.окспренолол

5. алпренолол

1. брадикардия

2. бронх демікпесі

3. импотенция

4. жүкті жатыр тонусының төмендеуі

5. Рейно ауруы, ауыспалы ақсаңдау

Аурудың түрі мен ауырлығына, пациенттің бүйрек пен бауырдың функционалдық жағдайына байланысты дозаны таңдау, курстық емнің ұзақтығы мен қолданудың жиілігін белгілеу.

4. Антибактериалды антибиотиктердің дәрілерді қолданудағы жанама әсерлерді, негізгі қолдану және қарсы көрсеткіштерін атаңыз.

5. Балалардағы қолдану ерекшелігі.

6. Жүктілік пен лактация кезінде қолданудың көрсеткіші.

Антибактериалды
1. Тақырыбы №9: Антибактериалды дәрілердің дозалау режимін таңдау, тағайындауды негіздеудің клинико-фармакологиялық ұстанымдары.

2. Мақсаты:

студенттерді фармакокинетика және фармакодинамика процесстерінің ерекшеліктерімен, дозалау режимімен, қарсы көрсеткіштерімен антибактериалды антибиотиктердің басқа дәрілік заттармен өзара әсерлесуімен таныстыру.

1. Антибактериалды дәрілерді тағайындау

2. Антибактериалды дәрілердің дозалау режимін таңдау

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтардағы жұмыс, пікірталас, ауызша сұрау, ситуациялық есептерді шешу, жұптасып жұмыс жасау, презентация, тест тапсырмаларын шешу.

6. Әдебиет:

Негізгі:

1. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия, 1-2 том Шымкент, 2012ж.

2. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в кардиологии, Шымкент, 2012г.

3. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в пульмонологии, Шымкент, 2012г.

4. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакотерапия в ревматолологии, Шымкент, 2012г.

5. Орманов Н.Ж., Орманов Т.Н. Фармакотерапия болезней органов пищеварения Шымкент, 2013г.

6. Орманов Н.Ж., Орманов Т.Н. Асқорыту ағзалары ауруларының фармакотерапиясы Шымкент, 2013ж.

7. Белоусов Ю.Б., Моисеев В.С., Лепахин В.К. Клиническая фармакология и фармакотерапия (руководство для врачей), «Универсум», М., 1993г.

8. Клиническая фармакология (под редакцией В.Г. Кукеса, М.,2004г.)

Қосымша:

1. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Дәрілердің өзара әсерлесуінің жүктілік, бүйрек және бауыр жетіспеушілігіндегі жағдайы, Шымкент, 2013ж.

2. Орманов Н.Ж., Орманова Л.Н. Фармакология кесте мен сызбада, Шымкент, 2011ж.

3. Орманов Т.Н. Дәрілердің өзара әсерлесуінің белсенділіктері,Шымкент, 2013ж.

4. Машковский М.Д. Лекарственные средства, М., Медицина, 2001г.

5. Клинические рекомендации, основанные на доказательной медицине: Пер. с англ./Под ред. Ю.Л. Шевченко, В.И. Кулакова, Р.М. Хаитова.-2-е изд., испр.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2002.-1248с.

6. Лоуренс Д.Р., Бенит Т.Н. Клиническая фармакология. (перевод с английского в 2-х томах, М., Медицина, 2004 г.)

7. Михайлов И.Б. Клиническая фармакология.- СПб.-2004.

8. Қазақстан Республикасының өмірге маңызды және негізгі дәрілер тізімі, Астана 2006 ж.
7. Бақылау:

Тест түріндегі сабаққа тапсырма

1. 
   Гематоэнцефальды тосқауылдан өтетін келесі антибиотиктер:
   
2. 
   ампициллин
   
3. 
   цефтриаксон
   
4. 
   левомицетин
   
5. 
   рифампицин
   
6. 
   цефазолин
   

2. 
   Антибиотиктерді қосарлана пайдаланғанда синергизм байқалады:
   

1. 
   пенициллиндер, аминогликозидтер, цефалоспориндер
   
2. 
   пенициллиндер, сульфаниламидтер
   
3. 
   метилксантин, тетрациклин
   
4. 
   макролидтер, азолдар
   
5. 
   пенициллиндер, тетрациклиндер
   

1. 
   жаңа макролидтер, фторхинолондар, тетрациклиндер
   
2. 
   пенициллиндер, цефалоспориндер, тетрациклиндер
   
3. 
   ацикловир, ванкомицин және макролидтер
   
4. 
   нистатин, клотримазол, пенициллин
   
5. 
   бисептол және эритромицин, гентамицин
   

4. 
   Жедел бактериальды менингитте эмпириялық терапияда қолданылады:
   

1. 
   цефтриаксон
   
2. 
   тетрациклин
   
3. 
   гентамицин
   
4. 
   эритромицин
   
5. 
   ванкомицини
   

4. 
   Аса ұзақ антибактериалды әсер ететән цефалоспориннің III ұрпағын ата:
   

1. 
   цефотаксим (клафторан)
   
2. 
   цефтриаксон (роцефин)
   
3. 
   цефтазидим (фортум)
   
4. 
   цефтизоксим (эпоцелин)
   
5. 
   цефоперазон (цефобид)
   

4. 
   Гематоэнфальдық барьерден жақсы өтетін антибактериалды препаратты көрсет:
   

1. 
   нитрофурандар
   
2. 
   макролидтер
   
3. 
   тетрациклиндер
   
4. 
   аминогликозидтер
   
5. 
   цефалоспориндер
   

4. 
   Жүктілік кезінде пайдалануға болатын антибиотик:
   

1. 
   сульфаниламидтер, пенициллиндер, монобактамдар
   
2. 
   сульфаниламидтер, макролидтер, тетрациклиндер
   
3. 
   пенициллиндер, цефалоспориндер, эритромициндер
   
4. 
   тетрациклиндер, цефалоспориндер, аминогликозидтер
   
5. 
   цефалоспориндер, пенициилиндер, тетрациклиндер.
   

4. 
   Тетрациклин тобы антибиотиктерін қай жастағы балаларға беруге болмайды:
   

1. 
   1 жасқа дейін
   
2. 
   5 жасқа дейін
   
3. 
   6 айға дейін
   
4. 
   3 жасқа дейін
   
5. 
   8-11 жасқа дейін
   

1. 
   цефотаксим (клафторан)
   
2. 
   цефтриаксон (роцефин)
   
3. 
   цефтазидим (фортум)
   
4. 
   цефтизоксим (эпоцелин)
   
5. 
   цефоперазон (цефобид)
   

2. 
   Гематоэнфальдық барьерден жақсы өтетін антибактериалды препаратты көрсет:
   

1. 
   нитрофурандар
   
2. 
   макролидтер
   
3. 
   тетрациклиндер
   
4. 
   аминогликозидтер
   
5. 
   цефалоспориндер
   
2. 
   Жүктілік кезінде пайдалануға болатын антибиотик:
   

1. 
   сульфаниламидтер, пенициллиндер, монобактамдар
   
2. 
   сульфаниламидтер, макролидтер, тетрациклиндер
   
3. 
   пенициллиндер, цефалоспориндер, эритромициндер
   
4. 
   тетрациклиндер, цефалоспориндер, аминогликозидтер
   
5. 
   цефалоспориндер, пенициилиндер, тетрациклиндер.
   

1. 
   ампициллин
   
2. 
   цефтриаксон
   
3. 
   левомицетин
   
4. 
   рифампицин
   
5. 
   цефазолин