Рентгендік сәуле шығару — электромагниттік толқындар шкаласында ультракүлгін сәуле шығарумен гамма сәуле шығырулардың арасында орналасқан, толқын ұзындығы 10−14 , 10−8 м. сәйкес келетін электромагниттік толқын. Рентгендік сәулелер мен гамма-сәулелер энергетикалық үлкен аймақпен бірін бірі жауып отырады. Рентген сәулесі мен гамма сәулелері де электромагниттік сәуле шығаруға жатады.Фотон энергиялары өзара эквивалентті.Терминологиялық атауының айырмашылығы:сәулелердің пайда болуының физикалық негізінде жатыр рентгендік сәулелер шығарылады, (атомдардағы немесе еркін электрондардың, ) гамма-сәуле шығару атом ядроларының қозу процестерінің нәтижесі девозбуждения атомных ядер.
Рентгендік сәулелер қатты үдетілген зарядталған бөлшектердің тежелуінен (тежелген сәуле шығару) пайда болады.Сонымен бірге молекулалар мен атомдардағы электрондық қабаттар арасында жоғары энергетикалық өтулер нәтижесінде пайда болуы мүмкін.Екі эффект те рентген түтікшелерінде пайдаланылады: Рентгендік түтікшедегі катодтан шығарылған электрондар анод пен катод арасындағы жоғары кернеулі потенциалдар айырмасы әсерінен үлкен жылдамдыққа дейін үдетіледі де анодпен соқтығысып, тежеледі.Нәтижесінде
анодта рентген сәулелері шығарылады.Бір мезгілде атомның ішкі электрондық қабаттарынан эпектрондар жұлып шығарылады.Электрондық қабаттардағы бос орындарға атомның басқа электрондары орналасады.. Бұл кезде сипаттамалық рентгендік сәулелер шығарылады.Бұл сәулелердің ерекшелігі, анод жасалған материалға және спектрдің энергиясына байланысты.Үдеу ,тежелу нәтижесінде электронның кинетикалық энергиясының бір пайызы ғана рентгендік сәуле шығаруға кетеді.қалған, 99 % энергия жылуға түрленеді..
Рентген cәулелері оптикалық мөлдір емес заттардан өте алады,әр түрлі заттарда жұтылуы бірдей емес.Рентген сәулесінің жұтылуы рентгендік суреттер алуда басты қасиет деп саналады. съёмке. Рентген сәулелерінің интенсивтілігі жұтылу қабатының қалыңдығына байланысты экспоненциальды кемиді: I=I0e-
kd,мұнда d — қабат қалыңдығы, коэффициент k , Z³λ³ шамасына тура
пропорционал Z — элементтің реттік номері, λ — толқын ұзындығы.Осыған қарап,реттік номері жоғары . что в слоях, состоящих из химиялық элементтер қабатында, рентген сәулесінің көп жұтылатынын аңғаруға болады.Мысалы, сүйек рентгенограммасында вское излучение будет поглощаться больше. Так, к примеру, при рентгенограмме костей, содержащих очень много соединений кальций қоспалары көп (Z=20) бөлігі басқа ұлпаларға қарағанда «анық»болып көрінеді.Себебі басқа ұлплардың элементтерінің кальциймен салыстырғанда төмен.Нәтижесінде рентгендік суреттерде сүйектің бейнесі ерекшеленіп көрінеді. (рентген сәулесінің жұтылу эффектісі).
Достарыңызбен бөлісу: |