ҚОРЫТЫНДЫ
Адам – әлеуметтік болмыс. Оның даралығы оның қызметінің барлық салаларында (еңбек, әлеуметтік, отбасылық және т.б.) ашылады, ол жаңа шешімдерді іздеумен және қабылдаумен байланысты қоғамның жаңаруымен тікелей байланысты, бұл қалыптасқан стереотиптерді жеңусіз, адамдардың әр түрлі салаларында еркін шығармашылықсыз мүмкін емес. Адам өмірінің мәні – қазақ философиясында осы дүниеде өз қабілеттерін жүзеге асыру және нәтижелерді кейінгі ұрпаққа жеткізу. Өмірдің мағынасын сипаттаудағы бастапқы ұғымдар: адам белсенді принцип ретінде; қоғам, әлеуметтік орта; нақты адам өмір сүретін және әрекет ететін әлем; яғни адам, қоғам, адам болмысының әлемі арасындағы негізгі диалектикалық қайшылықтар.
Адам мәселесі және оның мәні қазақ философиясының өзекті тақырыбы болып қала береді және осы қоғам мәдениетінің барлық элементтерімен өзара байланысты. Атап айтқанда, біріншіден, қоғамда жұмыс істейтін құндылықтар жүйесін көрсету керек; екіншіден, адамзаттың зияткерлік дамуын көрсететін әлемнің суреттері; үшіншіден, тарихи кезеңнің немесе дәуірдің белгілі бір бөлігіне тән ойлау тәсілінің өзіндік ерекшелігі мен негізгі ерекшеліктерін қамтитын ойлау стилі. Өмір мағынасының осы үш біріктіруші компоненті оның ерекше элементтері емес, керісінше оның барлық мазмұнына енеді.
ПАЙДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Бейсенов Қ.Ж. Қазақ топырағында қалыптасқан ғақмиятты ой кешу үрдістері – А.: 1994
2. Алтаев Ж. Философия және мәдениеттану: оқу құралы – 2-ші басылымы – А.: 2001 – 272 б.
3. Назарбаев Н.Ә. Тарих толқынында – Алматы
4. Нұрпейіс К. «Ұлттық рух» //Ақиқат, 2000, № 10, 3-9 б.
5. Қысқаша философия тарихы – А.: 1999 – 272 б.
6. ХХІ ғ. Ұлттық философияның көкжиегі көріне ме? //Ақиқат, 1998, №11, 12-20 б.
7. Орынбеков М. Ежелгі қазақтың дүниетанымы – А.: 1996, 168 б.
8. Өмірәлиев Қ. VІІІ – XII ғ. Көне түрік әдеби ескерткіштері – А.: 1985
9. Тұрғынбаев Ә.Х. Философия тарихы – А.: 2001 – 378 б.
Достарыңызбен бөлісу: |