Әдетте дене тесіктері бір-бірімен байланысқан цилиндрлік капиллярлар жүйесіне ұқсас (сурет. 4). Мұндай жүйе кеуек радиустарының шамаларын ажыратуды қарастыратыны анық.
Сурет. 4. Капиллярлық кеуекті дененің моделі: а) - капиллярлық кеуекті денені жалғыз жүйе ретінде елестетуге болады
сұйықтықтың бетіне ретсіз орналасқан цилиндрлік капиллярлар; б)көлбеу капиллярдағы сұйықтықтың көтерілу биіктігінің (17) теңдеуін шығаруға.
Кеуектердің радиус бойынша таралу заңы үлкен маңызға ие. Егер кеуектердің радиусы абсцисса осіне, ал ординат осіне қойылса
кеуектердің салыстырмалы үлесі -∆N/N, қисық ∆r
5 суретте көрсетілген көріністі қабылдайды.
5 сурет
Суретте қисықтың максимумы зерттелетін материалдағы ең ықтимал кеуек өлшеміне сәйкес келеді.
Капиллярлық кеуекті дененің тағы бір моделі бірдей радиустағы сфералық бөлшектер жүйесі болуы мүмкін (сурет. 6).
6 сурет
С фералық бөлшектер тығыз оралған кезде кеуекті денені құрайды. Қаптамаға байланысты кеуектерге түсетін көлемнің үлесі 7-ден 18% - ға дейінгі шаманы құрайды. Мұндай дисперсті жүйе-ось қисығы бар капиллярлық түтіктермен тесілген дене. Капиллярлардың үшбұрышты қимасы бар. Мұндай кеуекті жүйеде сұйықтықтың (судың) көтерілу биіктігі
яғни, бірдей радиустағы бір капиллярға қарағанда айтарлықтай жоғары. Бұл құмды топырақтармен, сүзгі қағазымен және терінің кейбір түрлерімен ылғалдың жақсы сіңуін түсіндіреді.
Капиллярлық кеуекті денелердің ерекшелігі-олардың беттеріндегі сұйықтық буының белсенді сіңуі. Сонымен, радиусы 𝑟 ≈ 10^-9 м, болатын белсендірілген көмір деп аталатын ең күшті абсорбер үшін капиллярлардың беткі қабаты 9 ∙ 10^5 − 1,5 ∙ 10^-6 м2/кг. . терінің сіңіру қабілеті шамамен 10^6 м2/кг. капиллярлардың бетінің ұлғаюымен капиллярлық кеуекті және кеуекті денелердің сіңіру қабілеті де өсетіні анық.
Сіңіру бетінің мөлшерін есептеу үшін бірқатар параметрлерді білу қажет, олардың ең маңыздысы CBT құрайтын капиллярлардың ең ықтимал мөлшері болып табылады.
Ұсынылған зертханалық жұмыста капиллярлардың мөлшерін және беттік керілу коэффициентін анықтау келесі әдістер арқылы жүзеге асырылады:
1. Таразы әдісі.
2. CBT сұйықтығының капиллярлық сіңуі бойынша.
3. Академик П. А. Ребиндер әдісі.
Достарыңызбен бөлісу: |