Республикасының білім жөне ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы
аспшггпрдыц корсстуімсн ані.іқпійды
жүктеу/скачать 2.34 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жүмыс бағдарламасы
- Жумысты орындау бойынша сілтемелср
- Ьяқмляу сүряктярм
аспшггпрдыц корсстуімсн ані.іқпійды УяЛГ - (1.4) Қателіктсрді нормалаганда белек нормалайды: а) нормалды делінетін кейбір белгілі бір жағдайларда болатын қателіктерді; б) вольтметрлердің көрсетуіне жиіліктің өсері. Өрбір айнымалы токтыц көрсетуші аспабы белгілі бір жиілікте немесе белгілі бір жиілік аумагында қолдануға есептелген. Сол шамалардың мөндері бойынша ток немесе кернеудің жиіліктерінің өзгеруі, көрсетулердің айқын өзгеруіне өкелді. Өлшенген токтың немесе кернеудің жиіліктерінін өзгеруі, жүйелері өр түрлі аспаптардың көрсетуіне өр түрлі өсер етеді. Бүл осерді табу үшін жиіліктік сипаттамаларын алады бүл аспап сілтемесінің ауытқуының (өлшеуіш шаманың өлшем бірлігінде немесе шкала бөліктерінде) өлшеуіш шаманың (ток немесе кернеу) нақты өзгермейтін мөні кезінде жиіліктен төуелділігі; в) вольтметр көрсеткішіне кернеу қисығының өсері. Ереже бойынша, кернеу қисығының түрі синусоидалы болса, вольтметрлердің айнымалы ток шкаласы айнымалы кернеудің нақты мөндерінде өлшемденеді. Электрмагниттік, электрдинамикалық жөне электрстатикалық вольтметрлерді өлшемдеуі кернеу қисығының түрі синусоидалы емес болса да өзінің мөнін сактайды, өйткені олар барлық жерде оның өсерлік монін көрсетеді. Әсерлік мәнді аспагггарға қарағанда, түзеткіш жөне электронды вольтметр, электронды детекторы бар вольтметр кернеу қисығының түрі синусоидалы болса ғана көрсетеді. Синусоидалы емес кернеу кезінде олардың көрсетуінде қателікгері болады, ол қателіктер кернеу қисығының түрі синусоидадан өзгерген сайын өседі. Сонда да кейбір жағдайларда бұл вольтметрлер синусоидалы емес кернеулерде пайдалануы мүмкін. Түзеткіш вольтметрдің керсетуі жүмсалған кернеудің орташа мөнімен анықталғандықтан, олардын көрсетулері бойынша жиіліктердің жіберілген ауқымда кернеу қисығының синусоидалы жөне синусоидалы емес түрлерінде олшенетін кернеудін ортаща Uopr мәнін анықтауға болады U (1.5) - К 1,11 4 J / мүнда U - вольтметр шкаласы бойынша есептеу, В; Kf- синусоида үшін форма коэффициент. Сөйкесінше, синусоидалы емес кернеуді амплитудалы детекторы бар электронды вольтметрмен өлшесе, онда өлшенетін кернеудің амплитудалы Um мөнін мына формуламен анықтауға болады Um — Ux.^2, (1.6) Бір уақытта үш вольтметрмен, яғни электромагниттік немесе •ілектродинамикалық, түзеткіш жөне электронды вольтметрлермен синусоидалы емес кернеуді елшеп, олардың керсетулері арқылы олшенетін кернеудің форма коэффициентің жөне амплитудалық коэффициентін есептеуге болады. Кернеудің нақгы, өсер етуші мөні мынаған тең UHJ-m.
К = = (1.10) U U г) қуатгы аспаптармен өзіндік тұтынуы. Аспаптарды кез келген өлшемдер үшін таңдағанда аспаптың қуат тұтынулығын білу керек.Аспаптармен тұгынатын қуат жоғары болған сайын, онда өлшеуіш аспапты қосқан кезіңдегі өлшемдер жүргізілетін тізбекгің режимі де соғүрлым өзгеріп отырады. Аз қуатты тізбектердегі жөне электронды тізбектердегі кернеуді өлшеген кезде бұл ерекше маңызды болады. Сонымен бірге, аспаптармен тұтынатын қуат неғүрлым жоғары болса, онда өлшеуіш тізбектің қосалқы элементгері (шунттар, қосымша кедергілер, өлшеуіш трансформаторлар жене т.б.) одан да үлкен қуатқа есептелуі керек.Амперметрлер мен вольтметрлердің өзіндік тұтынуы амперметрлер үшін номиналды токпен, ал вольтметрлер үшін номиналды кернеумен сипатталады. Токтың толық ауытқуын өлшеу үшін вольтметрмен бірге іізбектей амперметрді қосады жөне вольтметр қысқыштарындағы номиналды кернеу кезінде вольтметр арқылы өтетін /„ тогын олшейді. Сонда вольтметр тұтынатын қуаты (Вт) тең P = UH-IH . (1.11) Ііүдан вольтметрдің толық кедергісі былай анықталады =~Г~- 0-12) Егер өлшемдер f=50 Гц жиілігінде жүргізілсе, онда ілсктростатикалық жөне электрондық жүйелерден басқа барлық нольтметрлер жүйелері үпгін z=r деп есептеуге болады және сонда номиналды кернеудің бір вольтқа кедергісі [Ом/м] тең болады V 1 —. (1.13) ин Ін Амперметрлердің өзіндік тұтынуын анықтау үшін, номиналды іок кезінде милливольтметрмен оның қысқыштарындағы кернеуді плшийді. Егер, вольтметр кедергісі өте үлкен болып токтың толық пуытқуының тікелей өлшеуі қиындық туғыздырса (мысалы түзеткіш тпіі.гметрлерде), онда кедергію өлшеудің келесі едісін қолданады: in hi 1.1 метрмен тізбектеп кедергілер г жинағьш қосады. Алдымен кедергілер жинағын г=0 қойып, шкаланың екінші <нп|ггсында вольтметрдегі кернеуді номиналды Ui меніне дейін нічсрсді.Өрі қарай, вольтметр кез келген кернеудің аз мөнін U2көрсеткенше, ксдергілср жинагынмц ксдсргісім орі карай үлкейтеді. Егер, кедергілер жипагыпыц кедергісі г„ тсц болса, онда вольтметрдің кедергісі (Ом)
(1.14) к ЯЩ-Щ Өге аз тұтынушы қүралдарында, мысалы электронды вольтметрлерде, кіріс кедергісі жөне түгынуы кіріс сыимдылығымен анықталады жене айнымалы өлшеуіш кернеуден теуелді болады. Электронды вольтметрлерде кедергілер кернеудің кіріс бөлгішінің кедергісімен (0,5... 10 мОм шамасында) немесе амплитудалы детекторы бар вольтметрлерде, сол детектордьщ жүктемесінің кедергісімен (1...5 мОм шамасында) анықталады.
Ескерту: Амперметр жене ваттметрдің тексеру өдістемесі вольтметрдің тексеру өдістемесіне сойкес.
Вольтмстрдің тскссруін жүргізу. Берілген жүмыста қалқанды электрмагнитті вольтметрдің (эм) тексеруі жүргізіледі.Тексеру алдында тексерілетін аспаптың сыртқы қарауын жүргізу қпжет жөне қателіктерге немесе аспаптың өрі қарай бұзылуына окелетін кейбір механикалық бұзылулардың жоқтығына көз жеткізу қажет. Үлгілі құрал (PV0) ретінде алып жүретін электрдинамикалық (эд) вольтметр қолданылады.Вольтметрлер реттеуші автотрансформаторлар арқылы торапка қосылады 1.1 суреттегі схема бойынша.
t
І.ісурет- Вольтметрді косу схемасы Бұдан кейін, меңзердің кейбір шкала нуктелерінде гибиндыктардың түзетілмегенінен жөне т.б. себептерден “сырғып” і .і імауына көз жеткізу керек. Ол үшін автотрансформатормен ретгей кп.ірып аспагггы кернеуге қосады, кернеуді біркелкі минималдыдан шімішалдыға жөне керісінше ауыстырады. Содан кейін кұралды 15 минут өлшеуіш шаманың номиналды мшаінс сөйкес тогымен қыздырады, одан кейін кернеуді қосып ■ і иеменің нөлдік белгіде тұрғандығын тексереді, егер олай болмаса мірректормен нөлдік белгіге қояды жөне тексеруге кіріседі. Зерттеліп жатқан аспаптың сілтемесін тізбектеп, алдымен •чшісуіш шамаиың нөлден номиналды мөнге дейін өсуін, ал соданкейін сол нүктелер бойымсн номиналды моннен нелге дейін азайтып шкаланың сан жазылған барлық белгілеріне қояды. Үлгілі аспап бойынша осы нүктелер үшін өлшеуіш шаманын нақты мөнін анықтайды. Тексеру кезінде меңзердің өр белгісіне жатық жөне бір жақтан ғана келгенің қарап отыру керек. Барлық тексерілген нүктелер үшін алынған абсолют қателіктің өр қос үлкен менін алып өр тексерілген нүктелер үшін абсолют жөне келтірілген қателіктерді есептейді. Барлык, тексеріліп жатқан нүктелер үшін көрсетудің вариацияларын есептейді.
-
R - жүктеменің кедергісі; РАо - үлгілі амперметр; РА, - тексерілетін амперметр. сурет - Амперметрдің тексеру схемасы
Ьяқмляу сүряктярм 1 Электрөлшеуііп аспаіпардын жуйелері. Жұмыс принципі. Шкала тендеуініц қортындысы. Жстістіктері мен кемшіліктері.
I ? сурет - Ватгметрдің тексеру схемасы К- жүктеменің кедергісі ; PW0 - үлгілі ваттметр; 1’Wi, - тексерілетін ваттметр .2 Зертханалық жүмыс жүктеу/скачать 2.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||
