Республикасының білім жөне ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы



жүктеу/скачать 2.34 Mb.
бет5/12
Дата17.06.2016
өлшемі2.34 Mb.
#141441
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

Жұмыс бағдарламасы

  1. Эксперименталды қондырғьгның, аппарат, аспап жөне т.б.
    *у|и.иіі і.іларымен танысу жөне сынақ хаттамасына оның техникалық
    ■ иии     11 имііларын жазып алу.

I I цч і«'і'і - Сынақ қорытындылары

^ А» миитыц

Аспаптьщ

Жүйенің

Токтың

Дәлдік

шилуы

номиналды

шартты

түрі

класы




мәндері

белгіленуі























( 1,2 (3.2 сурет) сызбаны жинап, тізбектегі куатты өлшеу.
t t 1 (3.3 сурет) сызбаны жинап, тізбектегі қуатты өлшеу.
• 1.4 (3.4 сурет) сызбаны жинап, тізбектегі куатты өлшеу.
|Л5 (1.5 сурет) сызбаны жинап, тізбектегі куатты елшеу.Бақылау сұрақтары

  1. Электродинамикалық жүйелі ватметрдің жұмыс принципі.

  2. Үшфазалық ток тізбегінде актив қуат қалай өлшенеді?

  3. Бір аспап өдісі.

  4. Екі аспаптар өдісі.

  5. Үш аспаптар өдісі.

  6. Біркелкі жүктеме кезінде, актив энергияның бірфазалық
    ваттметрімен     реактив қуатгы қалайша елшеуге болады?

  7. Актив энергияның бірфазалык санауышымен реактив
    энергияны калай өлшеуге болады?

Актив қуатгың амперметр, вольтметр жене ваттметр
кемегімен реактив қуатты қалай өлшеуге болады?4 ісртханалық жұмыс

  1. Тұрақты токтағы кедергіні өлшеу

Жұмыс мақсаты: екі аспаптарды қолдану төсілімен тұрақты

  • и і и і,і кіші жөне үлкен кедергілерді өлшеу.

  1. Негізгі мәліметтер

Олшенетін кедергінің шамасына жөне қандай жағдайда,керекті
і" ндімісн өлшеу гесілдерін таңдап, соған сөйкес келетін өлшеу
цнііііри і іарын алу керек.

Іс жүзінде өр түрлі кедергілерді елшеуге тура келеді.
Мі.н ііні.і Ом-ның миллиондаған бөлігіндей (сымньщ меншікті
► и ім и hi, контактының кедергісін) немесе Ом-ның 1014 оданда көп
(цциіііұн.іма кедергісін елшегенде).

Днлдеп өлшеу талаптарыда ер түрлі. Мысалы: орауыштың
»Мі»|н и in олшегенде. Қателік пайызы ондык белігінен аспауы керек,
*ң пышіуішма кедергісін елшегенде қателік 10-20% пайыз шамасында

'ІиІя/ІЫ,

Лкіиіігі кедергіні өлшегенде, ылғалдылығы жоғары болатып

  • |Иі.іл огкі ігіштіктерден басқа тұрақты тоқты қолданады.Түрақты
    іч*іі.і ічшдііну өте сезімтал және дел өлшейтін магнитэлектрлік
    • («►и и ііиптарды, потенциометрлерді және т.б. қолдануға
    і,иц    и in. Гісреді.

I ү|шкты тоқтағы активті кедергіні өлшеудің екі тәсілі бар:

• ) гі.іріай өлшеп нақты бағалау тесілі;

П) Пгпгіііі шамамен салыстыру тесілі.


  1. Жанама өлшеу. Кедергіні өлшегенде екі төсіл
    қолданылады:

а) бір аспаппен өлшеу тесілі (влшейтін кедергінің шамасына
қарай вольтметрмен немесе амперметрмен);

б) екі аспаппен өлшеу төсілі (вольтметр жене амперметр).

  1. Кедергіні бір аспаппен өлшеу төсілі. Аспаптың кедергісін
    біле отырып, белгісіз кедергіні бір аспап төсілімен өлшеуге     болады.

  2. Вольтметр төсілі. Белгісіз кедергіні, вольтметрмен
    өлшеу схемасы 4.1 суретінде берілген. П ауыстырып қосқыпггы «1»
    қалпына тұйықтаған кезде     U = t/, (U -вольтметрдің көрсетуі).




Ауыстырып қоскыпггы 2-ге қойғанда вольтметр керсеткені
Кирхгоф заңымен анықталады


(4.1)


К

U, =и

Қ + К

Теңдеулер жүйесін шеше отырып мынаны табамыз
(4.2)



мүнда Rx -вольтметр кедергісі, Ом.

1>ул төсілдің қателігі аз болады өйткені ток көзінің кедергісі өте

ТоҚ кезінің ішкі кедергісі гіаікөп болса, онда оньщ кернеуі
1 ~ I I ' гт қоскыштьщ 1 жене 2 жағдайында тең болмайды.

-1.2.4 Амперметр төсілі. Бұл төсілмен белгісіз кедергіні Ri өлшеу
• •■Min і.і 4.2 суретінде орын басу төсілін іске асырады. Егер
ii.ipun қосқыш «1» тұрса амперметрдің көрсеткіші мына
I. |.м\ ішмсіі анықталады

I lisp ііуыстырып қоскыш «2» тұрса амперметрдің көрсеткені
імм« формуііамен анықталады


(4.4)


12 = —,

Rx+Ra


(4.5)


Rx^^(R, + Ra)-Ra.
2U Uх + UA — Uх + / • Ra', I - IX’ (4-7)



мүпда Ra - амперметр кедергісі, Ом.

  1. сурет - Белгісіз кедергіні өяшеу схемасы

Егер Ro кедергісін магазин түрінде келтірсе, оның кемегімен Іі
жене І2 токтарын теңестірсе, онда: Rx = Ro болады.

  1. Кедергіні екі аспап төсілімен өлшеу. Тізбек бөлігі үшін Ом

заңы

Rx = (4.6)

Jx

U% -Rx кедергісінде Іх тоғыныц өсерінен кернеу кемуі, В.

Сондықтан, ең оңайы амперметр жене вольтметр көмегімен
өлшеу.

Бұл схеманың артықшылығы өлшейтін кедергіден қолдану
кезіндегідей тоқты өткізуге болады, бұл кедергілерді өлшегенде өто
маңызды, өйткені кедергінің мөні токтан төуелді. Аспаптарды
қосудың екі түрі бар, оладың принципиалды схемалары 4.3 жөне 4.4
суреттерінде корсетілген.Оларды 4.3 суретінде көрсетілген схем»
бойынша өлшесе аспаптар мынаны көрсетеді




■I I сурет - Аспаптарды қосу төсілі

Іігр бірінші қатынасты екінші қатынасқа бөлсек өлшеген
Й»|«і tinм жуық мәнін ғана табамыз


ii.ii м.і қателігі


п — ^2L х 100% = х 100% . (4.11)

Кб қ*



Бұдан керінетіні RX»RA шарты жақсы орындалса, соғұрлым

қателік аз болады.

Сондықтан 4.3 суретіндегі схемамен үлкен кедергілер өлшенеді.

Салыстырмалы қателік мына формуламен есегггелуі мүмкін

І.ул жағдайда жақындаған мөні тең болады


Uv



К»
uv

- Ry


қ. + ^ ■ (4Л5)


UX + Ux

Ra Ry

Ну вольтметр кедергісі, Ом.

I I I 5) өрнегінен өлшеген кедергінің нақты мөні шығад

ы


(4.12)
ZD //


(4.16)


= x

Rv - R


/l«y и жағдайда өлшеудің абсолютгік қатесі
мүнда рц иPj -сейкес аспаптардың қатысты қателіктері, олар
келесі формулалар арқылы анықталады



R2

(4.17)
*Ry = R\ - R_ = ~


Jl

(4.13)1

Pt =jl„,

им iгысты қателік

мүнда jL, и j, - аспаптардың класына сай берілгсн

вольтметрдің, амперметрдің өлшегендегі қателіктері;

1Н и Uн - амперметр мен вольтметрдің елшеу шектері, ЛЛ

(4.12) формуласынан шығатыны, өлшеу дөлдігі аспаптың доЖШИ’*!) ЖІ,не (418) катынасынан шығатыны мынау: егер Rx <

өлшеуінен төуелді. *4?*“ тш ы сақталса, соғүрлым әлшеу дөлдігі жоғары болады.

Схема бойынша өлшегенде (4.4 суретіндегі) аспаптардыи РШыісгин (4.4 суретіндегі) схемамен кіші мәнді кедергілерді

'«ЙНІ

керсетулері

!♦»*• міц 11 і хсмадағы сияқты өлшеудің қатысты қателігін мына
и 11 і імсйміз

P = x 100% = --—2l_ x i00o/0

(4.18)

R„

+ Rv

Чл

Rv

(4.І4І

U = Uх‘, I — Iх ~

жүктеу/скачать 2.34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет