Республикасының білім жөне ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы



бет7/12
Дата17.06.2016
өлшемі2.34 Mb.
#141441
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

Жұмыс багдарламасы

  1. Электронды осциллографты колдану төртібімен және
    тұтқалардың атқаратын қызметімеп танысу.


  2. Осциллографтың сезімталдыгын аныктау.

  3. Оқытушымен бсрілген синусоидалық кернеудің

амплитудасын, жиілігін олшеу.Опыц нақты монін есептеп шығару.

Синусоидалы кернеудің нақты мөнінің қателігін
осциллографпен багалау. Нақты мәні ретінде осциллографка
параллел қосылған үлгілік вольтметрдің көрсеткенін алу керек.Есеп мазмұны

  1. Жүмыс мақсаты.

  2. Осциллографтың блок схемасы.

  3. Есептелген жөне елшенген мөндердің кестесі.

  4. Жұмыс формулалары.

  5. Жұмыс қорытындылары.

Бақылау сұрақтары

  1. Электронды осциллографтың қарапайым схемасы жене оның
    басты бвліктерінің атқаратын қызметі.


  2. Электронды - сөулелік түтікшенің жұмыс істеу принципі
    жене оның құрылысы.

  3. Электронды осциллографтың сезімталдығын қалай анықтауға
    болады?

  4. Электронды осциллографтың белгісіз кернеуін калай өлшеуге
    болады?

  5. Электронды осциллографпен зертгейтін кернеудің мерзімі мен
    ілігін қалай өлшеу керек?


Электронды осциллографтың негізгі сипаттамалары.Зертханалық жұмыс

  1. Электрондық осцилографты қолдану

Жұмыс мақсаты: Сигналдың нараметрлерін өлшегенде

осциллографпен жүмыс істеу дағдыларын алу.

  1. Басты моліметтер

Электронды - сөулелік осцилпографтар (ЭО) мерзімді жөне
мерзімді емес кернеулердің қисық түрлерін бақылау үшін кең
қолданылады, сонымен қатар тоқтыц, ксрнеудің, фазаның, жылжу
бұрышының, жиіліктің,
импульс сигналының параметрлерін және т.б.
өлшегенде қолданылады. Осцилографтың маңыздысы болып кең
жиілік
диапазоны, жоғары сезімділігі жоне үлкен кіріс кедергісі
болып табылады. Кез-келгсн ЭО-нын жүмыс негізінде (ЭСТ)
экранынан алынған зерггслулі сипіалдарды корінетін бейнеге жеткізу.


Осциллографтыц басты сипатгамасы мыналар: сезімталдығы
(мм/В, дел/В) - ЭСҚ экранындағы соулсніц
і орнын өзгертуінің, осы
өзгертуді тудырған кірме ксрнсудің амплитудасына қатынасы
U




Сезімталдык каналдың У беру коэффициентімен жөне ЭСҚ
ссзімталдығымен анықталады:


  • өткізу жолағы - жиіліктіц жайылған спектрін аспап
    амплитудасын азайтпай әткізу бөлігін айтады;


  • амплитуданы өлшегендегі қателік негізінен күшейткіштін
    және ЭСҚ -ның сызықты емес бүрмалауынан
    болады;


- уақытгы жөне жиілікті өлшегендегі қателік анықтамалары дөл
орналаспаудан және жиілік генераторындағы белгінің біркелкі
еместігінен жөне де кванттаумен, яғни шын экрандағы белгілердің
саны шектелген болғанда.

  1. Жұмыс багдарламасы

ЭО-ның тұтқаларының (пернелер) қызметімен жөне нұсқаумен
танысу:


  1. ЭО-ның сезімталдығын табу.

  2. ЭО тез жұмыс істеуін табу.

  3. 4” қысқыштарындағы кернеуді өлшеу.

  4. Еі өдіспен “1” қысқышындағы fx жиілігін өлшеу:

а) Ткелей ЭО-мен;

б) Лиссажу фигуралары өдісімен.

  1. Лиссажу фигуралары өдісімен табылған fx мөнін нақты деп
    алып, ЭО жиілігін өлшеуінің қатысты кателігін есеіггеу.


  2. 1” қысқышындағы U кернеудің тұрақты құрамының
    шамасын өлшеу.


  3. U амплитудасын өлшеу жене “2” кысқыштарында ара
    төрізді кернеудің периодын
    есептеу (зертханалық стендггі қара).

  4. 3” қысқыштарындағы импульсті кернеудің
    параметрлерін өлшеу (
    импульс ұзақтылығын, үзіліс ұзақтылығын,
    амплитудасын, импульс күрделілігін).

    1. Жұмыс жасау бойынша сілтемелер

      1. Кернеулерді есептеу.

Кернеулерді есептеу үшін мынаны жасау керек:
а) « kt) 1МГ2 ЗОрҒ» үхіиыкқн чсрттеу сигналын “4”

клеммаларының бір арнасынанан жібсрсмі і,

б) күшейткіштін жүмыс төртібінің ауыстырып қосқышын
керекті арнаға қою;


в) бейне амплитудасы 6 бөлік болу үшін, «U/БӨЛ» ауыстырып
қосқыш шамасын қоямыз;


г) '1 /'v/ ауыстырып косқышын қалпына

қоямыз;

д) «деңгей» тұтқасымен тұрақты бейне қоямыз, «УАҚЫТ/БӨЛ»
ауыстырып қосқышын зсрттслулі сигналдардың бірнеше мерзімдерін
байқау үшін қалпына қоямыз;


е) көлденең ауытқуының амплитуда тербелу шегін шеткі

нүктелері арасындағы Уі болікті өлшейміз. «V» түтқасы шеткі
оң жақ қалпында
болу керек;

ж ) «U/БӨЛ» ауыстырып қосқыштың шамасын елшеу
қашықтығына кебейтеміз;


з) 8.1 кестесіне мәліметтерін еңгіземіз.

      1. Тікелей ЭО-ның үзақтығын ( мерзімін) жөне жиілігіиі
        өлшеу. Оның нүктелері арасындағы сигналдын үзактығын елшеу үпіін
        келесіні істеу керек:


а) « Ө 1МП ЗОрҒ» үяшыққа зерттеу сигналын “I"
клеммаларының бір араналарынан жібереміз;


б) бейне амплитудасы б бөлік болу үшін, «ІГ/БӨЛ» ауыстырып
қосқыш шамасын қоямыз;в) «УАҚЫТ/БӨЛ» ауыстырып қосқыш шамасын, елшеу
нүктелері арасындағы арақашықтық шамасы 10 бөліктен аз болмауы
керек
етіп қоямыз;

г) «деңгей» тұтқасымен тұрақты бейнеге қоямыз;

д) сигналдың бір Т мерзімінің үзақтыгын елшейміз;

е) «УАҚЫТ/БӨЛ» ауыстырып косқыштың шамасын өлшеу
Іқашықтығына кебейтеміз;


ж) сигналдың жилігін келесі формуламен есептеу

1


(8.2)


/(*) = :

з) 8.2 кестесіне елшенген жөне есептелген шамаларды еңгіземіз.
в.2 кесте -
Есептелген, елшенген мөндер

Өлшеу нөтижелері

Есептеу нөтижелері

! Т, бел

УАҚЫТ/БӨЛ

/r\ce* 1

Т, сек

fx’Cex'

г,%






















      1. Лиссажу фигурлары өдісімен /х жилігін өлшеу. Лиссажу
        Иди імен
        fx жнілігін өлшеу үшін келесіні істеу керек:

а) бір арнадан -0 1MQ ЗОрҒ» үяшыққа “1” клемманың
іимшлмн жібу;


б) ГЗ — 117 генераторының шықпаларынан X шығуына сигнал
• Иігрсміз;

и) синхронизацияның ауыстырып қоскышын «X» калпына
••■ямі.п;


I') бейнені экранның шегіне төн «U/БӨЛ» тұтқасымен
цтшшмыз;
д) ГЗ — 117 тұтқасын айналдыруымен экранда эллипстің пайди
болуына
жеткіземіз. ГЗ -117 түтқасымен эллипсті айналдырғандп,
эллипстің
экранда жылжымайтын қалпына жеткіземіз;

з) ЭО жиілігін елшеудің қатысты қателігін келесі формуламсм
есептейді




(8.3)

и) өлшенген жөне есептелген нәтижелерді 8.2 кестесіне еңгізеді,

      1. Соқпалы кернеудің тұрақты қүрамын өлшеу. U - ді өлшеу
        үшін мынаны істеу керек:


а) арнаның біреуіне “1” клеммасынан сигнал жіберу;

б) амплитуда бір бөліктен кеп болмауы үшін ”£// БӨЛ"

ауыстырып қосқышын сондай жағдайға қою;

\ /"V/ і ,

в) ауыстырып қосқышын қалпына қою

керек;




ауыстырып қосқышын ' ^ қалпына қом

керек;

д) бөліктерде сигналдын ду ығысу шамасын өлшеу;

е) д_у өлшенген мәнін “ U/БӨЛ” ауыстырып қосқышынын
көрсетуіне көбейтіп есептеу;


ж) өлшенген жөне есептелген нетижелерді 8.3 кестесіне еңгізу.


І.З кесте - Есептелген, өлшенген мәндер

Элшеулер нетижелері

Есептеулер нөтижелері

Ү, бөл

[// БӨЛ”

и„,в










      1. Ара төрізді кернеудің Ua амплитудасын жене Та периодын

елшеу. Өлшеу үшін мынаны істеу керек:

а) арпаның біреуіне “2 “клеммасынан сигнал жіберу;

б) ара төрізді кернеудің бірнеше мерзімдерін қалыптастыру;

в) 1 пунктіне сөйкес ара төрізді кернеудің амплитудасын өлшеп
септеу;


г) 2 пунктіне сейкес Та ара мерзімін елшеп есептеу;

д) өлшенген жене есептелген нөтижелерді 8.4 кестесіне еңгізу.

8.4 кесте - Есептелген, өлшенген мөндер

Өлшеулер нетижелері

Есептеулер

нөтижелері

1Ү2, бөл

г7/БӨЛ”

Т„, бел

Уақыт/бөл

Ua

та






















      1. Импульстардың параметрлерін өлшеу. Өлшеу үшін
        мынаны істеу керек:


а) арнаның біреуіне “3” клеммасынан импульсті сигнал жіберу;

б) экранда “УАҚЫТ/БӨЛ” ауыстырып қосқышымен екіден кеп
емес
импульс қою;

в) 2 пунктіне сөйкес импульстар арасындағы tr үзіліс ұзақтығын

елшеп есептеу;Ra - амперметрдін кедергісін [Ом] анықтайтын формуласы

Ra=~, (4-29)

мұнда Ін aUH -тоқпен кернеудің номиналды мөні қолданылған
шкаладағы өлшеу шегіне тең
болады.

Абсолютгік қателік мына формуламен есептеледі

*R, = R'X-R*. (4.30)

Есептеуден шықкандарды 4.2 кестесіне еңгізу керек


4.2 кестесі - Есептеу нетижелері
Төжрибе



R'x

R"x




Rx6

Rxap

A Rt

1

2

3



















1

2

3




















Өлшейтін кедергінін шындыққа жақын мөнін, сенімд
мүмкіндігін Р = 0,9
мына формуламен есептейді

^ХМ(Б)- = ^ХОРМ(Б) ‘ (4-^1
мүнда{„- Стьюдент коэффициент^ оның мөні 4.3 кестесінен
бцляды;


6А- арифметикалық орташаның квадратталған орташа


8а~

(4.32)
Ж

»(«-!

)

чуиди І — ~~^хпр - өлшеу қортындысыньщ кездейсоқ

н «мы;

Rxm(6) - і-иіі өлшеудің корытындысы;


п - елшеу саны.

В|| МСТссі — Стьюдент коэффициенті
»btlliny
МИМ

0,9

0,95

0,98

0,99

0,999

}

6,3

12,7

31,8

63,7

63,6

1

2,9

4,3

7,0

9,9

31,6

4

2,4

3,2

4,5

5,8

12,9

1

2,1

2,8

3,7

4,6

8,6


Бақылау сұрақтары

I |няммпр тесілімен белгісіз Rx кедергіні қалай өлшейді ?
0ЯШ, фм|>м\ um ын шығару).

* \иіі.гм, іртесілімен белгісіз/^ кедерпні қалай өлшейді ?
ЙШ, ф|і|імуііпі і.іи шығару)

. Екі аспаптар төсілімен белгісіз кедергіні Rx қалай өлшейді ?

  1. Кернеу мен токты өлшегендегі қатысты қателікті қалай
    анықтайды?


Екі аспаптар төсілімен кедергіні өлшегенде қателік қандай
құрамдардан қосылады?
VI <>те үлкен кедергіні және кабель оқшауламасының
»і і> |и
It ln олшеу

Жумыс максаты: Үлкен кедергіні өлшеу ерекшеліктерімен
• «жыі
у. мегомметр және терраомметр аспаптарының күрлысымен,
«умі.іі ісгсу принципімен танысып жөне
осы аспаптармен кабель
*нт\ пімасының кедергісін өлшеп үйрену.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет