237
Мектеп жасына дейінгі оқытуға қатысты бірқатар теориялық және практикалық сұрақтар Н.К. Крупскаяның еңбектерінде қарастырылады. Мектеп жасына дейінгі оқыту баланың білім алу құқығына, яғни қоршаған әлемді тануға құқық, ой өрісінің кеңейтуіне, білім жинауына кепілдік беруі қажет деп санаған. Осыған байланысты ол балабақшаға арналған бағдарламаны құрудың көптеген құнды да нақты ұсыныстарын айтқан болатын.
1950 жылы мектеп жасына дейінгі оқытудың теориялық
негіздерін, мән-мағынасын, әдістемелерін терең эксперименталды түрде дайындау басталды. Бұл зерттеулерді А.П. Усова басқарды. Оның еңбектерінде зерттеуден алынған мағлұматтар талданады. Мектеп жасына дейінгі дидактика білім беру, оқыту және тәрбие жұмыстарының бірлігі ретінде мектеп жасына дейінгі оқыту қызметтері туралы ережелермен, арнайы ұйымдастырған оқыту жағдайларындағы балалардың іс-әрекетінің мінездемесімен толықтырылып байыды.
Кең масштабты эксперимент басында әр жас ерекшелігіндегі топтарға білім беру жұмысының мазмұны, оқытуды ұйымдастырудағы қойылған мәселелрді сол кезең үшін ең оңтайлы шешуге мүмкіндік беретін құралдар мен нысандар анықталды. Оқытудың тиімді әдістері мен тәсілдері әзірленді. Нақты орын мен күн тәртібінде нақты уақыт бекітілген міндетті ұжымдық сабақ өткізіп балаларды тікелей оқыту ұсынылды.
Жүйелі оқытудың Отандық мектепке дейінгі мекемелердің жұмыс практикаға енді. Жеке әдістемелерді дайындау қажеттілігін тудырды. 1960 жылы басына қарай музыкалық тәрбиенің (Н.А.Метлов, Н.А.Ветлугина) ана тілін
оқытудың (О.И.Соловьев) негізгі қозғалыстардың дамыту
(А.И.Быковтың), бейнелеу қызметінің (И.П.Сакулин) элементарлы математикалық көріністердің қалыптасуының (А.М.Леушина) төлнұсқалық әдістемелер жарыққа шықты. Қазіргі кезде жеке әдістемелер өз мазмұнын жаңартқан, нысандар мен оқыту құралдарын жетілдіру сұрақтары
238
зерттелуде.
Білім игеруде жас ерекшеліктеріне байланысты мүмкіндіктеріне (А.В.Запорожец, Д.Б.Эльконин, В.В.Давыдов), мектеп жасына дейінгі оқыту дамытатын қызметтерін жүзеге асыру жолдарына (Л.А. Венгер, Н.Н. Поддьяков) жасалған педагогикалық зерттеулер мектеп жасына дейінгі дидактиканы әдәуір байытты.
Мектеп жасына дейінгі тәрбие Концепциясында (1989 жылы) оның авторлары В.В.Давыдов пен В.А. Петровский Педагогикалық жұмыстың мақсаттары мен қағидалары гуманизациялау идеясын негіздеді. Балабақшадағы балалардың жүйелі оқытудан бас тартпай отырып, олар «білімге, ептілікке машыққа үйретуден» «оларды тауып алу мүмкіндіктердің өзіне және оларды өмірде қолдануды үйретуге» көшу қажеттілігін айтқан. Бірақта мектеп жасына дейінгі тәрбиенің массалық тәжірибесі қайта құрылған жоқ. Сондықтан 20 жылдан кейін мектеп жасына дейінгі білім берудің негізгі жалпы білім беру бағдарламасының 2013 жылы құрылымына қойылған.
Федералды мемлекеттік талаптарда балабақшаларда қолданылып келе жатқан балаларды оқыту тәжірибесіне теріс баға берілген. Бұл форма негізінде жаңа болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |