С. А. Козлова, Т. А. Куликова
жүктеу/скачать 4.62 Mb. Pdf көрінісі
|
| І БӨЛІМ
1-бап. Осы Конвенцияның аясында бала 18 жасқа дейiн толық адам, бала кәмілеттік жасқа толмайынша. 2-бап 1. Қатысушы мемлекеттер нәсіліне, тегіне, жынысына, тіліне, дініне, саяси немесе өзге де ерекшеліктерге қарамастан қандай да бір кемсітусіз өздерінің юрисдикциясында тұрған әрбір бала үшін осы Конвенцияда көзделген барлық құқықтарды құрметтейді және қамтамасыз етеді. Ұлттық, этникалық немесе әлеуметтік тегіне, мүлігіне, денсаулығы мен туғанына, ата- анасына немесе заңды қамқоршыларына, кез-келген басқа жағдайларға байланысты осы декларация қолданылады. 2. Қатысушы мемлекеттер баланың мәртебесі, қызметі, көзқарасы немесе нанымдары, баланың ата-аналары, заңды қамқоршылар немесе басқа отбасы мүшелерінің негізінде баланы кемсіту, жазаның барлық түрінен қорғауды қамтамасыз ету үшін барлық тиісті шараларды қабылдайды. 3-бап. 1. Балаларға қатысты барлық іс-әрекеттерде оларды әлеуметтік қорғаумен айналысатын мемлекеттік немесе жеке мекемелер, соттар, әкімшілік немесе заң шығарушы органдар жүзеге асыратын баланың мүдделеріне басымдық беріледі. 2.Қатысушы мемлекеттер ата-анасының, қамқорлығын немесе заңға сәйкес оған жауапты басқа адамдардың құқықтарын және міндеттерін есепке ала отырып, оның игілігі үшін қажетті баланы осындай қорғаныс пен қамқорлықпен қамтамасыз етуге 497 міндеттенеді. Осы мақсатта барлық тиісті заңнамалық және әкімшілік шараларды қабылдайды. 3. Қатысушы мемлекеттер балаларды күтуге немесе қорғауға жауапты мекемелерге, қызметтерге және органдарға құзыретті органдар белгілеген нормативтерге, атап айтқанда, қауіпсіздік және денсаулық саласындағы, сондай-ақ олардың қызметкерлерінің саны мен сапасы тұрғысынан және құзыреттілігін қадағалайды. 4-бап. Қатысушы мемлекеттер осы Конвенцияда талданған құқықтарды жүзеге асыру үшін барлық қажетті, заңнамалық, әкімшілік және басқа да шаралар қабылдайды. Қатысушы мемлекеттер экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарға қатысты олардың қолда бар ресурстарының барынша көп мөлшерін және қажет болған жағдайда халықаралық ынтымақтастық шеңберінде шараларды қабылдайды. 5-бап. Қатысушы мемлекеттер ата-аналардың жауапкершіліктерін, құқықтары мен міндеттерін, сондай-ақ тиісті отбасы мүшелерінің, қамқоршылардың немесе бала үшін заңды түрде жауапты басқа адамдардың баланың танылған жұмысының нәтижесі бойынша дұрыс басқаруы және басшылыққа алатындығы туралы хабардар етіп, осы Конвенцияға қол қояды және оны баланың дамып келе жатқан қабілеттеріне сәйкес жүзеге асырады. 6-бап 1. Қатысушы мемлекеттер әрбір баланың өмір сүрудің ажырамас құқығы бар екенін мойындайды. 2. Қатысушы мемлекеттер баланың өсуі мен дамуы мүмкіндігінше мүмкіндігінше қамтамасыз етеді. 7-бап 1. Бала туғаннан кейін дереу тіркеледі және туған сәттен бастап ата-анасын білу және оны күтіп-бағуға құқық беру құқығын иеленуге және азаматтықты алуға құқығы бар. Қатысушы мемлекеттер өздерінің ұлттық заңнамаларына сәйкес осы құқықтарды жүзеге асыруды және осы саладағы тиісті халықаралық құжаттарға сәйкес, атап айтқанда баланың |