С. А. Козлова, Т. А. Куликова
Ұжымшылдыққа тәрбиелеу
жүктеу/скачать 4.62 Mb. Pdf көрінісі
|
| 131
Ұжымшылдыққа тәрбиелеу Гуманизм, әртүрлі басқа адамгершілік қасиеті ретінде, бұл жөнінде тек басқаларға пайда болу мүмкін. Әйтпесе онда, осы қасиетте мағынасы жоқ. Адам адамдар арасында өмір сүреді және оның адамгершілігі олардың арасындағы қарым- қатынастарда және солар үшін ғана көрінеді. Осымен адамгершілік тұлғаның басқа да жақтарынан ерекшеленеді. Мысалы, адам өте білімді, көп білу, қолынан көп келетін болуы мүмкін. Бұл байлығы өзіне пайдалы, тануда өз талабын қанағаттандырады. Адамның білімділік дамуы өзінде «тұйықталады» және шексіз жалғасу мүмкін. Дегенмен адамда өз білімдерімен бөлісу қажеттілігі пайда болады. Оның білімдері басқаларға керек болғанына ол рақаттанады және басқалармен бөлісуге арналған одан да көп білу ықыласы пайда болады Осылайша зияткерлік өріске адамгершілік... кіреді және біріншіге жеке маңыздылықты, жеке мағынаны береді. Адамның өмірсүру барлық өрістерінде осындай. Адам, адамзат қоғамынан тыс өмірсүріп дами алмайды. Бұл ретте ол басқа адамдардың жанында «қызмет жасай алады». Өзінің дамуына және тұлғаның гүлденуіне арналған оған бұл қарым- қатынастар: жақсы, ақ пейілді, ұжымдылық қарым-қатынастын болғаны қажет. Сондықтан, бүгін күмәндіктер пайда болғанда балалардың арасында ұжымдылық қарым-қатынасты тәрбиелеуді керек пе, ал әр біреуінде – ұжымдылық, тұлғаның қасиеті ретінде осылайша тұлғаны әдетті әлеуметтену барысы күмәндікке қойылады. Дегенмен, коллективизмді тәрбиелеу мәселесі дұрыс шешілмеген жағдайда баланың дамып келе жатқан тұлғасына айтарлықтай әсер ететін қайшылықтардан тұрады. Қарама- қайшылықтардың мәні - ұжым жеке басына кедергі келтіруі мүмкін. Басқа жағынан, егер адам ұжымның мүдделерін есепке алмаса, онда оның даралығы дамуы мүмкін, бірақ жанжал жағдайлары пайда болады. Демек, мұғалімнің шеберлігі мен даналығы жеке тұлғаның да, ұжымның да дамуына мүмкіндік беретін алтын ортаны табу қабілетінен тұрады. «Ересектердің ұжымы» және «балалар ұжымы» ұғымдары бірдейлік емес. Бұл тек қатысушылардың жасында ғана емес, сонымен қатар ұжым орындайтын қызметте. Балалар ұжымның |