С. Б. Балшыкеев
жүктеу/скачать 1.13 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Христостың жауынгерлері»
| Әкелері» атанған кӛптеген ірі тҧлғалар зор ықпал етті. Дәл осы «шіркеу
әкелерінің» еңбектері христиандық дін ілімінің ерекше саласы – патристиканы қҧрады. Ерте христиандықта пайда болған монахтық деп аталатын институт туралы айта кету қажет. «Монах», «инок» терминдері грек тілінен аударғанда «жалғыз», «ӛзге» дегенді білдіреді. Монахтықтың себептері болып христиан шіркеулерінің басқарушы қҧрылымдарындағы адамгершілік қасиеттерінің қҧлдырауы мен ішкі жайсыздықтар табылды. (Монахтық – қарсыласу түрі, жер бетіндегі зұлымдықтан қашып, Құдаймен қарым-қатынас орнатуға талпыну. Сонымен қатар, Жаңа Ӛсиетте монахтардың ең алғаш және кейінгі ұрпақтары әлемнен алшақтаудың «дұрыстығына» дәлелдемелер тапты. Кӛптеген «шіркеу әкелері» ішінен (Ориген, Иероним, Тертуллиан) Иисус Христостың некесіздігіне нұсқап, неке құрмауға шақырды. Монахтықтың туындау кезеңі – IV ғасыр. Оның негізін салушы жастық шағында мысырдың шӛл далаларын кезіп, 80 жыл ӛмір сҥрген Антоний болып саналады. Оның ҥңгірінің айналасында басқа да тақуалар қоныстана бастады, Антоний ешкімді еш нәрсеге ҥйретпесе де, монахтарды ӛз басшылығына алмаса да – оны қасиетті және беделді басшы, ақылшы ҧстаз ретінде қҧрметтеді. Ең алғашқы монахтар табиғат байлықтарымен тамақтанып, қайырымдылық кӛмектерінің арқасында ӛмір сҥрді. Нәтижесінде, монастырлар салынды, монахтардың ӛмір сҥруі, олардың қҧқықтары мен міндеттеріне қатысты ережелер әзірленді. Олар дҧға тілеу, ораза ҧстау арқылы тек ӛзінің жеке қҧтқарылуымен ғана емес, сонымен қатар, ӛз еңбегімен нан табуға, тәуап етушілерді қабылдауға, басқа адамдарды қҧтқару ҥшін уағыз айтуға міндетті болды. Шіркеу басшылары монахтықты қолдады, олардың ойынша, монахтар дін ҥшін кез-келген ерлікке баратын «Христостың жауынгерлері» деп танылды. Ерте заманнан бастап монахтар тәжірибеге ҥш діни антты енгізді: некесіздік (целибат), пайдакҥнемдікке салынбау және әр нәрсеге бой ҧсыну – бҧл тәжірибелерді қазіргі заман монахтары әлі де болса қолдануда. Монахтық институтты қалай бағалауға болады? Монахтар әдебиет беттерінде жиі жалқау, азғын, пайдақҧмар және т.б. ретінде сипатталады. Шын мәнінде, адамзаттың әлеуметтік ӛміріне қосқан ҥлестері ӛздерінің нәтижелері арқылы зор мәнге ие болды. Монастыр қоғамнан аласталғандардың паналайтын орны болды, онда ӛте қҧнды жазбалар қайта жазылып, сақталған, бейнелеу ӛнері мен музыкалық-әдеби шығармаларының ең ҥздік ҥлгілері туындады. Монахтар жоғарыда айтылған ӛнерлердің ӛкілдерін кескіндерін қатаң мҥсіндеген, олардың арасында ғылыми-зерттеу ісімен айналысатын адамдар болды. Монахтар батпақтарды қҧрғатқан, жолдар салған, ауылшаруашылық ӛсімдіктерін сҧрыптаумен және ӛсірумен айналысқан. Демек, монахтық институт 73 феноменындағы кемшіліктерді ғана емес, сонымен қатар, артықшылықтарды да бағалау қажет. жүктеу/скачать 1.13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|