Дыбысталу мен қозғалысты бір мезгілде
жаттықтыруға арналған жаттығулар
Жаттығу мақсаты — кез келген дене əрекеті кезінде дауыстың еркін дыбысталуын жаттықтыру (бір мезгілде дыбыстау мен қозғалысты жаттықтыру).
1-жаттығу. «Секіртпе». Есеп немесе ырғақты тҥрде секіру
қимылымен сəйкес келетін тақпақ мəтіндері секіру кезінде секірткі арқылы айтылады. Содан кейін — бірден тыныштық кҥйге ауысады. Секірткі арқылы секірулер тыныс алуды белсендіреді жəне оның ырғақты қимылы ҥшін жағдай жасайды. Мəтінді секіртпесіз қайталау кезінде, тыныс алу дене жҥктемесінің өзгеруіне бірден бейімделмейді жəне бірнеше уақытқа дейін, секірген кездегідей тереңдікте, сол ырғақта жалғасады. Бҧл біршама артық тыныс алуға алып келеді, сосын дем шығаруды қиындатады. Осындай кҥрделі əрі қарқынды қозғалыс, əртҥрлі тыныс алу режимі кезінде сөйлеп дем шығару білігін қалыптастырады, дене жҥктемесімен байланысты, кəсіби қызметте жиі туындайтын қиындықтарды еңсеруге мҥмкіндік береді.
Ҥш ат жеккен, ҥш ат жеккен шабады,
Тҧяқтан шаң шығады;
Қоңырау сыңғырлап жылап
Қарқылдап кҥледі, шыңдырлап.
Жол бойында зор дауыспен
Айқын шылдыр естіледі;
Біресе алыстан сарт етіп,
Біресе батып кетеді кҥңк етіп.
П. Вяземский
2-жаттығу. Жҥресінен отыру. Мəтінді оқи отырып, шеңберді айналып секіру:
Аяқ бен кҥн, керемет кҥн!
Сҥйкімді досым, мҥлгісің сен, —
Қане, оян, сен, сҧлу қыз:
Әлпештеп қараған көзіңді аш
Солтҥстік Аврораға алдынан,
Солтҥстік жҧлдыздан қане көрін!
А. С. Пушкин
Секірістер мен тілдің ҥйлесіміне қол жеткізіңіз. Секіру сөздегі екпінді буындарды айтумен сəйкес келеді. Секірген кезде демнің шығуына кедергі жасамаңыз.
3-жаттығу. Денені тӛмен қарай иілген күйде жүріп, еденде ойдағы жоғалған затты іздеу. Сонымен бірге қимылды мəтінді айтып орындау.
Боран тҥнектей аспанды басып,
Алай-дҥлей қарды шыр ҥйіріп;
Біресе, аң секілді ҧлиды,
Біресе жылайды балаға ҧқсап.
Біресе қаусаған шатырда
Кенеттен сабандар шуылдайды,
Біресе, жолаушы секілді кешіккен,
Бізге кеп терезе қағады.
А. С. Пушкин
4-жаттығу. Вальс билеп, бір мезгілде мəтінді айту:
Далада қайың тҧр, Далада бҧйра тҧр. Люли, люли тҧр, Люли, люли тҧр. Таза бҧйраланып өршеленіп, Ҥйшікте қайғыға батты бойжеткен, Люли, люли қайғыға батты, Люли, люли қайғыға батты. Бойжеткенді сҥйгенінен айырып, Оны бір жексҧрынға қоспақшы, Люли, люли некелестіреді, Люли, люли некелестіреді.
Достарыңызбен бөлісу: |