ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЖАҒДАЯТ ЖӘНЕ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ МІНДЕТ
Педагогикалық міндет - педагогикалық шеберліктің негізі, оны шешу педагогтың кəсібилігінің деңгейін көрсетеді.
Педагогикалық міндет - бҧл қалыптасқан жағдаятты оны
тҥбегейлі өзгерту, педагогикалық қызметтің мақсатына жақындататын жаңа деңгейге ауыстыру мақсатында тҥсіну (2-сурет). Бҥкіл педагогикалық қызмет жағдаяттар тізбегінен тҧрады. Олар педагогтармен де, білім алушылармен де кенеттен жəне арнайы қҧрылады.
Педагогтың шеберлігі жағдаятты педагогикалық міндетке айналдыра білуінде, сонымен бірге алға қойған мақсаттарға педагогты жақындата отырып, қалыптасқан жағдайларды қатынастарына қарай қайта қҧруға бағыттау.
Педагог міндетке мəн бермей, байқамаса немесе елемесе, жағдаят міндет бола алмайды. Ол міндет ретінде қабылдана алады, бірақ ол туындаған жағдаятты шешпей, оны зеку арқылы əрекет етіп кҥшейтсе, орынсыз шешіле алмайды.
2-сурет. Педагогикалық жағдаят жəне педагогикалық міндет
Педагогикалық міндетті шешудің бірінші кезеңі - жағдаятты талдау жəне проблеманы тҥсіну. Жаңадан бастаған оқытушылар бҧл кезеңді жіберіп, бірден оны шешуге кіріседі, асығып, жанжалдың тереңдігін тҥсінбейді, жағдаятты тəжірибеде кездескендей етіп қабылдайды.
Екінші кезең – педагогикалық қызметтің тҧтас жағдаяттардың орны сияқты бастапқы деректерді талдау, білім алушыларды, тəрбиеленушілерді, олардың қарым-қатынастарын сипаттау. Нəтижесінде əрекеттердің себебі, қызмет мақсаты, жағдайлардың өзгешелігі, қарым-қатынастың ерекшеліктерін тҥсінеді. Өзінің позициясына берілген педагог оқушылардың (студенттердің) əрекеттерінің шынайы себептерін көре алмауы мҥмкін.
Соңғы кезең – педагог бар теориялық жҥктен жəне тə жірибеден белсенді ойлау жəне қиялдауды талап ететін ең мақсатты тəсілдерін таңдағанда гипотезаны ҧсынады.
Педагогикалық міндетті шешудің барлық кезеңдерінен өтіп болған соң əдістер жҥйесі таңдалады, себебі бір тəсілдің əсері аз болады.
***
«Мен жемейтін тағамды маған берме» деген халық мәтелі бар. Себебі үйретуге болмайды – тек үйренуге болады. Педагог ӛз ісінің шебері бола ма, жоқ па, ол тек оқыту жүйесіне ғана байланысты емес, дегенмен және ең алдымен білім алушылардың ӛздерінің талаптарына да байланысты.
Кез келген білім беру мекемесінде педагогикалық шеберліктің негізін үйрену маңызды. Олар болашақ маманға әрбір адамның мүмкіндіктерінің шынайы деңгейіне сәйкес кәсіби ӛсуінің негізгі кезеңдерін кӛруге және түсінуге кӛмектеседі. Тек ӛзінің жігерін оқу үдерісінде дайындықтың жоғары кәсіби деңгейіне қол жеткізуге ӛзі бағыттау қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |