С. Ж. Баяндина филология ғылымдарының докторы
ҚАҚТЫҒЫС (КИКІЛЖІҢ) ТЕОРИЯСЫ
жүктеу/скачать 1.34 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ҚАҚТЫҒЫС (КИКІЛЖІҢ) ТЕОРИЯСЫ – қатынас кедергілерін сипаттайды. Бұл теория кикілжіңді әр мәдениет ережелерімен реттелі- ніп отыратын әлеуметтік қимылдың формасы, қалыпты әрекет деп са- найды. Сонымен кикілжіңнің әрбір мәдениетте өз үлгісі бар. Өкілдері кикілжіңнің себебіне көп назар аударатын, ережелердің бұзылуын сез- гіш, көбіне кикілжіңді реттеу кезінде түйсікке сүйенетін мәдениеттер кездеседі. Бұл – ұжымдық мәдениеттер. Жеке мәдениеттер кикілжіңді реттеудің тура әдісін жөн көреді. «МАҒЫНАЛАРДЫ КООРДИНАТИВТІ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ЕРЕЖЕЛЕР ТЕОРИЯСЫ» – адами қарым-қатынас әлі де болса кеме- ліне жетпеген, сондықтан толық және мінсіз өзара түсінушілік – ол әлі қол жете қоймаған идеал. Коммуникация актілерінің барлығында бел- гілі мақсат болмағандықтан, өзара түсінушілікке жету маңызды емес болып келеді. Координацияға жету мақсатқа айналады, ал бұл болса олардың қатысушыларына түсінікті қарым-қатынаста ғана мүмкін. Cонымен қатар белгілі контексте мағыналарын басқару және олардың жеке интерпретациясы болады. Берілген қарым-қатынаста қабылдан- ған ережелер қаншалықты әлеуметтік екені маңызды емес, бұл ереже- лердің коммуникацияға қатысушылардың әрқайсысының санасында өзара мәмілеге келгені маңызды. МӘДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ КОНСТРУКТИ- ВИСТІК ТЕОРИЯСЫ – барлық адамдарда ерекше когнитивті жүйе болады. Соның көмегімен ол басқалардың сөздері мен әрекеттерін нақ- 65 ты және тиянақты түсіндіре алады. Мәдениет адамның жеке даму сыз- басына әсер ететіндіктен, әр түрлі мәдениет өкілдерінде қабылдаудың әр түрлі көзқарастары мен мүмкіншіліктері қалыптасады. Инкультура- ция нәтижесінде адам басқа мәдениет өкілдерінікінен ерекшеленетін әлемге деген көзқарасты иеленеді. Осыдан келіп қарапайым және күр- делі болып келетін адамның когнитивтік санасы қалыптасады. Ол өз кезегінде жеке коммуникативтік мінез-құлықтарға және бейімделген стратегияларға әсер етеді. жүктеу/скачать 1.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|